Μπαράζ αλλαγών με 18 νέα φορο-μέτρα

Η χθεσινή λίστα «ελληνικών μεταρρυθμίσεων» που υπέβαλε στο Brussels Group το υπουργείο Οικονομικών έχει αρχίσει να ξεφεύγει από τις προηγούμενες εκθέσεις ιδεών, όπως χαρακτηρίστηκαν από πηγές των θεσμών οι προηγούμενες απόπειρες.

Έχει πολλά. Και αυξήσεις φόρων -με έμφαση στα υψηλά εισοδήματα, αλλά ενδεχομένως με παγίδες και για τους μικρούς ιδίως στο πεδίο των φοροαπαλλαγών- και μέτρα για την είσπραξη του ΦΠΑ με το τέλος των μετρητών σε μια σειρά συναλλαγών καθώς και ποινικές διώξεις για απόκρυψη εισοδήματος. Προβλέπει μπαράζ κατασχέσεων με ηλεκτρονική μορφή ενδεχομένως και στις θυρίδες. Οι συνταγές «περαίωσης» επίσης δεν λείπουν. Αφορούν αυτή τη φορά τις εκκρεμείς φοροδίκες.

Λιμνάζουν στα δικαστήρια 63.999 φορολογικές υποθέσεις και το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζεται να κάνει «προσφορά» σβήνοντας από το 33% έως και το 55% σε πρόστιμα και προσαυξήσεις.

Πέραν της εξειδίκευσης κάποιων μέτρων που φωτογραφίζονταν στην προηγούμενη εκδοχή της λίστας μεταρρυθμίσεων -των 15 σελίδων- οι «Ελληνικές Μεταρρυθμίσεις» φέρνουν και αύξηση στα εισιτήρια μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, ενώ εκτός από την απόφαση της κυβέρνησης να εισπράξει το φόρο 20% στις τηλεοπτικές διαφημίσεις ανοίγει παράθυρο και για επέκταση στις διαφημίσεις των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης.

Στις ιδιωτικοποιήσεις η κυβέρνηση δίνει... ΟΛΠ και δεσμεύεται πως ό,τι έχει αρχίσει θα τελειώσει και δεν θα ακυρωθούν ισχύουσες συμβάσεις, ενώ δεν κάνει πίσω για μια σειρά δεσμεύσεών της, όπως η κατάργηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά και η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Θα μπορούσε να θεωρήσει κανείς ότι η εκτενής περιγραφή όλων των παρεμβάσεων που δεν έχουν δημοσιονομικό όφελος, αλλά αντίθετα κόστος σε όρους της παλαιάς τρόικας, πέραν της κατοχύρωσης των κυβερνητικών πρωτοβουλιών, ενέχει και ένα χαρακτήρα οριοθέτησης -έναντι των εταίρων- των μέτρων που προτίθεται να λάβει.

Τώρα αν ψάξει κανείς για συγκεκριμένα μέτρα σε τομείς όπως (ενδεικτικά) η Υγεία ή η Δημόσια Διοίκηση, θα πρέπει να έχει πολύ καλές προθέσεις -να βοηθήσει την κατάσταση- για να μην πει ότι η λίστα παραμένει έκθεση ασαφών ιδεών.

Τα μέτρα

1. Πολυτελής διαβίωση. Αύξηση φόρου πολυτελούς διαβίωσης για όσους κατέχουν Ι.Χ. μεγάλου κυβισμού, πισίνες και σκάφη αναψυχής

2. Φορολογία εισοδήματος. Αύξηση των ανώτατων συντελεστών φορολογίας εισοδήματος (σήμερα στο 42% για άνω των 42.000 ευρώ) – ενιαία κλίμακα φόρου για όλα τα εισοδήματα, επαναφορά αφορολογήτου, αλλά και κατάργηση φοροαπαλλαγών

3. Πληρώνεις φόρους – μαζεύεις πόντους. Οι συνεπείς φορολογούμενοι θα κερδίζουν πόντους που θα οδηγούν σε έκπτωση φόρου ή προτεραιότητα στην επιστροφή ΦΠΑ.

4. Μετρητά τέλος. Πληρωμή φόρων, προστίμων, λογαριασμών και τελών προς τη γενική κυβέρνηση (νοσοκομεία, δήμοι, ασφαλιστικά ταμεία) και τις ΔΕΚΟ μόνο με πλαστικό χρήμα ή μέσω τραπεζών.

