Τράπεζες: Κοινές με πλήρη δικαιώματα ψήφου για ΤΧΣ

Τις τελικές αποφάσεις της κυβέρνησης για το πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών αναμένουν με αγωνία τράπεζες και αγορά, καθώς από τον καθορισμό κρίσιμων λεπτομερειών θα εξαρτηθούν πολλά, ως προς την έκταση και ένταση του επενδυτικού ενδιαφέροντος για την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών του βασικού σεναρίου.

Το θέμα του νέου επικαιροποιημένου πλαισίου ανακεφαλαιοποίησης (σ.σ. επικαιροποίηση του νόμου 3864/2010 με βάση την BRRD) θα απασχολήσει τη σημερινή διευρυμένη υπουργική σύσκεψη, υπό τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, όπου αναμένεται να «κλειδώσουν» οι περισσότερες αποφάσεις, ώστε το πλαίσιο να κατατεθεί στη Βουλή αύριο ή το αργότερο έως το τέλος της εβδομάδας.

Θα ακολουθήσει καθορισμός κρίσιμων τεχνικών θεμάτων με υπουργική απόφαση μετά την ανακοίνωση των κεφαλαιακών αναγκών.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, η προεργασία με τους θεσμούς έχει ολοκληρωθεί και το υπουργείο Οικονομικών έχει αναλάβει να κάνει τη σύνθεση των παραμέτρων, ετοιμάζοντας το νέο πλαίσιο.

Σε αντίθεση με τις προηγούμενες φορές, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας δεν φαίνεται να εμπλέκεται στο τελικό στάδιο της διαδικασίας, ενώ απουσιάζουν και νομικά γραφεία, που τις προηγούμενες φορές είχαν θέση συμβούλου. Η αγορά εικάζει ότι με τη σύνθεση του νέου πλαισίου ασχολούνται οι Ασιάτες σύμβουλοι του ΥΠΟΙΚ.

Η παραπάνω άγνοια σε συνδυασμό με τις πληροφορίες περί πρόθεσης να λάβει το Δημόσιο, μέσω του ΤΧΣ, μετοχές με πλήρη δικαιώματα ψήφου προκαλούν έντονη ανησυχία στην επενδυτική κοινότητα.

Όπως είναι γνωστό, αν οι τράπεζες καλύψουν μέσω αγοράς τις κεφαλαιακές ανάγκες, που προκύπτουν από το βασικό σενάριο και την αξιολόγηση στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Review - AQR), το ΤΧΣ θα καλύψει τη διαφορά μεταξύ βασικού και δυσμενούς σεναρίου.

Η κάλυψη, όπως έγραψε η στήλη Χαμαιλέων, θα διενεργηθεί με συνδυασμό κοινών μετοχών και υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών (CoCos), προκειμένου το ΤΧΣ να προστατεύσει την υφιστάμενη επένδυσή του (σ.σ. έχει επενδύσει συνολικά περί τα 24 δισ. ευρώ στις τέσσερις συστημικές τράπεζες).

Τουλάχιστον στο 20% το ποσοστό του ΤΧΣ μετά την ανακεφαλαιοποίηση

Η αναλογία κοινών μετοχών και CoCos θα καθοριστεί από τα εξής δύο κριτήρια: Να μην υποχωρήσει σε καμία τράπεζα το ποσοστό του ΤΧΣ κάτω του 20% του μετοχικού της κεφαλαίου και να μπορεί η τράπεζα να αντέξει το βάρος εξυπηρέτησης των CoCos που, με βάση τις επιταγές της DG Comp, θα φέρουν κουπόνι μεταξύ 7% με 9,3%.

Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε τράπεζα, ανάλογα με το υφιστάμενο μετοχικό ποσοστό του ΤΧΣ, το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών και τους όρους της ΑΜΚ, το Ταμείο θα λάβει διαφορετικό ποσοστό κοινών μετοχών, ώστε να διατηρήσει τη συμμετοχή του στο κρίσιμο με βάση τον ν. 2190/1920 επίπεδο του 20%.

Η πρόνοια για κοινές μετοχές στο ΤΧΣ με πλήρη δικαιώματα ψήφου

Αν όμως κριθεί ότι το ύψος των CoCos που πρέπει να εκδοθούν για την κάλυψη του υπόλοιπου μέρους των κεφαλαιακών αναγκών με το δυσμενές σενάριο είναι υψηλό και η τράπεζα δεν θα μπορεί να ανταποκριθεί με βάση το business plan στην εξυπηρέτησή τους, το ΤΧΣ θα πάρει επιπλέον κοινές μετοχές και θα μειωθεί ανάλογα η έκδοση CoCos.

Σε αυτή την περίπτωση, πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, το ΤΧΣ να έχει πλήρη δικαιώματα ψήφου για όλες τις κοινές μετοχές που θα πάρει, προκειμένου να καλύψει μέρος των αναγκών του δυσμενούς σεναρίου.

Παρότι η παραπάνω άποψη δεν φαίνεται να απηχεί το σύνολο των εμπλεκόμενων κυβερνητικών παραγόντων, η κατεύθυνση δημιουργεί κύματα ανησυχίας στην αγορά.

