Moody’s: Τα σημεία-κλειδιά για τις τράπεζες

Πέρα από την αναβάθμιση του outlook των ελληνικών τραπεζών από αρνητικό σε σταθερό από τη Moody's λόγω της σταδιακής οικονομικής ανάκαμψης, η έκθεση περιλαμβάνει τέσσερα ακόμα σημεία με έντονο ενδιαφέρον και τα οποία δυνητικά θα επηρεάσουν καταλυτικά την περαιτέρω πορεία των αξιολογήσεων. 

Το πρώτο σημείο είναι η κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών για την οποία εκτιμά ότι θα βελτιωθεί το 2015, καθώς τα τριμηνιαία στο τέλος του 2013 αποτελέσματα δείχνουν ότι τα έσοδα προ προβλέψεων ανακάμπτουν σταδιακά. Ωστόσο, εξακολουθεί να προβλέπει ότι τα οικονομικά αποτελέσματα των τραπεζών το 2014 θα παραμείνουν ζημιογόνα λόγω του αυξημένου αριθμού προβληματικών δανείων και των αυξημένων απαιτήσεων για προβλέψεις.

Μια δεύτερη σημαντική θετική εξέλιξη που αναγνωρίζει ο οίκος είναι ότι το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο θα βελτιωθεί καθώς το κόστος της χρηματοδότησης από την ΕΚΤ θα είναι χαμηλότερο το 2014 από ό,τι ήταν το κόστος του ELA την περίοδο 2012-2013. Παράλληλα, η αποδοτικότητα θα σταθεροποιηθεί αφού οι τράπεζες συνεχίζουν να μειώνουν το προσωπικό τους και να εξορθολογίζουν τα δίκτυα των καταστημάτων τους ως μέρος της διαδικασίας ενοποίησης.

Ταυτόχρονα, το τρίτο σημαντικό σημείο είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου. Η δημιουργία νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων θα συνεχίσει να επιβραδύνεται, γεγονός που υποδηλώνει ότι πλησιάζουμε στην κορυφή του κύκλου των μη εξυπηρετούμενων δανείων, προβλέπει ο οίκος.

"Περιμένουμε το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων να ανέλθει στο 37% περίπου των χορηγήσεων στο τέλος του 2014 ή στις αρχές του 2015, πριν σταθεροποιηθεί και αρχίσει να μειώνεται", σημειώνει η Moody's.

"Παρά το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες συνεχίζουν να διατηρούν υψηλή έκθεση σε τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου και σε δάνεια του δημόσιου τομέα, τα οποία αθροιστικά αντιπροσωπεύουν το 78% των βασικών κεφαλαίων Tier 1 στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2013, περιμένουμε τα ανοίγματα αυτά να μειώνονται το 2014, μετά την επιστροφή των προνομιούχων μετοχών από δύο, την Alpha Bank και την Τράπεζα Πειραιώς".

Στον αντίποδα, η Moody's προβλέπει ότι η χρηματοδότηση προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα θα συνεχίσει να συρρικνώνεται το 2014, για να σταθεροποιηθεί ή να αυξηθεί οριακά το 2015. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα πλέον κυριαρχείται από τέσσερις μεγάλους τραπεζικούς ομίλους και η Moody's αναμένει ότι αυτές οι τράπεζες θα είναι σε θέση να δημιουργήσουν οικονομίες κλίμακας και να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά τους, μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία των συγχωνεύσεων.

Η Moody's πάντως επισημαίνει ότι ο βαθμός κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων δανείων εξακολουθεί να μειώνεται, στο 47,4% τον Σεπτέμβριο του 2013 από 48,1% στο τέλος του 2012. Παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν αυξήσει τις προβλέψεις τους, η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων ξεπερνά τις προβλέψεις. Κρίνει πως ο τρέχων ρυθμός κάλυψης των προβληματικών δανείων είναι ανεπαρκής για να καλύψει τις απώλειες που θα δημιουργηθούν από την πτώση των τιμών των ακινήτων στην Ελλάδα.

Το τέταρτο στοιχείο έχει θεσμικό χαρακτήρα και αφορά το γεγονός ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα συνεχίζει να επωφελείται από την υπερεθνική συστηματική υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Παρά το γεγονός ότι η ικανότητα της ελληνικής κυβέρνησης να στηρίξει το τραπεζικό σύστημα είναι περιορισμένη, η συστημική στήριξη από την τρόικα επιβεβαιώνει τη σταθερή προοπτική για το ελληνικό πιστωτικό σύστημα κατά μία βαθμίδα για όλες τις τράπεζες.

Ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης, συμπεριλαμβάνοντας τον αναβαλλόμενο φόρο (DTA) εκτιμά τον pro-forma δείκτη κεφαλαίων Tier 1 του τραπεζικού συστήματος στο 13,4% τον Σεπτέμβριο του 2013. Με βάση την ανάλυση στο βασικό σενάριο, το οποίο προϋποθέτει μέτρια οικονομική ανάκαμψη, ο δείκτης Tier 1 θα υποχωρήσει στο 5,4%, δημιουργώντας περίπου 7,5 δισ. ευρώ επιπλέον κεφαλαιακές ανάγκες.

Αν προσθέσουμε 38,4% κούρεμα επί τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων και των εντόκων γραμματίων, ο Tier 1 θα μειωθεί στο 3,3%, αυξάνοντας τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης περίπου στα 12 δισ. ευρώ, υπολογίζει η Moody's.

Σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο, που περιλαμβάνει με μικρή πιθανότητα την έξοδο της χώρας από το ευρώ και συνέχιση της ύφεσης, οι ανάγκες κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών θα υπερβούν σημαντικά τα διαθέσιμα κεφάλαια του ΤΧΣ.

Τέλος, αναφορικά με το τι θα μπορούσε να αλλάξει προς το θετικό πόλο την αξιολόγηση της χώρας, οι αναλυτές επισημαίνουν τη μείωση της πολιτικής αβεβαιότητας, τη συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα στηρίξουν τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και την κατ' εξακολούθηση πραγματοποίηση πρωτογενών πλεονασμάτων που θα στηρίξει τη συνεχιζόμενη μείωση των επιπέδων του χρέους.

Στον αντίποδα, για το τι θα μπορούσε να επιφέρει αρνητικές αλλαγές στην αξιολόγηση, αναφέρουν την επιβράδυνση στην εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος της τρόικας, ως αποτέλεσμα του μεγαλύτερου πολιτικού κινδύνου αλλά και εξαιτίας της μεταρρυθμιστικής κόπωσης.

Μια τέτοια επιβράδυνση θα παρεμποδίσει τις περισσότερες προοπτικές ανάπτυξης στην Ελλάδα και την ικανότητά της να παράγει μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα για τα επόμενα χρόνια, καταλήγει ο οίκος.