Plan «B» και... Plan «C» ετοιμάζουν οι Ευρωπαίοι

Εκ του σύνεγγυς και με μεγάλη δόση νευρικότητας παρακολουθούν οι Ευρωπαίοι τις προεκλογικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Τόσο στις Βρυξέλλες, όσο και στη Φρανκφούρτη (έδρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας) αλλά και στο Βερολίνο δεν ανησυχούν για τα αλλεπάλληλα δημοσιεύματα για Grexit, όσο για το γεγονός ότι ο Αντώνης Σαμαράς και ο Αλέξης Τσίπρας δεν έχουν πει ξεκάθαρα πώς θα διαχειριστούν την επόμενη μέρα των εκλογών εάν σχηματίσουν κυβέρνηση.

Επαφές υπάρχουν. Τόσο με τον Α. Σαμαρά όσο και με τον Ευ. Βενιζέλο, από πολλούς Ευρωπαίους αξιωματούχους. Δίαυλοι επικοινωνίας έχουν ανοίξει και με τον Αλ. Τσίπρα από τότε που έβαλε υποψηφιότητα για πρόεδρος της Κομισιόν.

Παρά την παραφιλολογία που αναπτύχθηκε, οι Ευρωπαίοι εμφανίζονται να μη φοβούνται τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα ορισμένοι εξ αυτών παρατηρούν αλλαγή στη φρασεολογία που χρησιμοποιεί τις τελευταίες μέρες.

Χαρακτηριστικός είναι ο σχολιασμός κοινοτικού αξιωματούχου: Αυτά που ακούγονται τώρα για τον Αλέξη Τσίπρα (επιστροφή στη δραχμή, κίνδυνος bank run) ήταν ακριβώς τα ίδια που άκουγε ο Αντώνης Σαμαράς από το ΠΑΣΟΚ και τον Γιώργο Παπανδρέου πριν από τις εκλογές του 2012, τότε που χαρακτηριζόταν από ορισμένους ως το μαύρο πρόβατο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.

«Όπως ο κ. Σαμαράς απέδειξε το 2012 ότι συνεργάζεται πολύ καλά με τους δανειστές, έτσι μπορεί να γίνει και με τον κ. Τσίπρα» σχολίασε ο ίδιος.

Βεβαίως στις Βρυξέλλες γνωρίζουν πολύ καλά ότι ένα συντηρητικό κόμμα, όπως η Νέα Δημοκρατία, με τη βοήθεια του ΠΑΣΟΚ μπορούσε πιο εύκολα να βρει βηματισμό κοντά στις επιταγές των δανειστών, που έχουν ως όπλο πίεσης την απειλή για διακοπή της χρηματοδότησης.

Τα πράγματα τώρα αλλάζουν καθώς αφενός οι απειλές δεν μπορούν να είναι πάντα ίδιες, αφετέρου ο ΣΥΡΙΖΑ έχει συνιστώσες για τις οποίες ενημερώνονται οι εταίροι μας πολύ καλά.

Σύμφωνα με υψηλά ιστάμενο αξιωματούχο της Κομισιόν, μπορεί τυπικά οι δανειστές να τηρούν στάση αναμονής αρνούμενοι να ανοίξουν διάλογο για πιθανά σενάρια, πίσω από τις κλειστές πόρτες, όμως, προετοιμάζονται για τρία ενδεχόμενα:

Plan A: Να καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία μαζί με το ΠΑΣΟΚ και πιθανότατα ένα τρίτο κόμμα ακόμα και εάν ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τις εκλογές. Ο κ. Σαμαράς έχει ήδη δεσμευθεί για μέτρα που θα επιτρέψουν την ολοκλήρωση της πέμπτης αξιολόγησης από την τρόικα, αλλά και για την αυξημένη εποπτεία (enhanced surveillance) η οποία θα συνοδεύει την πιστοληπτική γραμμή ECCL. Με αυτές τις κινήσεις θα ξεμπλοκάρει και η συζήτηση για το χρέος. Αν και οι αναφορές του κ. Σαμαρά σε μείωση φόρων προκάλεσαν αρχικά εκνευρισμό, εντούτοις αποδίδονται τελικά στην προεκλογική μάχη και μετατίθενται για αργότερα.

Plan B: Να σχηματίσει κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ (σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας) με μετριοπαθή κόμματα όπως το ΠΑΣΟΚ και το νεοσύστατο Ποτάμι. Σε αυτήν την περίπτωση οι εταίροι είναι έτοιμοι εξαρχής να δείξουν τις προθέσεις τους και να καλέσουν τον κ. Τσίπρα σε άμεση διαπραγμάτευση στην οποία δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι θα υπάρξει χαλάρωση εκ μέρους τους σε ορισμένες πιέσεις.