5. Απευθείας παρακράτηση ΦΠΑ. Δεν θα γίνεται αποδεκτή καμία πληρωμή με μετρητά για ποσά άνω των 500 ευρώ στη χονδρική και 1.500 ευρώ στη λιανική. Θα περνούν αναγκαστικά από τις τράπεζες με άμεση παρακράτηση του ΦΠΑ.

6. POS για όλους τους επαγγελματίες. Μηχανάκια για πληρωμή με πλαστικό χρήμα παντού. Κίνητρα για χρήση καρτών.

7. Ταμειακές. Διασύνδεση ταμειακών μηχανών με το υπουργείο Οικονομικών.

8. Ποινικές διώξεις για απόκρυψη εισοδήματος ή μη καταβολή ΦΠΑ. Η απόκρυψη (μεγάλου) εισοδήματος από την εφορία και η μη καταβολή ΦΠΑ θα ακυρώνει τα φορολογικά πρόστιμα, αλλά θα ενεργοποιεί απευθείας ποινικές κυρώσεις. Η Φορολογική Διοίκηση δεν θα κυνηγάει την είσπραξη του προστίμου για μεγάλες υποθέσεις φοροδιαφυγής - θα αναλαμβάνει απευθείας η Δικαιοσύνη.

9. Ηλεκτρονικές κατασχέσεις ακόμα και για θυρίδες. Αλλαγές στον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων και σταδιακή επέκταση των ηλεκτρονικών κατασχετηρίων για μισθούς, συντάξεις, αλλά και θυρίδες.

10. On line πρόσβαση σε καταθέσεις - δάνεια. Πλήρης πρόσβαση στα αρχεία των τραπεζών από τους φοροελεγκτές (το γνωστό καταθεσιολόγιο) και κατάρτιση περιουσιολογίου. Μελέτη σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ για την εξέλιξη της ακίνητης περιουσίας του 1% των πιο πλούσιων.

11. Λοταρία. Καθιέρωση λοταρίας αποδείξεων σύμφωνα με το μοντέλο που εφαρμόζεται στην Πορτογαλία και στη Μάλτα.

12. «Περαίωση» εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων στα δικαστήρια. Δημιουργία περιφερειακών επιτροπών για τη διευθέτηση φορολογικών υποθέσεων οι οποίες δεν έχουν εκδικαστεί σε πρώτο βαθμό. Ψαλίδι 33% - 55% στα πρόστιμα και στις προσαυξήσεις για όποιον πληρώσει το αρχικό κεφάλαιο εγκαταλείποντας τα ένδικα μέσα. Η ρύθμιση θα καλύπτει φορολογικές υποθέσεις έως την 31η-12-2013. Σε εκκρεμότητα 63.999 φοροδίκες (στοιχεία Ιούνιος 2014).

13. Εκκρεμείς υποθέσεις φορολογίας ακινήτων. Διοικητική επίλυση διαφορών για εκκρεμείς υποθέσεις φορολογίας κεφαλαίου.

14. Φόρος στις διαφημίσεις. 20% για τις τηλεοπτικές διαφημίσεις με είσπραξη εντός του 2015. Πιθανή επέκταση του φόρου στις διαφημίσεις των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης.

15. Λίστες φοροδιαφυγής. Διασταυρώσεις στοιχείων και εντατικοποίηση ελέγχων.

16. Λαθρεμπόριο. Μέτρα για την πάταξη λαθρεμπορίου καυσίμων, ποτών και καπνού. Έλεγχοι 24 ώρες το 24ωρο με νέους ελεγκτές.

17. ΓΓΔΕ. Ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων. Ολοι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί υπό τη σκέπη της.

18. Εισιτήρια μουσείων. Αύξηση εισιτηρίων σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία.

Οι άλλες παρεμβάσεις

Το πακέτο που παρουσίασε η κυβέρνηση δεν εξαντλείται στα παραπάνω μέτρα. Καλύπτει επίσης το ασφαλιστικό, τις τράπεζες αλλά και τις ιδιωτικοποιήσεις. Προβλέπει:

* Πρόωρες συντάξεις. Κατάργηση των προώρων συντάξεων με σεβασμό κατοχυρωμένων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων.

* Εθελουσίες. Τέλος στις εθελουσίες εξόδους για τράπεζες και ΔΕΚΟ.

* Κατώτατος μισθός. Ενοποίηση του κατώτατου μισθού για εργάτες και υπαλλήλους, κατάργηση της διαφοροποίησης μισθών με βάση την ηλικία, σταδιακή αύξηση του κατώτατου μισθού μετά από διαβουλεύσεις με τους κοινωνικούς εταίρους.