Πρώτον, επειδή υπάρχει ο κίνδυνος, οι ιδιώτες να κατέχουν το 60% ή και το 70% του μετοχικού κεφαλαίου, με το Δημόσιο, όμως, να είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος. Και δεύτερον, λόγω του συνδυασμού των παραπάνω πληροφοριών, με τη δήλωση του πρωθυπουργού στη Βουλή για αλλαγές στις διοικήσεις των τραπεζών.

Αντικίνητρο για τους ιδιώτες επενδυτές

«Την ώρα που οι τράπεζες επιδιώκουν να κινητοποιήσουν επενδυτές για την κάλυψη των σχεδιαζόμενων ΑΜΚ, μια τέτοια πρόβλεψη θα λειτουργήσει ως αντικίνητρο», προειδοποιούν στελέχη ξένων επενδυτικών τραπεζών, σημειώνοντας ότι με το δικαίωμα veto μπορούν να διασφαλιστούν τα συμφέροντα του Δημοσίου.

Οι ίδιοι εκτιμούν ότι ο γενικός προσανατολισμός είναι σωστός, καθώς με τη δικλείδα της διατήρησης τουλάχιστον 20% από το ΤΧΣ δεν θα επαναληφθούν φαινόμενα οι τράπεζες με μεγαλύτερες κεφαλαιακές ανάγκες να «καρπώνονται» το έμμεσο όφελος της σημαντικής συρρίκνωσης του ποσοστού του Δημοσίου, εφόσον καλύπτουν οι ιδιώτες τις κεφαλαιακές τους ανάγκες. Σωστή είναι και η κατεύθυνση, το ύψος των CoCos να μειωθεί σε επίπεδα που μπορούν να είναι εξυπηρετήσιμα από τις τράπεζες.

Η μετατροπή των προνομιούχων και ο κίνδυνος των νομικών εμπλοκών

Το δεύτερο κρίσιμο ανοικτό θέμα που άπτεται επίσης των συμφερόντων του Δημοσίου είναι η τύχη των προνομιούχων μετοχών σε Εθνική και Eurobank.

Όπως έγραψε το Euro2day.gr, με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο οι προνομιούχες μετοχές μετατρέπονται σε κοινές, με τη μετατροπή να διενεργείται στη μέση τιμή του τελευταίου 12μήνου.

Κάτι τέτοιο, όμως, θα επεφύλασε προνομιακή μεταχείριση στο Δημόσιο έναντι των κατόχων τίτλων υψηλότερης διαβάθμισης όπως τα ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης, ή οι προνομιούχες μετοχές Αμερικής (ΕΤΕ) και ως εκ τούτου ενέχει τον κίνδυνο νομικών εμπλοκών.

Είναι πιθανόν το πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης να προβλέπει διαφορετικούς όρους μετατροπής για τις προνομιούχες, με καθοριστικό παράγοντα το αν αυτό συμβεί πριν τις ΑΜΚ ή δοθεί η δυνατότητα μετατροπής στην τιμή διάθεσης των νέων μετοχών. Στη δεύτερη περίπτωση, θα πρέπει να οριστεί αν η μετατροπή γίνεται στην ονομαστική αξία ή σε discount, όπως θα προβλέπεται για τους κατόχους των υπόλοιπων junior τίτλων.

Άμεσες αποφάσεις για τα senior bonds ζητούν οι τράπεζες

Κρίσιμα ακόμη θέματα είναι τα εξής:

-Aν θα δοθεί δικαίωμα προτίμησης στους υφιστάμενους μετόχους για τις ΑΜΚ, ή στους κατόχους παραστατικών τίτλων (warrants), με τις μέχρι τώρα ενδείξεις να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν πρόκειται να υπάρξει τέτοια πρόνοια.

- O τρόπος αποεπένδυσης που θα προβλέπει το πλαίσιο για τις κοινές μετοχές του ΤΧΣ και το πώς θα μπορούν να αποπληρώσουν οι τράπεζες τα CoCos που δεν θα έχουν προκαθορισμένη λήξη, προκειμένου να προσμετρώνται στο CET I 

Κομβικό και επείγον ζήτημα είναι η τύχη των senior bonds. Πρόθεση της κυβέρνησης, όπως προκύπτει από τις διαρροές στον συμπολιτευόμενο Τύπο, είναι το νέο πλαίσιο να μην προβλέπει καμία περαιτέρω εμπλοκή των ομολόγων υψηλής διαβάθμισης πέραν της περίπτωσης που μια τράπεζα οδηγηθεί σε εξυγίανση, πρόνοια που ισχύει πανευρωπαϊκά με την BRRD.

Το θέμα όμως παραμένει ανοικτό προς συζήτηση με τους θεσμούς καθώς υπάρχει η γνωστή πολιτική θέση του Eurogroup. Κρίσιμο για τις τράπεζες είναι οι όποιες αποφάσεις να ληφθούν άμεσα καθώς τρέχει ήδη μια προαιρετική δημόσια προσφορά από την Πειραιώς και θα υποβληθούν και άλλες προκειμένου να μειωθεί το ύψος των κεφαλαίων που θα αναζητήσουν από την αγορά. Τα χρονικά περιθώρια είναι ήδη ασφυκτικά, καθώς θα πρέπει να δοθεί και μια ικανοποιητική περίοδος αποδοχής.