Οι τέσσερις αλλαγές στα τιμολόγια ρεύματος από το 2025

Ένα χρόνο μετά την είσοδο των χρωματιστών τιμολογίων στη ζωή μας, και ενώ όλο και περισσότεροι καταναλωτές στρέφονται πλέον στα «μπλε» σταθερά, το τοπίο αλλάζει ξανά.

Τέσσερις αλλαγές, που ανακατεύουν ξανά την «τράπουλα» στην αγορά του ρεύματος τόσο για τους καταναλωτές, όσο και τους παρόχους, υπόσχονται φθηνότερο ρεύμα, προσθέτουν ένα ακόμη χρώμα στη «παλέτα» των τιμολογίων, αλλά και φέρνουν μεταβολές στις καθημερινές μας συνήθειες, μαζί με νέα προϊόντα που διαφημίζουν καλύτερες τιμές ενόψει του νέου έτους.

Η πρώτη και σημαντικότερη αλλαγή που αφορά εκατοντάδες χιλιάδες καταναλωτές είναι η καθιέρωση φθηνού ρεύματος τα μεσημέρια. Το λεγόμενο «διζωνικό τιμολόγιο», που δεν είναι άλλο από τη μετατροπή του παραδοσιακού νυκτερινού σε ένα μεικτό τιμολόγιο, τίθεται σε ισχύ από 1η Φεβρουαρίου και αφορά τις δύο ζώνες της ημέρας με τις χαμηλότερες τιμές. Τα μεσημέρια, όπου λόγω των χιλιάδων φωτοβολταϊκών είναι κατά 50% χαμηλότερες του μέσου ημερήσιου όρου, και μετά τα μεσάνυχτα, όπου επίσης κατρακυλούν λόγω πολύ χαμηλής ζήτησης.

Οι τρεις αλλαγές

Οι τρεις επόμενες αλλαγές αφορούν:

• Το τέλος από την 17η Ιανουαρίου και μετά στα «μπλε» 6μηνα και 8μηνα τιμολόγια, καθώς στο εξής τα σταθερά (λόγω ευρωπαϊκής Οδηγίας) δεν θα μπορούν να έχουν διάρκεια μικρότερη του έτους. Η φθηνή ωστόσο 6μηνη σταθερή χρέωση δεν εξαφανίζεται από το παιχνίδι. Απλώς μετονομάζεται μέσα από νέα μεικτά προιόντα.
• Την καθιέρωση από τις αρχές του έτους ενός νέου χρώματος, των «πορτοκαλί» δυναμικών τιμολογίων, που αφορούν διαφορετικές τιμές ανά ώρα της ημέρας και απευθύνονται μόνους σε όσους καταναλωτές έχουν έξυπνο μετρητή. Δηλαδή σε ελάχιστα νοικοκυριά και κυρίως τις επιχειρήσεις της μέσης και υψηλής τάσης που τους έχουν ήδη εγκαταστήσει εδώ και καιρό.]
• Το μπλόκο στους κακοπληρωτές να μπορούν να αλλάζουν προμηθευτές σαν τα «πουκάμισα». Μετά από τρεις ανεξόφλητους λογαριασμούς, το όνομα του συγκεκριμένου καταναλωτή θα «κοκκινίζει» ως υπερήμερου.

Το διζωνικό τιμολόγιο

Το διζωνικό τιμολόγιο θα προσφέρεται για διαφορετικές ώρες το χειμώνα και το καλοκαίρι, από τη Δευτέρα μέχρι τη Κυριακή.

Το χειμερινό θα έχει διάρκεια από το Νοέμβρη μέχρι και το Μάρτη, με τη μεσημεριανή ζώνη να αφορά το διάστημα 12 με 3 και τη μεταμεσονύκτια τις ώρες μεταξύ 2 και 5 το πρωί.

Το δε, θερινό αφορά τη περίοδο από τον Απρίλιο έως και τον Οκτώβρη, με τη μεσημεριανή ζώνη να κινείται μεταξύ 11 με 3 και τη μεταμεσονύκτια ανάμεσα στις 2 με 4.

Το σκεπτικό του αρμόδιου υπουργείου Περιβάλλοντος- Ενέργειας υπαγορεύτηκε από τις μεγάλες ανατροπές που έχει υποστεί το ενεργειακό μείγμα της χώρας: Την επέλαση των φωτοβολταικών. Το υφιστάμενο νυκτερινό τιμολόγιο της ΔΕΗ (02:00 - 08:00 κατά το χειμερινό ωράριο και 23:00 με 07:00 κατά το θερινό) καθιερώθηκε προ δεκαετιών, όταν κυριαρχούσε στο μείγμα ο φθηνός λιγνίτης και συνέφερε ο προγραμματισμός των οικιακών συσκευών (π.χ. πλυντήρια) μόνο το βράδυ. Η κυριαρχία των φωτοβολταϊκών που οδηγεί σε μεγάλη βουτιά των τιμών χονδρικής τα μεσημέρια, καθιστά απαραίτητη την αλλαγή.

