Τα μυστικά της διαπραγμάτευσης στο Παρίσι

Η τελευταία πράξη του... δράματος; Αύριο το απόγευμα ίσως να γνωρίζουμε, όταν θα έχουν ολοκληρωθεί στο Παρίσι –σε πιο «φιλικό» κατά τον Ευάγγελο Βενιζέλο έδαφος- οι προγραμματισμένες νέες συνομιλίες της κυβέρνησης με την τρόικα.

Ο στόχος, διπλός. Κατ' αρχήν η ολοκλήρωση της αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος και εφ' όσον εκεί υπάρξει σύγκλιση, το σχέδιο για την επόμενη μέρα.

Μετά από πολλές μέρες ανταλλαγής μηνυμάτων, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να ξαναρχίσουν σήμερα το μεσημέρι τη διαπραγμάτευση, η οποία μπαίνει πλέον σε μια από τις πιο κρίσιμες φάσεις της. Οι διαφορές ακόμα δείχνουν αρκετές, ωστόσο πεποίθηση του Μεγάρου Μαξίμου είναι ότι το διήμερο ραντεβού θα αποτελέσει το πρώτο βήμα προσέγγισης για την επιστροφή της τρόικας στην Αθήνα και την επικύρωση της τελικής συμφωνίας.

«Πάμε στο Παρίσι για να σπρώξουμε τη διαπραγμάτευση, να ξεκολλήσουμε», έλεγε χθες κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος, επισημαίνοντας ότι ελληνική επιδίωξη είναι «να κλείσει αυτή η συμφωνία, χωρίς μέτρα που να θέσουν σε κίνδυνο την ανάπτυξη».

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος, εξερχόμενος του Μεγάρου Μαξίμου μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό, ήταν πιο συγκεκριμένος: «Δεν πρόκειται να ληφθούν ενοχλητικά μέτρα για τους πολίτες... Δεν μιλάμε για δημοσιονομικά μέτρα. Δεν μιλάμε για μέτρα στο ασφαλιστικό, τα οποία είναι πέραν της υφιστάμενης νομοθεσίας», σημείωσε μεταξύ άλλων.

Στο κυβερνητικό στρατόπεδο επιμένουν ότι το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου δεν έχει χαθεί, αν και τα χρονικά περιθώρια στενεύουν και κύκλοι των Βρυξελλών το θεωρούν ήδη χαμένο στοίχημα. «Αυτός είναι ο πρώτος στόχος», ανέφερε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, «ή εν πάση περιπτώσει μέχρι το τέλος της χρονιάς. Και μπορεί να υπάρξουν τεχνικές λεπτομέρειες, οι οποίες θα καθοριστούν μετά αλλά πολιτική απόφαση θα ληφθεί πριν».

Αυτή η τελευταία φράση του κ. Βενιζέλου αναζωπύρωσε τα σενάρια που θέλουν το υφιστάμενο πρόγραμμα να παρατείνεται για ένα μικρό διάστημα στις αρχές του 2015. Ένα τέτοιο σενάριο η Αθήνα εκτιμά ότι μπορεί να επιτευχθεί χωρίς άλλες δεσμεύσεις από την πλευρά μας και έχοντας προηγηθεί μια ξεκάθαρη πολιτική δήλωση από τους δανειστές για το τέλος του μνημονίου στη σημερινή του μορφή.

Σε μια τέτοια περίπτωση, δεν αποκλείεται η τελική συμφωνία, μαζί με αυτήν για την προληπτική γραμμή στήριξης, να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή μαζί με την πρόταση για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ως ένα πακέτο, απαιτώντας 180 θετικές ψήφους βουλευτών. Να θέσει, δηλαδή, η κυβέρνηση τους 300 προ των ευθυνών τους, καλώντας τους να επιλέξουν: τέλος από το μνημόνιο, αλλαγή σελίδας και Πρόεδρο Δημοκρατίας ή εκλογές. Βέβαια από την πλευρά των δανειστών ξεκαθαρίζεται πως παράταση χωρίς νέα υπογραφή MoU δεν μπορεί να υπάρξει...

Το κακό σενάριο

Εφόσον, βέβαια, τα πράγματα στραβώσουν στη διαπραγμάτευση, όλος ο κυβερνητικός σχεδιασμός θα έχει ανατραπεί και οι πρόωρη προσφυγή στις κάλπες θα είναι το πλέον πιθανό σενάριο.

Μια τέτοια εξέλιξη φυσικά το Μέγαρο Μαξίμου δεν θέλει ούτε να σκέφτεται και χθες προέβη σε μία ακόμα ενέργεια – βούληση επιτάχυνσης των μεταρρυθμίσεων. Συγκεκριμένα, με υπουργική απόφαση του Κώστα Σκρέκα, καταργείται η άδεια λειτουργίας που αφορά 103 βιομηχανικές και μεταποιητικές δραστηριότητες χαμηλού ρίσκου που σχετίζονται με 897 επαγγέλματα. Ίσως στον ίδιο στόχο αποσκοπεί και το «παράθυρο» για κατασχέσεις και πλειστηριασμούς στην εμπορική και όχι στην αντικειμενική αξία που ανοίγει το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

Ο ρόλος του ΔΝΤ

Στη διαπραγμάτευση με την τρόικα, ο «σκληρός» της υπόθεσης είναι και πάλι το ΔΝΤ . Από τη στάση που θα κρατήσουν οι εκπρόσωποι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου θα κριθούν πολλά. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το ΔΝΤ συνεχίζει να επιμένει ότι η απόσταση με την Αθήνα στους υπολογισμούς για το δημοσιονομικό κενό παραμένει μεγάλη και υπ΄ αυτό το πρίσμα θεωρεί ότι είναι πολύ δύσκολη η επίτευξη συμφωνίας στο Παρίσι.

