Ανασχηματισμός: Τα διλήμματα της τελευταίας στιγμής

Αντίστροφα μετρά πλέον ο χρόνος για την ανακοίνωση της νέας κυβέρνησης, με τον Αντώνη Σαμαρά και τον Ευάγγελο Βενιζέλο να οριστικοποιούν –σήμερα πιθανότατα- τις τελικές τους αποφάσεις.

Οι δύο άνδρες βρίσκονταν σε διαρκή επαφή όλο το Σαββατοκύριακο, ακόμα και κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του προέδρου του ΠΑΣΟΚ στην Αίγυπτο απ' όπου επέστρεψε χθες το απόγευμα, ενώ δεν αποκλείεται να συναντηθούν τις επόμενες ώρες, με σκοπό να επισφραγίσουν τον ανασχηματισμό. Το δύσκολο, όπως αποδείχθηκε, σταυρόλεξο είναι σχεδόν λυμένο και το μοίρασμα των υπουργείων από τους προέδρους των κομμάτων της συγκυβέρνησης έχει ξεκαθαρίσει. Οι «διαπραγματεύσεις» μεταξύ των δύο πλευρών για τις ευθύνες που θα αναλάβει η καθεμιά, αλλά και τα πρόσωπα που θα στελεχώσουν το νέο σχήμα διήρκεσαν περισσότερο από δύο εβδομάδες. Ακόμα πάντως και την ύστατη ώρα τα διλήμματα που είχαν να αντιμετωπίσουν ήταν ορατά και ουσιώδη.

Υπουργείο Οικονομικών. Εάν επιβεβαιωθεί το σενάριο που θέλει να αποχωρεί ο Γιάννης Στουρνάρας με προορισμό πιθανότατα την Τράπεζα της Ελλάδος, ο διάδοχός του θα δώσει αναμφίβολα και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του ανασχηματισμού και της νέας κυβέρνησης. Μέχρι και την τελευταία στιγμή, αναζητείτο το πλέον κατάλληλο πρόσωπο ανάμεσα στο υπάρχον πολιτικό προσωπικό (δηλαδή βουλευτή της ΝΔ) και σε κάποιον τεχνοκράτη. Εν τέλει λίγες ώρες πριν τις ανακοινώσεις το βασικό σενάριο θέλει την θέση να αναλαμβάνει ένα αύθαρτο πρόσωπο «έκπληξη», το όνομα του οποίου κρατιέται ως επτασφράγιστο μυστικό.

Ο πρωθυπουργός θέλει να δείξει ότι έλαβε το μήνυμα των εκλογών και πως προτίθεται να κινηθεί σε πιο φιλολαϊκή πολιτική, αναζητώντας την επιστροφή στο κόμμα του των 600.000 πρώην ψηφοφόρων του. Στο πλαίσιο αυτό, όπως λένε στο Μέγαρο Μαξίμου, θα πρόκειται κυρίως για «ανασχηματισμό πολιτικής» και «στοχευμένες αλλαγές» και λιγότερο για «ανασχηματισμό προσώπων». Για το λόγο αυτό, δεν είναι καθόλου σίγουρο αν θα έχει το χαρακτήρα των σαρωτικών αλλαγών.

Αξιοποίηση τεχνοκρατών. Εκτός από το υπουργείο Οικονομικών, όπου φέρονται υποψήφιοι διάφοροι τεχνοκράτες σε συνέχεια του μοντέλου Στουρνάρα, στη νέα κυβέρνηση εκτιμάται πως ενδεχομένως συμπεριληφθούν πέρα των βουλευτών ή γενικότερα των πολιτικών στελεχών, και εξωκοινοβουλευτικοί, επιστήμονες με ιδιαίτερη κατάρτιση στα αντικείμενά τους και που δεν έχουν καμία σχέση με την πολιτική. Στόχος είναι να σταλεί το μήνυμα ότι πλέον οι κατάλληλοι άνθρωποι αναλαμβάνουν τις κατάλληλες θέσεις, ακόμα και αν δεν πρόκειται για στενά κομματικά στελέχη. Κάτι τέτοιο συνέβη και στο αρχικό κυβερνητικό σχήμα πριν από δύο χρόνια, καθώς και στον περσινό ανασχηματισμό, όταν αρκετοί τεχνοκράτες τοποθετήθηκαν σε θέσεις – κλειδιά.