Το στοίχημα της κυβέρνησης αφορά τη μετακίνηση μεγάλου μέρους της κατανάλωσης από τα βράδια στα μεσημέρια, όπου οι τιμές στο χρηματιστήριο ενέργειας είναι πολύ κάτω από τον μέσο ημερήσιο όρο, ώστε να μειωθεί συνολικά η δαπάνη των νοικοκυριών για ρεύμα.

Οι ωφελημένοι του διζωνικού θα είναι τα περίπου 1,2 εκατομμύρια καταναλωτών με συμβατό αναλογικό μετρητή (διπλής εγγραφής) που έχουν σήμερα νυχτερινό. Ενα ποσοστό σχετικά μικρό, κοντά στο 20%, επί του συνόλου των περίπου 7,3 εκατομμυρίων ρολογιών της χαμηλής τάσης. Επιπλέον υπάρχουν και 400.000 ανενεργοί μετρητές διπλής εγγραφής, με το υπουργείο να εκτιμά ότι θα ενεργοποιηθούν όταν θα τεθεί σε ισχύ το νέο μοντέλο.

Οι αλλαγές των ζωνών στο υφιστάμενο «νυχτερινό» θα γίνονται αυτόματα, χωρίς να πρέπει οι καταναλωτές να κάνουν κάτι. Οποιος όμως δεν διαθέτει ήδη μετρητή διπλής εγγραφής, δεν μπορεί να συμβληθεί στο διζωνικό τιμολόγιο. Σαν μέτρο αποτελεί μια μεταβατική λύση μέχρι την έλευση των δυναμικών τιμολογίων, αφού και οι συγκεκριμένοι μετρητές θα αντικατασταθούν στην πορεία από «έξυπνους».

Το τέλος στα 6μηνα- 8μηνα «μπλε»

Η δεύτερη αλλαγή που επίσης αφορά εκατοντάδες χιλιάδες καταναλωτές αφορά το τέλος από τις 17 Ιανουαρίου της διάθεσης των 6μηνων και 8μηνων «μπλε» σταθερών τιμολογίων, στα οποία (όπως και στα 12μηνα) στρέφονται μαζικά όλο και περισσότερα νοικοκυριά.

Από την ημερομηνία αυτή και μετά, οι πάροχοι θα μπορούν να διαθέτουν σταθερά τιμολόγια διάρκειας τουλάχιστον ενός έτους, κατ’ εφαρμογή σχετικής κοινοτικής Οδηγίας. Αυτό σημαίνει ότι όσοι έχουν «μπλε» ενεργές συμβάσεις 6μηνης και 8μηνης διάρκειας, αυτές θα συνεχίσουν να ισχύουν μέχρι τη λήξη τους. Μετά, αν θέλουν σταθερή χρέωση θα πρέπει υποχρεωτικά να επιλέξουν 12μηνο.

Στην πραγματικότητα, τα προϊόντα με «κλειδωμένη» τιμή πχ για ένα 6μηνο, θα παραμείνουν στην αγορά, αλλά με άλλη μορφή. Δεν θα λέγονται πλέον σταθερά, ούτε θα έχουν «μπλε» χρώμα, αλλά θα καταχωρίζονται στα μεικτά προϊόντα, θα κυκλοφορούν με παραλλαγές και θα έχουν «κίτρινο» χρώμα. Στην αγορά λανσάρονται ήδη τέτοια νέα προϊόντα, τα οποία έχουν σταθερή χρέωση για τους πρώτους 6 μήνες, η οποία μετά γίνεται κυμαινόμενη. Ετερη εκδοχή, αφορά προιόντα με σταθερή τιμή π.χ. για τις πρώτες 300 KWh, η οποία μετά υπολογίζεται με βάση το κόστος της χονδρικής, δηλαδή γίνεται κυμαινόμενη. Και ακριβώς επειδή τα προϊόντα αυτά δεν λέγονται σταθερά, αν ο καταναλωτής θέλει να σπάσει τη σύμβαση, πριν τη περίοδο λήξης της μη κυμαινόμενης χρέωσης, δεν θα πληρώνει πέναλτι, όπως σήμερα.

Σημειωτέον ότι ο ρυθμός στροφής των καταναλωτών στα σταθερά τιμολόγια ρεύματος είναι αμείωτος. Από την αρχή του έτους, έχουν σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς πενταπλασιαστεί, ξεπερνώντας τα 700.000, με τάσεις αυξητικές. Στελέχη του χώρου δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να φτάσουν και το 1,5 εκατομμύριο μέχρι τα τέλη του 2025.