Κατά ορισμένες πηγές εξετάζεται το σχέδιο να προταθεί στον κ. Τσίπρα η ενεργοποίηση της απόφασης του Eurogroup του 2012 για ελάφρυνση του χρέους. Ως αντάλλαγμα εκείνος θα πρέπει να ζητήσει την παράταση της χρηματοδότησης από την Ε.Ε. κατά μερικούς μήνες ώστε να κυλήσουν ομαλά οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα και για την πιστοληπτική γραμμή. Βεβαίως, η παράταση μπορεί να δοθεί μόνο με αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης και για να εγκριθεί (όπως έγινε στην περίπτωση Σαμαρά) ο κ. Τσίπρας θα πιεστεί να καταθέσει εγγράφως τη συμφωνία για μια σειρά μέτρα. Ουδείς γνωρίζει τι θα γίνει εάν η νέα κυβέρνηση αρνηθεί.

Υπάρχουν όμως και απόψεις Ελλήνων στις Βρυξέλλες που λένε ότι εν τέλει, και επειδή οι δεσμεύσεις είναι πολλές, το αποτέλεσμα της κάλπης ίσως τελικά οδηγήσει σε μια μεταβατική κυβέρνηση, όπως αυτή του κ. Παπαδήμου, που θα κλείσει τη διαπραγμάτευση με την τρόικα και συνεπώς τα νέα μέτρα και την πιστοληπτική γραμμή, ώστε να γίνουν μετά ξανά εκλογές και να μη χρειαστεί κανένας να χρεωθεί τις δεσμεύσεις.

Plan C: Το «extreme» σενάριο, όπως το αποκαλούν στη Φρανκφούρτη, έχει να κάνει με την πιθανότητα ο κ. Τσίπρας να εκλεγεί πρωθυπουργός και να σταματήσει μονομερώς την αποπληρωμή του χρέους. Τότε, η χώρα μας θα παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (European Court of Justice) καθώς βάσει του βρετανικού δικαίου θα είμαστε in breach of contract. Το σενάριο αυτό συζητήθηκε ανάμεσα στα μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ την Τετάρτη και πιθανότατα το γνωρίζει και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας.

Η ετοιμότητα για το σχέδιο C δείχνει ότι η Ε.Ε. δεν θα αφήσει το ζωνάρι των διαπραγματεύσεων να χαλαρώσει για πολύ καιρό, δεδομένου ότι θα πρέπει να αποφευχθεί η αναταραχή στις αγορές. Ανάλογα με τη στάση Τσίπρα (εάν εκλεγεί πρωθυπουργός) θα κινηθούν και οι δανειστές.

Σε περίπτωση που τραβήξει η νέα κυβέρνηση το σχοινί, οι απειλές εκ μέρους των δανειστών θα εκτοξευθούν με το καλημέρα. Ηδη, όπως μαθαίνουμε ξεσκονίζονται από τις νομικές υπηρεσίες των Βρυξελλών οι όροι της δανειακής σύμβασης.

Εκεί πάντως που δεν μπορούν να παρέμβουν οι δανειστές είναι:

1. Να υποχρεώσουν την Ελλάδα να ζητήσει νέα παράταση της χρηματοδότησης.

2. Να υποχρεώσουν να παραμείνουμε στη δανειακή σύμβαση με το ΔΝΤ.

Η ΕΚΤ και η «ενόχληση» για τις διαρροές

Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι η ηγεσία της ΕΚΤ είναι ενοχλημένη με τις διαρροές και τα σενάρια για προβλήματα στις τράπεζες. Η ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση του Δ.Σ. έγινε μόνο και μόνο γιατί υπήρξαν αυτές οι διαρροές.

Υψηλόβαθμο στέλεχος της ΕΚΤ σχολίασε στο Euro2day.gr ότι ακόμα και αν διακοπεί η χρηματοδότηση από την ΕΚΤ, η ΤτΕ θα κάνει αίτηση να μπει η χώρα μας στον ΕLA.

«Η περίπτωση της Ελλάδας δεν είναι όπως αυτή της Κύπρου όπου υπήρχαν προβληματικές τράπεζες. Η παροχή της ρευστότητας μέσω ELA μπορεί να συνεχιστεί για όσο διάστημα χρειαστεί και για όποιες ανάγκες παρουσιάσουν οι ελληνικές τράπεζες. Δεν υπάρχει λόγος για πανικό, ούτε φόβος για bank run» σχολίασε το στέλεχος της ΕΚΤ.