Τα υπουργεία που θα πάρει το ΠΑΣΟΚ. Με ενδιαφέρον αναμένεται να διαπιστωθεί αν θα αποδώσει η πίεση του Ευάγγελου Βενιζέλου προς τον Αντώνη Σαμαρά προκειμένου το ΠΑΣΟΚ να έχει περισσότερα και «πρώτης γραμμής» υπουργεία. Αν το επιτύχει, θα στείλει αυτομάτως και ένα σαφές μήνυμα στους εσωκομματικούς του αντιπάλους, ότι δεν φροντίζει μόνο τους προσκείμενους σ' αυτόν βουλευτές, αλλά όλους όσοι ανήκουν στο κόμμα. Και η χρονική συγκυρία μόνο τυχαία δεν είναι καθώς έχει να αντιμετωπίσει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα, ύστερα από το κύμα έντονης αμφισβήτησής του από διάφορα στελέχη (Σκανδαλίδης, Ρέππας, Γεννηματά, Μωραϊτης, Καρχιμάκης, Συμεών Κεδίκογλου, Κασσής, Μπατζελή κ.α.). Ο ίδιος, στέλνοντας μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση, ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να δεχθεί «κανέναν έμμεσο ή άμεσο εκβιασμό για τον ανασχηματισμό και κανείς δεν θα αποφύγει την αξιολόγηση». Εξήγγειλε δε την επικαιροποίηση της προγραμματικής συμφωνίας των δύο κομμάτων της συγκυβέρνησης. Στο πλαίσιο της διεύρυνσης που θέλουν στην κυβέρνηση να επιδείξουν εντάσσεται και η περίπτωση του Ανδρέα Λοβέρδου, ο οποίος πιθανότατα θα μπει στο νέο σχήμα.

Τα ονόματα που ακούγονται

Ακόμα και στο «παρά πέντε» του ανασχηματισμού, διάφορα ονόματα κυκλοφορούν, ως πληροφορίες, ως φήμες ή ως... διαρροές των ίδιων των υποψηφίων υπουργών, οι οποίοι περιμένουν πάνω από τα τηλέφωνά τους για τα... ευχάριστα μαντάτα.

Για το υπουργείο Οικονομικών, λόγου χάρη, αν και στο Μέγαρο Μαξίμου μιλούν για όνομα έκπληξη (από τη στιγμή μάλιστα που ο ανασχηματισμός έχει χάσει το χαρακτήρα του αιφνιδιασμού), ακούστηκαν, μεταξύ άλλων, τα ονόματα του Χρύσανθου Λαζαρίδη, που έχει γνώση στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα, του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της ΝΔ Μάκη Βορίδη, του Χρήστου Σταϊκούρα (να αναβαθμιστεί από αναπληρωτής υπουργός) και του Νίκου Δένδια, ο οποίος φέρεται να μετακινείται από το Δημόσιας Τάξης. Εφόσον επιλεχθεί τεχνοκράτης, ονόματα που βρίσκονται στο τραπέζι είναι του του Γιώργου Ζαννιά και του ομογενή καθηγητή Νίκου Οικονομίδη (σύμφωνα με πληροφορίες του Βήματος). Για τον τελευταίο πάντως δεν επιβεβαιώνεται από το Μαξίμου ότι του έγινε πρόταση να αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών, ενώ σενάρια τον ήθελαν να εντάσσεται σε ομάδα διαπραγμάτευσης για το χρέος. Θυμίζεται ότι ο κος Οικονομίδης βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για το χρέος σε εκδήλωση του ΚΕΠΕ.

Από το υπουργείο Ανάπτυξης μάλλον θα αποχωρήσει ο Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος δεν θα έλεγε «όχι» στην μετακίνησή του στην Ε.Ε., ως ο νέος Επίτροπος της χώρας μας. Πιθανός παραλήπτης του συγκεκριμένου χαρτοφυλακίου να είναι ο Ανδρέας Λοβέρδος, ο οποίος όμως ακούγεται εντονότερα για το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα παραμείνει στην κυβέρνηση, με πιθανό το σενάριο να κρατήσει το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης χωρίς πάντως να αποκλείεται η επιστράτευσή του αλλού. Δεν προβλέπεται να μετακινηθούν από τις θέσεις τους ο Δημήτρης Αβραμόπουλος στο υπουργείο Άμυνας, η Όλγα Κεφαλογιάννη στο Τουρισμού, ο Μιχάλης Χρυσοχοίδης στο Υποδομών και ο Γιάννης Μανιάτης στο Περιβάλλοντος. Μάλλον αποχωρούν από την κυβέρνηση  ο Θανάσης Τσαυτάρης, ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος και ο Συμεών Κεδίκογλου, ενώ άγνωστη είναι η τύχη των Χαράλαμπου Αθανασίου, Γιάννη Μιχελάκη, Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, Γιάννη Βρούτση και Πάνου Παναγιωτόπουλου.

Νέα πρόσωπα στην κυβέρνηση ίσως αποτελέσουν από τη ΝΔ η Άννα Ασημακοπούλου, ο Άρης Σπηλιωτόπουλος, ο Βασίλης Κικίλιας και ο Γιώργος Κουμουτσάκος, ενώ από το ΠΑΣΟΚ «παίζουν» τα ονόματα του Πάρι Κουκουλόπουλου, του Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου, του Φίλιππου Σαχινίδη (ίσως για το οικονομικό επιτελείο), του Ηλία Μόσιαλου, του Κυριάκου Πιερακκάκη και της Συλβάνας Ράπτη.