Ο δικαστής που μειοψήφησε στην παραπομπή της Χ.Α.- Το σκεπτικό

Ο Εφέτης Νίκος Σαλάτας αντέτεινε ότι δεν μπορεί να αποδοθεί η κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης στην υπόθεση της Χρυσής Αυγής, διότι πρέπει να εφαρμοστεί η διεθνής σύμβαση του Παλέρμο και όχι το άρθρο 187 του ΠΚ.

"Η σύμβαση του Παλέρμο ορίζει ως οργανωμένη εγκληματική ομάδα τη δομημένη ομάδα, που κάποια χρονική στιγμή ενεργεί με κοινό σκοπό τέλεσης ενός ή περισσότερων εγκλημάτων προκειμένου να προσποριστεί αμέσως ή εμμέσως οικονομικό ή άλλο υλικό όφελος. Ρητά επομένως εκλαμβάνεται ως «εγκληματική οργάνωση» εκείνη που τα μέλη της ενεργούν, όχι από ακραία πολιτική ιδεολογία ή πεποιθήσεις, ακόμα και από διαστροφικό χαρακτήρα (λ.χ ομάδα σατανιστών) αλλά «με σκοπό να προσποριστούν, άμεσα ή έμμεσα οικονομικό ή άλλο υλικό όφελος «Και από τη νομική αυτή περιγραφή προκύπτει ότι η αναφορά γίνεται σε εγκληματικές οργανώσεις 'τύπου μαφίας» ή παρόμοια εγκληματικά κυκλώματα».

Τα πολιτικά κόμματα

«Το άρθρο 29 του Συντάγματος κατοχυρώνει την ελευθερία των Ελλήνων να ιδρύσουν πολιτικά κόμματα και να μετέχουν σ' αυτά, πλην όμως δεν μπορεί η επίκληση της πολιτικής ελευθερίας να δικαιολογήσει στην ελληνική έννομη τάξη την ύπαρξη μιας εγκληματικής ομάδας εσαεί, υπό το μανδύα του πολιτικού κόμματος, χωρίς καμία απολύτως δυνατότητα εφαρμογής του ποινικού νόμου, με την αιτιολογία ότι - σε επίπεδο δικαίου- δεν προβλέπεται απαγόρευση αυτού.
Επομένως, υπό την ορθή ερμηνεία του άρθρου 29 του Συντάγματος, τα πολιτικά κόμματα δε θα πρέπει να παρεμποδίζονται κατά την επίκληση της πολιτικής τους δραστηριότητας, τούτο όμως δεν μπορεί να ισχύει για εγκλήματα, τα οποία διαπράττονται ακόμα και στο πλαίσιο μιας τέτοιας δραστηριότητας. Συνεπώς, η ελευθερία των κομμάτων πρέπει να περιορίζεται στη συνταγματική αποστολή τους. Έτσι δεν παρεμποδίζεται η ποινικοποίηση της συσσωμάτωσης όταν τα πολιτικά κόμματα παρεκκλίνουν της συνταγματικής αποστολής τους. Κατά κανόνα η φυσιογνωμία εγκληματικής οργάνωσης δεν συμβαδίζει με την υπόσταση ενός κοινοβουλευτικού κόμματος.

Θεωρητικά όμως μια τέτοια δυνατότητα δεν μπορεί να αποκλειστεί. Καίτοι η εγκληματική συμπεριφορά των μελών ενός τέτοιου κόμματος δεν μπορεί να αποτελεί βάση για τη διάλυσή του από πλευράς συνταγματικού δικαίου. Ωστόσο ουδόλως εμποδίζεται ο ποινικός έλεγχος της συμπεριφοράς μελών του, ακόμα και με την εφαρμογή του άρθρου 187 ΠΚ (σ.σ εγκληματική οργάνωση), εφόσον βέβαια συντρέχουν όλα τα αναγκαία για την πλήρωση της νομοτυπικής μορφής του εγκλήματος αυτού και ιδιαίτερα εφόσον αποδειχτεί ότι ο σκοπός της εγκληματικής δράσης των μελών του κατατείνει στο «να ποριστεί (η εγκληματική οργάνωση -κόμμα) αμέσως ή εμμέσως, οικονομικό ή άλλο υλικό όφελος». Τα ίδια ισχύουν και για τις πολιτικές οργανώσεις και ομάδες που δραστηριοποιούνται στα πλαίσια ενός κόμματος ή αυτόνομα χωρίς την ύπαρξη κόμματος -ομπρέλας. Αν τα φυσικά πρόσωπα (ηγέτες, μέλη και οπαδοί) αποκλίνουν από τον πολιτικό σκοπός τους και ενωθούν προς διάπραξη εγκλημάτων, εννοείται πάντοτε με σκοπό «να ποριστεί (η πολιτική οργάνωση ή ομάδα), αμέσως ή εμμέσως, οικονομικό ή άλλο υλικό όφελος», αν δηλαδή το κόμμα, η πολιτική οργάνωση, ή η ομάδα μεταλλαχθούν σε εγκληματική οργάνωση, τύπου μαφίας, τότε χωρεί επ΄ αυτών η εφαρμογή του άρθρου 187 ΠΚ (σ.σ εγκληματική οργάνωση).

Αν δε συντρέχει αυτός το σκοπός (αποκόμιση οικονομικού οφέλους) και οι βίαιες εγκληματικές συμπεριφορές των μελών του κόμματος ή της οργάνωσης (και όχι απλώς το φρόνημά τους) κατατείνουν λόγω πολιτικής ιδεολογίας και πεποιθήσεων σε άλλους σκοπούς και επιδιώξεις (λ.χ βίαιη κατατρομοκράτηση ή και εξόντωση των αντιπάλων , ακόμη και βίαιη πολιτική επικράτηση), τότε η συμπεριφορά τους , έστω κι αν η συσσωμάτωσή τους εμφανίζει ομοιότητα προς τη δομή της εγκληματικής οργάνωσης του άρθρου 187 ΠΚ , πρέπει να ελεγχθεί ποινικά με βάση άλλες πλέον πρόσφορες διατάξεις.».