* Συλλογικές συμβάσεις. Θα επανέλθουν με αναβάθμιση του Οργανισμού Μεσολάβησης.

* Επικουρικές συντάξεις. Κατάργηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος για τις επικουρικές – θα σήμαινε μείωση συντάξεων από 35% έως 80%.

* Εφάπαξ. Αλλαγή του τρόπου υπολογισμού.

* ΕΚΑΣ. Παραμένει ως έχουν οι όροι χορήγησής του.

* Δέκατη τρίτη σύνταξη. Επανέρχεται για τους χαμηλοσυνταξιούχους (το όριο σύνταξης θα καθοριστεί) από το Δεκέμβριο του 2015.

* Ενοποίηση ασφαλιστικών ταμείων. Στη βάση αναλογιστικών μελετών.

* Κόκκινα Δάνεια. Διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων για τα κόκκινα δάνεια, με δημόσιο χαρακτήρα με χρήση κεφαλαίων του ΤΧΣ.

* Προστασία πρώτης κατοικίας. Προστασία με βάση εισοδηματικά, περιουσιακά και κοινωνικά κριτήρια.

* Ιδιωτικοποιήσεις. Θα αντιμετωπίζονται κατά περίπτωση. Η ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ έχει ξεκινήσει και πάλι. Όλες οι ισχύουσες συμβάσεις ισχύουν και οι διαδικασίες που έχουν ξεκινήσει θα συνεχιστούν.

«Τρελές» προβλέψεις εσόδων

Αν πετύχει η λίστα, τα δημοσιονομικά απογειώνονται. Οι προβλέψεις που ενσωματώνονται δείχνουν ελάχιστη καθαρή δημοσιονομική απόδοση των μέτρων το 2015, ύψους 5,036 δισ. ευρώ και μέγιστη 6,563 δισ. ευρώ από τα οποία 1,5 δισ. ευρώ στην πρώτη περίπτωση και 1,6 δισ. ευρώ στη δεύτερη είναι τα έσοδα των ιδιωτικοποιήσεων.

Στο βασικό σενάριο λοιπόν το πρωτογενές πλεόνασμα πιάνει 3,1% του ΑΕΠ φέτος, στο εναλλακτικό εκτοξεύεται στο 3,9%, όταν ο επίσημος στόχος είναι 3% του ΑΕΠ και η κυβέρνηση διαπραγματεύεται μείωση στο 1,5%.

Από τις πρώτες γραμμές της λίστας, είναι απολύτως σαφές ότι η κυβέρνηση καίγεται για μια δόση ή για χαλάρωση της στάσης της ΕΚΤ. «Ο βασικός στόχος αυτού του εγγράφου είναι να ξεκλειδώσει βραχυχρόνια χρηματοδότηση η οποία θα επιτρέψει την εκπλήρωση άμεσων υποχρεώσεων της ελληνικής κυβέρνησης», αναφέρεται χαρακτηριστικά με αναφορά στην επαναφορά της εξαίρεσης αποδοχής ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ.

Πότε θα έρθουν λεφτά όμως παραμένει ασαφές. Το χθεσινό EWG δεν έβγαλε λευκό καπνό για να έρθει άμεσα ένα κομμάτι της δόσης των 7,2 δισ. ευρώ, αλλά όπως λένε αρμόδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών «το κλίμα ήταν καλό» θυμίζοντας ότι το EWG δεν λαμβάνει αποφάσεις.

Σύγκληση Eurogroup στο άμεσο μέλλον δεν φαίνεται. Προγραμματισμένη συνεδρίαση υπάρχει στις 24 Απριλίου ενώ την ερχόμενη Τετάρτη είναι προγραμματισμένο EWG. Παρότι πηγές των θεσμών δείχνουν προς τη συνεδρίαση της 24ης Απριλίου -ελληνικές πηγές αναφέρουν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα ούτε με τα έντοκα της άλλης εβδομάδας ούτε με τη δόση του ΔΝΤ- κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών έλεγε χθες με νόημα ότι «τίποτα δεν αποκλείει σύγκληση των οργάνων νωρίτερα, με τηλεδιάσκεψη».

Το νερό φαίνεται να έχει μπει στο αυλάκι, αλλά δεν ξέρουμε πόσο μακρύ είναι... Επιπλέον δεν ξέρουμε αν οι θεσμοί «μασάνε» τη λίστα ή θέλουν κι άλλα.

* Δείτε όλη την ελληνική πρόταση στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό (στα αγγλικά).