Τα «πορτοκαλί» και ποιους αφορούν

Η τρίτη αλλαγή που αφορά κυρίως επιχειρήσεις και μόνο όσα νοικοκυριά διαθέτουν έξυπνους μετρητές αφορά την έναρξη εφαρμογής από το νέο έτος των «πορτοκαλί» τιμολογίων, τα οποία θα μεταβάλλονται ανά ώρα.

Η χρησιμότητά τους είναι ότι οι καταναλωτές θα μπορούν να εκμεταλλεύονται τις ώρες της ημέρας με τις χαμηλότερες τιμές (δυναμική τιμολόγηση), καθώς θα ενημερώνονται στο κινητό τους από το πάροχο μέχρι τις 8 το βράδυ της προηγούμενης, μέσω sms ή μέσω του Viber. Εφόσον οι τιμές χονδρεμπορικής της επομένης μέρας ξεφεύγουν για κάποιες ώρες και εκτινάσσονται στα 150 ευρώ / MWh, οι καταναλωτές θα λαμβάνουν από τη προηγούμενη ένα είδος alert ώστε να περιορίσουν ή μηδενίσουν για εκείνο το διάστημα τη καταναλωσή τους.

Στην εισήγηση που έχει δώσει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας προς το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο μετά τις γιορτές θα εκδώσει τη σχετική υπουργική απόφαση, αναφέρεται ότι πορτοκαλί τιμολόγια πρέπει να προσφέρουν οι εταιρείες με πάνω από 200.000 καταναλωτές. Κρίνοντας από τα μερίδια αγοράς, έξι πάροχοι ανήκουν σ’ αυτή τη κατηγορία, οι ΔΕH, Protergia, Ηρων, NRG, Elpedison και Zeniθ. Η συγκεκριμένη λίστα θα επικαιροποιείται κάθε Δεκέμβριο και Ιούνιο με κριτήριο πάντα τους 200.000 πελάτες.

Το δυναμικό τιμολόγιο θα αποτελείται από δύο μέρη, την πάγια χρέωση και την τελική τιμή προμήθειας, η οποία, όπως είπαμε, θα γίνεται γνωστή στον καταναλωτή εκ των προτέρων. Για λόγους προστασίας από ακραίες διακυμάνσεις, η πρόταση της ΡΑΑΕΥ προβλέπει ότι με απόφαση του υπουργού θα καθορίζεται μια ανώτατη τελική τιμή προμήθειας.

Το μπλόκο στους κακοπληρωτές

Η τέταρτη και τελευταία αλλαγή αφορά τη προσπάθεια να μπει, για μια ακόμη φορά, τέλος στις μετακινήσεις των στρατηγικών κακοπληρωτών από πάροχο σε πάροχο, αφήνοντας στον προηγούμενο προμηθευτή ανεξόφλητα χρέη, που δύσκολα μπορούν να ανακτηθούν.

Τακτική που έχει συσσωρεύσει μέχρι σήμερα ανεξόφλητα ποσά 2,4 δισ. ευρώ στην αγορά του ρεύματος, χρέη που μεγαλώνουν συνεχώς και τα οποία μετακυλίονται στις πλάτες των συνεπών καταναλωτών.

Στο εξής, μετά από τρεις ανεξόφλητους λογαριασμούς, το όνομα του συγκεκριμένου καταναλωτή θα «κοκκινίζει» ως υπερήμερου στο σύστημα σήμανσης χρεών (Debt Flagging) του ΔΕΔΔΗΕ και θα μπλοκάρει η δυνατότητά του να μετακινηθεί στην αγορά του ρεύματος.

Τα παραπάνω προβλέπει πρόσφατη εισήγηση της ΡΑΑΕΥ η οποία βρίσκεται στα χέρια του αρμόδιου υπουργού Θόδωρου Σκυλακάκη, με στόχο να αντιμετωπίσει επιτέλους τη χαίνουσα πληγή του «ενεργειακού τουρισμού», ο οποίος συνεχίζει να μεγαλώνει επικίνδυνα και να συσσωρεύει νέα βάρη πάνω από την αγορά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Αρχής, από τα συνολικά 2,4 δισ. ευρώ των ανεξόφλητων ληξιπρόθεσμων χρεών, τα 1,4 δισ. ευρώ αφορούν οφειλές παλαιών πελατών (το 53% οικιακοί) και τα περίπου 975 εκατ. ευρώ ληξιπρόθεσμες οφειλές υφιστάμενων.

Το φαινόμενο του ενεργειακού τουρισμού είναι πολύ παλιό και η αντιμετώπιση του έχει εξαγγελθεί πολλάκις. Αλλά στο όνομα μιας στρεβλής αντίληψης περί λειτουργίας του ανταγωνισμού, ακόμη και σήμερα επιτρέπεται στον καταναλωτή να μετακομίζει ελεύθερα από πάροχο σε πάροχο, χωρίς να μπλοκάρεται όταν δεν έχει εξοφλήσει τον προηγούμενο.