Πού «κολλάει» η ιδιωτικοποίηση του ΟΛΘ

Δεν είναι μυστικό ότι η διοίκηση του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης έχει διαμορφωμένη άποψη για το μοντέλο ιδιωτικοποίησης του λιμανιού. Όπως επίσης και ότι η άποψή της διαφέρει από αυτήν στην οποία κατέληξε και προωθεί η κυβέρνηση, δηλαδή παραχώρηση μέσω διαγωνισμού του 67% των μετοχών της εισηγμένης εταιρείας.

Οι δύο απόψεις προσεγγίζουν το θέμα από διαφορετική σκοπιά, με κοινό ωστόσο στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη και την πραγματοποίηση επενδύσεων. Η πρώτη, αυτή της διοίκησης του ΟΛΘ, τάσσεται υπέρ του μοντέλου που εν μέρει ισχύει σήμερα στο λιμάνι του Πειραιά. Δηλαδή παραχώρηση δραστηριοτήτων, όπως τα εμπορευματοκιβώτια, σε παρόχους με υψηλή εξειδίκευση στο αντικείμενό τους.

Σύμφωνα με την άποψη της διοίκησης του OΛΘ, το συγκεκριμένο μοντέλο εφαρμόζεται σε εκατοντάδες λιμάνια σε όλο τον κόσμο, δημιουργώντας συνθήκες και περιβάλλον για προσφορά υπηρεσιών υψηλής ποιότητας στους πελάτες του λιμανιού, ανάπτυξη του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των παρόχων εφόσον δραστηριοποιούνται στο ίδιο αντικείμενο και υλοποίηση επενδύσεων, με τα συνολικά οφέλη να κατευθύνονται στο Δημόσιο, μέσω της διατήρησης της κυριότητας στις υποδομές, και στην οικονομία, και εν τέλει να διαχέονται στην κοινωνία.

Αντίθετα, η επίσημη κυβερνητική άποψη επιδιώκει να φτάσει στον ίδιο στόχο, μέσω της πλήρους ιδιωτικοποίησης της λιμενικής υποδομής, δηλαδή ενός οιονεί φυσικού μονοπωλίου.

Η διοίκηση του ΟΛΘ, στο πρόσφατο παρελθόν, δοκίμασε να εφαρμόσει σε περιορισμένη κλίμακα το μοντέλο της, μέσω της δημιουργίας μαρίνας για κότερα, γιοτ και γενικά για σκάφη αναψυχής, επενδύοντας μόλις 13 εκατομμύρια ευρώ και αξιοποιώντας το γεγονός ότι η Θεσσαλονίκη στερείται οργανωμένες υποδομές για σκάφη αναψυχής. Η πρωτοβουλία της συνάντησε την έντονη πολεμική της αντιπολίτευσης, επειδή την εκμετάλλευση της μαρίνας θα είχε ιδιωτικός φορέας. Αποτέλεσμα οι ενδιαφερόμενοι να φοβηθούν από την επαπειλούμενη εμπλοκή τους σε κομματικές αντιπαραθέσεις και να αποσύρουν το ενδιαφέρον τους.

Αυτήν τη στιγμή ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ για την πώληση του 67% των μετοχών του ΟΛΘ βρίσκεται σε εξέλιξη. Ωστόσο η όλη διαδικασία είναι φυσικό να επηρεάζεται από την πολιτική συγκυρία, τις αβεβαιότητες που αυτή προκαλεί λόγω του περιορισμένου πολιτικού χρόνου μέχρι την εκλογή Προέδρου και από τις ενδεχόμενες εκλογές. Έτσι λίγοι πιστεύουν ότι ο διαγωνισμός θα ολοκληρωθεί μέχρι τον προσεχή Μάρτιο.

Πέρα όμως από αυτά, ακόμη και να προχωρήσει ο διαγωνισμός για την πλήρη ιδιωτικοποίηση του ΟΛΘ, υπάρχουν πολύ σοβαρά θέματα ρυθμιστικής φύσεως, και όχι μόνο, τα οποία θα πρέπει να διευκρινιστούν, με βάση όσα επισημαίνουν οι γνωρίζοντες.

Κατ' αρχάς είναι η άσκηση των αρμοδιοτήτων της Λιμενικής Αρχής (Port Authority). Σήμερα την αρμοδιότητα την έχει ο ΟΛΘ και μπορεί να την έχει ως νομικό πρόσωπο απόλυτα ελεγχόμενο από το Δημόσιο. Στην περίπτωση ιδιωτικοποίησής του, το ερώτημα είναι ποιος θα έχει τις αρμοδιότητες αυτές.

Η παραχώρηση των δικαιωμάτων του Port Authority σε μια ιδιωτική εταιρεία, η οποία θα εκμεταλλεύεται ένα φυσικό μονοπώλιο, είναι κάτι που δύσκολα μπορεί να γίνει δεκτό όχι μόνο εντός Ελλάδος, αλλά και από τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. Αντίθετα, στην περίπτωση παραχώρησης δραστηριοτήτων σε παρόχους, ο OΛΘ θα διατηρούσε την αρμοδιότητα αυτή, λειτουργώντας στα θέματα ρύθμισης των δραστηριοτήτων εντός λιμένος ως ανεξάρτητη αρχή.

Επίσης προς διερεύνηση είναι το θέμα της σύμβασης παραχώρησης που έχει ο οργανισμός με το ελληνικό δημόσιο. Το ερώτημα είναι αν στην περίπτωση ιδιωτικοποίησης η σύμβαση παραχώρησης θα ακολουθήσει τις μετοχές και εν τέλει πόσο αυτή θα αποτιμηθεί.

Τέλος το φλέγον για την πόλη της Θεσσαλονίκης και την οικονομία της είναι κατά πόσον ο νέος ιδιοκτήτης του ΟΛΘ θα δεσμευτεί για την υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος ύψους 300 εκατ., με την επέκταση της πέμπτης προβλήτας των εμπορευματοκιβωτίων να απορροφά περίπου το μισό από το παραπάνω ποσό.

Ας σημειωθεί εδώ ότι τα αποθεματικά του OΛΘ ύψους άνω των 80 εκατομμυρίων ευρώ εγγυώνται την άμεση έναρξη των επενδύσεων και την εξασφάλιση τραπεζικής χρηματοδότησης για το υπόλοιπο. Ωστόσο η υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος έχει ανασταλεί με απόφαση του μετόχου, προκειμένου αυτό να υλοποιηθεί από τον νέο ιδιοκτήτη του OΛΘ. Αυτό σημαίνει ότι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, μετά την ανάκαμψη της κίνησης και των οικονομικών του, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, θα καθυστερήσει πολύ ακόμη να αναπτύξει τη δυναμική του, η οποία είναι πολλαπλάσια αυτής που εμφανίζει σήμερα.

Καταληκτικά, η πολιτική αβεβαιότητα, σε συνδυασμό με τη σύγκρουση της άποψης για πλήρη ιδιωτικοποίηση με αυτή για πλήρη έλεγχο του ΟΛΘ από το Δημόσιο, το πιο πιθανό είναι ότι θα βλάψει το ίδιο το λιμάνι και την οικονομία της ευρύτερης περιοχής.