Ο δύσκολος Οκτώβρης της νέας κυβέρνησης

Την πρώτη προθεσμία του Μνημονίου, η νέα κυβέρνηση την έχει χάσει ήδη. Έως τις 20 Σεπτέμβρη, λέει το Μνημόνιο, θα πρέπει να μεταφερθούν 3.500 υποθέσεις του ΣΔΟΕ και 500 εργαζόμενοι στη ΓΓΔΕ και η προθεσμία παρήλθε άπρακτη.

Τη δεύτερη κινδυνεύει να τη χάσει σε λίγες μέρες. Την 1η Οκτωβρίου θα πρέπει να καταργηθεί η έκπτωση 30% στους συντελεστές ΦΠΑ στην πρώτη ομάδα νησιών του Αιγαίου και η υπηρεσιακή κυβέρνηση δεν ήθελε βεβαίως να βγάλει αυτή τα κάστανα από τη φωτιά.

Η τρίτη άμεση και επισφαλής προθεσμία είναι αυτή της 5ης Οκτώβρη. Κατάθεση προσχεδίου προϋπολογισμού του 2016 στη Βουλή και αναθεώρηση του τρέχοντος, ο οποίος μπάζει νερά πάνω από 4 δισ. ευρώ στα έσοδα και εμφανίζει μια απολύτως πλασματική εικόνα πρωτογενών πλεονασμάτων.

Τα τρία πρώτα «δύσκολα» ίσως αποδειχθούν τα πιο εύκολα. Οι 100 πρώτες ημέρες διακυβέρνησης, οι οποίες συνήθως χαρακτηρίζονται από υποσχέσεις για τομές και φιλολαϊκές πολιτικές, θα είναι εκατό ημέρες «κόλαση». Μια ματιά στα προαπαιτούμενα του Μνημονίου για το επόμενο τρίμηνο αρκεί για να πειστούν ακόμα και οι πιο καλόπιστοι. Έρχονται δύσκολες μέρες.

Η Αθήνα θα πρέπει να τηρήσει τα συμφωνηθέντα, όπως έχουν διαμηνύσει οι δανειστές, καθώς χωρίς την εφαρμογή τους δεν πρόκειται να δοθεί χρηματοδότηση. Τυχόν καθυστερήσεις στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων θα σημάνει αυτόματα και καθυστέρηση στην εκταμίευση της δόσης των 3 δισ. ευρώ.

Αν δεν εκταμιευθεί έστω και το πρώτο μισό της δόσης των 3 δισ. ευρώ, η οποία εγκρίθηκε πολιτικά τον Αύγουστο αλλά συνδέεται με δύσκολα προαπαιτούμενα, η Ελλάδα δεν θα έχει λεφτά για την πληρωμή των δόσεων προς το ΔΝΤ κατά το δίμηνο Δεκεμβρίου -Ιανουαρίου, οι οποίες φτάνουν το 1,63 δισ. ευρώ. Παρά τις εκταμιεύσεις του Αυγούστου, η ρευστότητα παραμένει σε οριακή κατάσταση.

Για να έρθουν τα 3 δισ. ευρώ θα πρέπει να γίνουν μια σειρά από δύσκολα προαπαιτούμενα. Όμως δεν έχει αποφασιστεί με τι ποσό συνδέεται το καθένα από τα προαπαιτούμενα και υπάρχει ρήτρα κατάτμησης του ποσού σε πιο πολλές δόσεις, αν το κρίνουν αναγκαίο οι θεσμοί.

Ο κρίσιμος Οκτώβρης

Ο Οκτώβριος ίσως αποδειχθεί ο πλέον κρίσιμος μήνας για τη συνέχιση του ελληνικού προγράμματος. Η Ελλάδα θα πρέπει να οριστικοποιήσει τα δημοσιονομικά μεγέθη και να καταθέσει μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό σχέδιο για την περίοδο 2015-2019, όπου θα αναφέρονται και όλα τα δημοσιονομικά μέτρα μέχρι τότε.