Υπενθυμίζεται ότι ο πήχης του δημοσιονομικού κενού μπαίνει στα 2,5 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ και παρ' ότι η ελληνική πλευρά κάνει λόγο για «υποτιθέμενο κενό» εκτιμώντας πως δεν αποτελεί τίποτα παραπάνω από ένα ισχυρό μέσο πίεσης για τις μεταρρυθμίσεις και τα «συμβόλαια» της επόμενης μέρας, επιχειρεί με «χειρουργικές επεμβάσεις» κυρίως σε ΔΕΚΟ και ΟΤΑ να κλείσει το κενό.

Τα σημεία κλειδιά

Σε ότι αφορά το ασφαλιστικό, τα σημεία - κλειδιά στην διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των δανειστών, στα οποία έχουν συμφωνήσει επί της αρχής και τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που συμμετέχουν στις εσωτερικές διεργασίες, είναι:

- Το "πάγωμα" των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων έως και το 2017 με στόχο την αποτροπή δαπάνης έως και 920 εκατ. ευρώ

- Η αύξηση των απαιτούμενων ημερών ασφάλισης για τη λήψη κατώτατης ή βασικής σύνταξης σε 6.500 από 4.500 σήμερα. Η επιλογή της αύξησης σε 6.500 και όχι σε 6.000 που αρχικά είχε προταθεί, έγινε προκειμένου, σύμφωνα με πληροφορίες ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης στον ιδιωτικό τομέα, να έρθει πιο κοντά με αυτόν που ισχύει στο δημόσιο, ήτοι την 25ετία. Στο υπουργείο Εργασίας εκτιμούν ότι το μέτρο θα αφορά όσους γεννήθηκαν μετά το 1975, ενώ στο ΠΑΣΟΚ εκτιμούν ότι πρέπει να αφορά μόνο τους πολύ νέους, και να λειτουργήσει στην πράξη ως αντικίνητρο στη μαύρη εργασία.

- Η μείωση των εισφορών στον ΟΑΕΕ κατά 20% με αντίστοιχη μείωση των συντάξεων. Στόχος εδώ είναι η αύξηση της εισπραξιμότητας του ταμείου.

- Ο περιορισμός της δαπάνης για το ΕΚΑΣ. Ήδη στον προϋπολογισμό του 2015 εγγράφεται κονδύλι μειωμένο κατά περίπου 120 εκατ. ευρώ σε σχέση με το ποσό που δαπανήθηκε το 2014. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση συζητά το ενδεχόμενο αναμόρφωσης των κριτηρίων καταβολής του επιδόματος, με εσωτερική ανακατανομή προκειμένου να γίνει πιο δίκαιο.

Μετά από έντονες αντιδράσεις από το ΠΑΣΟΚ αλλά και από βουλευτές της ΝΔ, παραμένουν στο συρτάρι του υπουργείου Εργασίας παρεμβάσεις όπως η αύξηση των ενδιάμεσων ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης πριν από το 62ο και το 67ο έτος, η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, ώστε για όλους τους ασφαλισμένους, τόσο τους πριν όσο και τους μετά το 1993, η παροχή να καθορίζεται με βάση τους μισθούς των 5 καλύτερων ετών από τα 10 τελευταία χρόνια αλλά και η αλλαγή των συντελεστών βάσει των οποίων θα υπολογίζονται οι νέες συντάξεις, καθώς αυτό θα οδηγούσε σε μεγάλη μείωση των κύριων συντάξεων.

Αγκάθι για τη διαπραγμάτευση αναμένεται να αποτελέσει και το θέμα της αύξησης του τρόπου λήψης απεργιακών αποφάσεων, καθώς καταγράφεται έντονη αντίδραση του ΠΑΣΟΚ παρά τις πιέσεις της τροικας. Στον αντίποδα, συζητούνται παρεμβάσεις στον συνδικαλιστικό νόμο (όπως η αύξηση του χρόνου προειδοποίησης για την κήρυξη απεργίας στον ιδιωτικό τομέα στις 48 ώρες από 24, η κατάργηση κάποιων προνομίων προς συνδικαλιστές, όπως άδειες κ.α.) καθώς και η επίσπευση των υποθέσεων που βάσει του άρθρου 656 του Αστικού Κώδικα πάνε στα δικαστήρια και αφορούν εμμέσως την ανταπεργία.

Κόκκινη γραμμή για την κυβέρνηση αποτελεί το θέμα των ομαδικών απολύσεων, με το ILO κατά τη χθεσινή παρουσίαση της έκθεσης για την απασχόληση στην Ελλάδα να επισημαίνει ότι δεν υπάρχει λόγος να επιμείνει η τρόικα στις ομαδικές απολύσεις αφού δεν έχουν κάτι να προσφέρουν στην ανάπτυξη της οικονομίας.