του Φώτη Κόλλια

Μετά τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, οι ελληνικές εταιρίες ακινήτων εισέρχονται με ταχείς ρυθμούς και στην αγορά της Σερβίας, η οποία βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης.

Τους τελευταίους μήνες οι εταιρίες ακινήτων του ομίλου Λάτση (Lamda Development, Eurobank Properties) πραγματοποίησαν τρεις επενδύσεις στη γειτονική χώρα, ενώ αντίστοιχα σχέδια επεξεργάζονται και άλλοι εισηγμένοι όμιλοι.

Οι αποδόσεις που προσφέρει η αγορά ακινήτων της Σερβίας είναι υψηλότερες σε σύγκριση με τις περισσότερο ώριμες γειτονικές χώρες, ενώ η ανάπτυξη της οικονομίας προσελκύει διεθνείς ομίλους (τέσσερα δισ. δολάρια άμεσες ξένες επενδύσεις το 2006).

Η αγορά γραφείων, για παράδειγμα, προσφέρει σήμερα αποδόσεις της τάξης του 9%, που θεωρούνται από την εταιρία συμβούλων Colliers International ως οι υψηλότερες στη Βαλκανική.

Η αγορά εμπορικών ακινήτων βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο με ελάχιστα εμπορικά κέντρα στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της Σερβίας, το Βελιγράδι και το Νόβι Σαντ.

Στοιχεία για τις αποδόσεις δεν υπάρχουν, αλλά εκτιμώνται σε 5% έως 6% για τους κύριους εμπορικούς δρόμους του Βελιγραδίου.

Στην αγορά κατοικίας συνεχίζεται η ταχεία ανάπτυξη των τελευταίων ετών: το 2002 παραδόθηκαν στο Βελιγράδι μόλις 2.000 νέα διαμερίσματα, αλλά το 2006 ο αριθμός τους πενταπλασιάστηκε και άγγιξε τις 10.000. Οι αποδόσεις στις οικιστικές αναπτύξεις κινούνται μεταξύ 5% και 7%.

Οι ελληνικές εταιρίες εισέρχονται στη σερβική αγορά παράλληλα με ξένους ομίλους, οι οποίοι αναζητούν νέες ευκαιρίες στη Βαλκανική (σχεδόν όλα τα μεγάλα ονόματα της διεθνούς αγοράς είναι ήδη σε Βουλγαρία και Ρουμανία).

Η ιταλική Aedes αγόρασε προ ημερών το ιστορικό Hotel Yugoslavia, ενώ ξενοδοχείο θα κατασκευάσει –κατά πληροφορίες– και η Lamda Development σε τμήμα του ακινήτου (43 στρεμμάτων) που απέκτησε την προηγούμενη εβδομάδα στη σερβική πρωτεύουσα.

Το νέο οικόπεδο της εισηγμένης αποκτήθηκε έπειτα από ανοικτό διαγωνισμό έναντι 55,8 εκατ. ευρώ. Η συνολική επιφάνεια της ανωδομής προσεγγίζει τα 120.000 τ.μ. και η αξιοποίησή της θα ξεκινήσει μετά τη λήψη των σχετικών αδειών.

Η Lamda Development ελέγχει και άλλο ένα οικόπεδο στο Βελιγράδι, επιφάνειας τριών στρεμμάτων, επί του οποίου θα κατασκευαστεί οικιστικό συγκρότημα, με την επένδυση να προσεγγίζει τα 15 εκατ. ευρώ.

Πριν από λίγες εβδομάδες η Eurobank Properties απέκτησε, έναντι 22,63 εκατ. ευρώ, κτίριο γραφείων και καταστημάτων στην κεντρική οδό Terazije του Βελιγραδίου.

Θα δαπανήσει άλλα 2,5 εκατ. ευρώ για την αναμόρφωση του κτιρίου το οποίο έχει ενοικιαστεί σε ηχηρά ονόματα, όπως η διαφημιστική McCann Erikson, η αλυσίδα Zara και η αλυσίδα café Costa Coffee. H τελευταία είναι η μεγαλύτερη αλυσίδα café στη Βρετανία, με παρουσία σε αρκετές ευρωπαϊκές αγορές.

Το δικαίωμα ανάπτυξής της στη Βαλκανική έχει αναλάβει ο σερβικός όμιλος Delta M, που ελέγχεται από τον κ. Miroslav Miscovic, τον πρώτο Σέρβο που μπήκε στη λίστα του Forbes με τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου. Ο ίδιος όμιλος αναπτύσσει και το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο στο Βελιγράδι, το Delta City, επιφάνειας 85.000 τετραγωνικών μέτρων.

Τον Μάιο του 2006 η ελληνικών συμφερόντων SHB (Sofia Hotel Balkan) είχε αποκτήσει το ξενοδοχείο Metropol του Βελιγραδίου έναντι 27,4 εκατ. ευρώ.

Μέτοχοι της εταιρίας, που ελέγχει και το ξενοδοχείο Sheraton της Σόφιας είναι ο όμιλος Δασκαλαντωνάκη (Grecotel), ο κ. Π. Γερμανός και η EFG Eurobank.