Κρατικοποιήσεις: Η Ουγγαρία δείχνει το δρόμο στον ΣΥΡΙΖΑ

Αν πιστεύετε πως πουθενά στην Ευρώπη δε γίνονται σήμερα επανακρατικοποιήσεις εταιρειών που είχαν περάσει στον ιδιωτικό τομέα, πρέπει να μελετήσετε καλύτερα το φαινόμενο Ουγγαρία.

Οι κυβερνήσεις της τελευταίας τετραετίας, υπό τον πρωθυπουργό Βίκτωρ Όρμπαν, έχουν δαπανήσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια φιορίνια προκειμένου να κρατικοποιήσουν εταιρείες που είχαν ιδιωτικοποιηθεί κατά τη διάρκεια των δύο προηγούμενων δεκαετιών.

Ο Χριστιανοδημοκράτης κ. Όρμπαν κάνει πράξει όσα εξαγγέλλουν ορισμένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ όπως ο κ. Γιώργος Σταθάκης οποίος σε συνέντευξή του στους Financial Times αναφέρθηκε σε ακύρωση του διαγωνισμού παραχώρησης των περιφερειακών αεροδρομίων στο σχήμα υπό τη γερμανική Fraport.

Ηγετικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ έχουν αναφερθεί και σε σειρά άλλων διαγωνισμών του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) τους οποίους πρόκειται να ακυρώσουν, όπως την παραχώρηση του Ελληνικού στο σχήμα υπό τη Lamda Development του ομίλου Λάτση, κλπ.

Ο Ούγγρος πρωθυπουργός δείχνει το δρόμο: Επικαλούμενος λόγους εθνικής ασφάλειας, «σκανδαλώδεις διαγωνισμούς», «κακοδιαχείριση» και «υψηλές τιμές που πληρώνουν οι πολίτες» ο Βίκτωρ Ορμπάν έχει κρατικοποιήσει τα τελευταία χρόνια εταιρείες ενέργειας, τράπεζες, εταιρείες τηλεπικοινωνιών, ακόμα και αυτοκινητοβιομηχανίες! Ο Ορμπάν, που έχει κατηγορηθεί πως κυβερνά τη χώρα απολυταρχικά, αναγκάζει στην ουσία τους ιδιώτες να πουλήσουν τις εταιρείες τους στο δημόσιο, μέσω της ψήφισης νόμων και ρυθμίσεων που τους κάνουν τη ζωή αφόρητη.

Την ίδια στιγμή που η περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου ακυρώνει τέσσερις διαγωνισμούς για μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων από ιδιώτες, ο κ. Όρμπαν έχει επιβάλει ανώτατο πλαφόν 49% στο ποσοστό που μπορούν να κατέχουν ιδιώτες σε εταιρείες διαχείρισης απορριμμάτων. 

Οσοι θεωρούν υπερβολικές τις δηλώσεις περί κρατικού εθνικού αερομεταφορέα μπορούν να μελετήσουν το παράδειγμα της ουγγρικής MALEV η οποία ιδιωτικοποιήθηκε μερικώς το 1992, αλλά στη συνέχεια κρατικοποιήθηκε (δύο φορές μάλιστα!) το 1997 και το 2010 προκειμένου να τεθεί σε εκκαθάριση το 2013. Το νέο τμήμα του αεροδρομίου της Βουδαπέστης είχε επανακρατικοποιηθεί το 2001 αλλά το 2005 παραχωρήθηκε εκ νέου σε ιδιώτες με αρκετά υψηλότερο τίμημα έναντι αυτού που προέβλεπε η πρώτη σύμβαση που ακυρώθηκε. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία του τελευταίου «Βαρόμετρου Ιδιωτικοποιήσεων», που επεξεργάζονται από κοινού το ιταλικό ινστιτούτο Fondazione Eni Enrico Mattei (FEEM) και η εταιρεία συμβούλων / ελεγκτών KPMG, από το 2010 μέχρι σήμερα έχουν κρατικοποιηθεί στην Ουγγαρία είκοσι ιδιωτικά ασφαλιστικά ταμεία («έχασαν τα λεφτά του κοσμάκη στα καζίνο») και τουλάχιστον τέσσερις εταιρείες στο χώρο της ενέργειας (για παράδειγμα αγόρασε το 22,1% που είχε η ρωσική Surgutneftegaz στον ενεργειακό όμιλο MOL, ενώ το 2013 κρατικοποίησε τερματικό σταθμό φυσικού αερίου της τελευταίας).

Επιπλέον, η κυβέρνηση πήρε το 100% της εταιρείας αλουμινίου MAL από Ούγγρους επιχειρηματίες, το 100% της εταιρείας τηλεπικοινωνιών Pro – M από τη γερμανική Deutsche Telekom («για λόγους εθνικής ασφάλειας» φυσικά) καθώς και το 83% της αυτοκινητοβιομηχανίας Raba Holding (πάλι «για λόγους εθνικής ασφάλειας»). 

Στον έλεγχο του δημοσίου βρίσκονται από το 2013 και 5.000 περίπτερα (πώλησης τσιγάρων) με το επιχείρημα πως έτσι προστατεύονται καλύτερα οι ανήλικοι από τις βλαπτικές επιπτώσεις του καπνίσματος! Αποκορύφωμα της δράσης του κ. Όρμπαν υπήρξε η απόκτηση, από το δημόσιο, του 100% της ποδοσφαιρικής ομάδας FTC από τον Σκωτσέζο ιδιοκτήτη της έναντι 5 δισ. φιορινιών.

Η Ουγγαρία ήταν από τις πρώτες χώρες του πρώην σοβιετικού μπλοκ που κινήθηκαν επιθετικά στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων. Γι’ αυτό και υπήρξαν πολλές αστοχίες, με χαρακτηριστικότερη την επανακρατικοποίηση τριών οδικών αξόνων που είχαν κατασκευαστεί με συμβάσεις παραχώρησης στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Οι δύο εξ αυτών παραμένουν στα χέρια του δημοσίου.

Ο τρίτος (Μ5 Motorway) κρατικοποιήθηκε προκειμένου στη συνέχεια να ξαναπαραχωρηθεί, με ευνοϊκότερους όρους, στην ίδια εταιρεία που είχαν αρχικά υπογράψει τη σύμβαση παραχώρησης, την αυστριακή Strabag.