Εκρηξη στη χρήση του ηλεκτρονικού χρήματος λόγω capital controls

«Μέσα στις δύο εβδομάδες έπειτα από την εισαγωγή των capital controls παρατηρήσαμε 135% αύξηση στις συναλλαγές σε σύγκριση με το δεκαπενθήμερο πριν τα capital controls, το οποίο ισούται με επιπλέον €50 εκατομμύρια. Τα τρόφιμα γνώρισαν τη μεγαλύτερη αύξηση μέσα στις δύο αυτές εβδομάδες που έφτασε το 234% και ο τομέας της υγείας το 206%. Για τη βενζίνη, η αύξηση ήταν 193%».

Πρόκειται για στοιχεία από συναλλαγές με κάρτες Visa, σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή της Visa Europe για Ελλάδα, Βουλγαρία και Κύπρο Νίκο Καμπανόπουλο, ο οποίος υποστηρίζει πως ενώ στη Βρετανία χρειάστηκαν μέχρι και δέκα χρόνια για την ουσιαστική διείσδυση των λεγόμενων ανέπαφων συναλλαγών, στην Ελλάδα μπορεί να συμβεί μέσα σε δέκα εβδομάδες εξαιτίας των κεφαλαιακών ελέγχων (capital controls).

Τραπεζικά στελέχη δήλωναν προ ημερών στο Bloomberg πως μέσα σε τέσσερις εβδομάδες εκδόθηκαν περί το 1.000.000 χρεωστικές κάρτες.

Σύμφωνα με τον κ. Καμπανόπουλο, παρουσιάζει ενδιαφέρον το ότι αυτή η αλλαγή στην ελληνική ψυχολογία και συμπεριφορά κατανάλωσης έχει ενισχυθεί σε σημαντικά πολιτικά ορόσημα, όπου η Visa είδε σημαντική αύξηση.

Η μεγαλύτερη ήταν στις 4 Ιουλίου, την ημέρα πριν το δημοψήφισμα, με 163.000 συναλλαγές, αύξηση 235% σε σχέση με την ίδια ημέρα του περασμένου έτους.

Στην πορεία προς τις τελικές διαπραγματεύσεις, στις 9, 10 και 11 Ιουλίου, είδαμε ανάλογες αυξήσεις. Στις 14 Ιουλίου, μία ημέρα προτού το ελληνικό Κοινοβούλιο ψηφίσει για το αναθεωρημένο πρόγραμμα διάσωσης, υπήρχαν 130.000 συναλλαγές σε σχέση με τις 58.000 του περασμένου έτους.

Την Κυριακή 19 Ιουλίου, πριν την επαναλειτουργία των ελληνικών τραπεζών και ενώ τα μαγαζιά ήταν ανοιχτά εκείνη τη μέρα, πραγματοποιήθηκαν 56.000 συναλλαγές, σχεδόν ο διπλάσιος αριθμός σε σχέση με τις δύο προηγούμενες Κυριακές, όταν τα μαγαζιά ήταν κλειστά.

Τα περιθώρια ανάπτυξης του πλαστικού/ηλεκτρονικού χρήματος στην Ελλάδα, όπως λέει ο γενικός διευθυντής της Visa Europe για την Ελλάδα, είναι μεγάλα. Το 2014 το ποσό που δαπανήθηκε σε κάρτες Visa αντιπροσώπευε 1 ευρώ σε κάθε 37 ευρώ, σε σύγκριση με το 1 ευρώ στα 6 ευρώ που είναι ο μέσος όρος της Ευρώπης. Ο κ. Καμπανόπουλος αποφεύγει τις προβλέψεις για το πού θα διαμορφωθούν οι συναλλαγές μέχρι το τέλος του έτους, όπως και τις συγκρίσεις με την Κύπρο, που γνώρισε πρώτη τα capital controls.

«Ούτως ή άλλως στην Κύπρο η χρήση των πιστωτικών καρτών βρίσκονταν προ των capital controls σε υψηλότερα επίπεδα έναντι του μέσου ευρωπαϊκού όρου», λέει. Επιπλέον, οι κεφαλαιακοί έλεγχοι στην Κύπρο δεν είχαν τα ίδια χαρακτηριστικά με την ελληνική περίπτωση.

Η Visa Europe επεξεργάζεται σχεδόν το 60% των ελληνικών πληρωμών με κάρτα στα σημεία πώλησης. Ο αριθμός των ενεργών Visa debit καρτών στην Ελλάδα αυξήθηκε πάνω από το διπλάσιο τον Ιούλιο, σε σύγκριση με τον μέσο όρο των τριών προηγούμενων μηνών. Οι κάτοχοι καρτών ξοδεύουν περισσότερα. Ο κ. Καμπανόπουλος επισημαίνει πως σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, τα capital controls αλλάζουν και τον τρόπο πληρωμής στις αποστολές που γίνονται με ταχυμεταφορείς. «Η χρήση μετρητών, η λεγόμενη αντικαταβολή, κατά την παράδοση προϊόντων περιορίστηκε στο 10% των παραλαβών από 40%-50% που ήταν πριν», λέει.

Ο ίδιος υποστηρίζει πως ως απάντηση στις απαιτήσεις του κοινού, οι επιχειρήσεις επιθυμούν να εγκαταστήσουν γρήγορα επιλογές πληρωμής με κάρτα στα σημεία πώλησης. Ένας μεγάλος αριθμός γρήγορων υπηρεσιών εστιατορίων και καφετεριών με πάνω από 300 καταστήματα δεν δέχεται κάρτες, αλλά θέλει να εγκαταστήσει τερματικά ανέπαφων πληρωμών. Η ζήτηση από τον Ασφαλιστικό τομέα αυξάνεται επίσης. «Πρόσφατα είχαμε συμφωνία με πάνω από 500 μεσίτες, ώστε να εξοπλιστούν με τερματικά για πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου (mPoS). Πολλά σωματεία ταξί επιθυμούν να εξοπλίσουν τους οδηγούς με mPoS και ήδη μερικά ταξί στη Θεσσαλονίκη έχουν ήδη προμηθευτεί mPoS».

Ως αντάλλαγμα, οι τράπεζες προσπαθούν να παρέχουν νέες υπηρεσίες πληρωμών στις επιχειρήσεις.

Πρόσφατα, οι μεγαλύτερες τράπεζες της Ελλάδας οριστικοποίησαν την απόφασή τους να προσφέρουν στους πελάτες τους το V.me, το ψηφιακό πορτοφόλι της Visa, κάνοντας αυτή την υπηρεσία διαθέσιμη στο 80% της αγοράς. Καθώς τα capital controls παραμένουν, «αναμένουμε να αυξηθεί η ζήτηση και οι κάρτες να γίνουν μέρος της καθημερινότητάς μας».

Ο κ. Καμπανόπουλος υπενθυμίζει πως το μεγαλύτερο όφελος από την ευρύτατη χρήση του ηλεκτρονικού χρήματος είναι κυρίως για την ελληνική οικονομία.

Τονίζει πως η «η ευρεία χρήση debit και credit καρτών θα βοηθήσει στην καταπολέμηση της παραοικονομίας και στη φοροδιαφυγή. Η A.T. Kearney εκτιμά πως το μέγεθος της ελληνικής παραοικονομίας είναι περισσότερο από €43 δισεκατομμύρια, αντιπροσωπεύοντας το 24% του ελληνικού ΑΕΠ.

Τα ελληνικά μέσα έχουν αναφέρει πως οι πληρωμές με κάρτα θα μπορούσαν τελικά να δημιουργήσουν περισσότερο από €5 δισ. έσοδα για το κράτος».