Σε πιο απλά λόγια, θα πρέπει να αποτυπώσει έστω και γενικά πρόσθετα μέτρα 3,6 δισ. ευρώ για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% το 2018. Μεσοπρόθεσμο, προσχέδιο 2016 και συμπληρωματικός προϋπολογισμός του 2015, θεωρητικά τουλάχιστον θα κατατεθούν στη Βουλή την πρώτη Δευτέρα του Οκτώβρη (5 του μηνός).

Στο πεδίο της φορολογίας, η νέα κυβέρνηση θα πρέπει τον Οκτώβριο να υλοποιήσει μέτρα τα οποία έχουν ήδη ψηφιστεί, ή συμπληρωματικά να καταθέσει στη Βουλή ένα νέο φορολογικό νομοσχέδιο που θα περιλαμβάνει:

1. Εισφορά αλληλεγγύης: Ενσωμάτωση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος των φυσικών προσώπων από το 2016.

2. Φορολογία αγροτών: Σταδιακή αύξηση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος για τους αγρότες από το 13% στο 20% για το 2016 και στο 26% για το 2017, εκτός και εάν υπάρξουν ισοδύναμα, αποδεκτά από τους δανειστές.

3. Αγροτικό πετρέλαιο: Αύξηση σε δύο δόσεις του συντελεστή του ΕΦΚ του αγροτικού πετρελαίου από το 0,066 ευρώ το λίτρο στο επίπεδο του ΕΦΚ του πετρελαίου κίνησης, δηλαδή στο 0,330 ευρώ το λίτρο, μέχρι την 1η Οκτωβρίου 2016. Από την 1η Οκτωβρίου 2015 ο ΕΦΚ του πετρελαίου κίνησης που χρησιμοποιούν οι αγρότες θα κάνει άλμα από τα 66 στα 200 ευρώ το χιλιόλιτρο. Την 1η Οκτωβρίου 2016 ο ΕΦΚ του αγροτικού πετρελαίου θα αυξηθεί στο 0,33 ευρώ το λίτρο και θα εξομοιωθεί πλήρως με τον ΕΦΚ του πετρελαίου κίνησης που χρησιμοποιούν όλοι οι φορολογούμενοι.

4. Φοροαπαλλαγές: Κατάργηση εξαιρέσεων και απαλλαγών από τη φορολογία εισοδήματος που ισχύουν για διάφορες κατηγορίες επιχειρήσεων.

5. Εξορθολογισμός του επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης: Το Μνημόνιο ορίζει ότι οι δαπάνες για τις επιδοτήσεις πετρελαίου θέρμανσης στον προϋπολογισμό του 2016 θα περιοριστούν στο μισό.

6. Φορολογία κεφαλαίου: Επανασχεδιασμός των κλιμακίων φορολόγησης για κληρονομιές, δωρεές και γονικές παροχές, και επανεξέταση των διατάξεων που διέπουν τις ανωτέρω φορολογίες.

7. Έλεγχοι: Άρση των νομικών εμποδίων για την πρόσβαση των φορολογικών αρχών στις εγκαταστάσεις των φορολογουμένων, ακόμη και στις κατοικίες τους εφόσον έχουν δηλωθεί ως επαγγελματική στέγη.

8. Εισοδήματα από ενοίκια: Αύξηση των συντελεστών φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια. Ο χαμηλός συντελεστής για ετήσιο εισόδημα από ακίνητα έως 12.000 ευρώ θα αυξηθεί από το 11% στο 15% και ο υψηλός, για ποσά εισοδημάτων από ακίνητα πάνω από τις 12.000 ευρώ, θα αυξηθεί από το 33% στο 35%.

9. Αλλαγές στη ρύθμιση των 100 δόσεων: Στο μνημόνιο περιλαμβάνεται διάταξη που προβλέπει ότι όσοι αθετούν τρέχουσες υποχρεώσεις (π.χ. ΕΝΦΙΑ, φόρος εισοδήματος) χάνουν τη ρύθμιση.

10. ΦΠΑ στην εκπαίδευση: Προεκλογικά έταξαν σχεδόν όλοι ότι ο ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση δεν θα εφαρμοστεί. Τώρα πρέπει να μας πουν τον τρόπο.