Τι κρύβουν τα «γυμνάσια» με το πλεόνασμα

Με ψυχραιμία αλλά και προφανή ενόχληση αντιδρά η ελληνική πλευρά στα «γυμνάσια» όπως εκφράστηκαν, με τουλάχιστον άκομψο τρόπο, από τον Γερμανό επικεφαλής της Eurostat αναφορικά με το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Το παιχνίδι εν όψει κρίσιμων αποφάσεων σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο (διευθέτηση χρέους, συμφωνία με την τρόικα, κάλυψη χρηματοδοτικού κενού αλλά και ευρωεκλογές) φαίνεται να χοντραίνει, αλλά με βάση πηγές στην Αθήνα οι δηλώσεις του Γερμανού της Eurostat δεν είναι σαφές από πού εκπορεύονται.

Ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας επιμένει πως το πλεόνασμα θα είναι μια «μεγάλη έκπληξη», ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας ετοιμάζεται να ανακοινώσει αύριο νεότερα στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2013 και όλες οι πληροφορίες εξακολουθούν να συγκλίνουν στο ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του περασμένου έτους θα ξεπερνά το 1 δισ., ίσως και το 1,5 δισ.

Πηγές του υπουργείου λένε πως αδυνατούν να ερμηνεύσουν τις δηλώσεις Ραντερμάχερ, ο οποίος, ούτε λίγο ούτε πολύ, υπέδειξε στον Έλληνα πρωθυπουργό πώς θα τοποθετείται στις δημόσιες δηλώσεις του.

«Δεν υπάρχουν ακόμη ανθεκτικοί αριθμοί για το έλλειμμα και το ύψος του χρέους για το 2013», επισήμανε ο επικεφαλής της Eurostat και τόνισε ότι μέχρι το τέλος Μαρτίου «όλα είναι καθαρές εικασίες».

Αν η δήλωσή του περιοριζόταν σε αυτό το επίπεδο θα μπορούσε κανείς να πει πως λέει την απόλυτη αλήθεια. Πράγματι, η ΕΛΣΤΑΤ -και όχι η ελληνική κυβέρνηση- δεν έχει αποστείλει ακόμα τα συγκεντρωτικά δημοσιονομικά στοιχεία για το 2013, τα οποία θα οριστικοποιηθούν αφού κλείσει και ο Φεβρουάριος.

Επομένως, η Eurostat δεν έχει την πλήρη εικόνα για να κάνει την αξιολόγησή της και να εκφράσει την ετυμηγορία της, κάτι που αναμένεται να γίνει στις 23 Απριλίου.

Τα προβλήματα αρχίζουν όταν ο επικεφαλής της Eurostat αφήνει να εννοηθεί ότι το δημοσιονομικό αποτέλεσμα επιδέχεται πολιτική παρέμβαση με τη δήλωση ότι η Eurostat «δεν υπολογίζει τους αριθμούς έτσι όπως θα το επιθυμούσε ο Έλληνας πρωθυπουργός Α. Σαμαράς, αλλά όπως το προβλέπουν οι νόμοι και τα πρότυπα».

Εκπρόσωπος της Κομισιόν ωστόσο, σε σημερινές δηλώσεις του, τόνισε ότι η συνέντευξη Ραντερμάχερ είχε πολύ πιο θετικό τόνο και ότι η Eurostat είναι ικανοποιημένη από τη συνεργασία με την Αθήνα.

Ο Γιάννης Στουρνάρας πάντως δεν άφησε την μπάλα να πέσει κάτω. Μετά τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό το Σάββατο τόνισε ότι δεν υπάρχει καμία αμφισβήτηση ότι το πλεόνασμα υπολογίζεται με τον σωστό τρόπο και πως αυτός είναι πολύ πιο περιοριστικός από ό,τι της Eurostat. Τα όργανα της Ε.Ε. θα χαρούν πολύ και όχι μόνο ο κ. Σαμαράς με το αποτέλεσμα που θα έχουμε σε λίγες ημέρες.

Ωστόσο η επίθεση του γενικού διευθυντή της Eurostat Βάλτερ Ραντερμάχερ πυροδότησε τριβές στο εσωτερικό σκηνικό. Για μία κυβέρνηση που «μετρά το ένα χαστούκι μετά το άλλο από τους εκπροσώπους των δανειστών» κάνει λόγο σε ανακοίνωσή της η αξιωματική αντιπολίτευση, συμπληρώνοντας πως η παρέμβαση της Eurostat «ξηλώνει εντελώς ό,τι είχε απομείνει από το κυβερνητικό success story, αποκαλύπτοντας πέραν πάσης αμφιβολίας την πολιτική γύμνια της κυβέρνησης».

Μήνυμα με πολλούς αποδέκτες

Πηγές από τις Βρυξέλλες ωστόσο σημειώνουν ότι το μήνυμα του Βάλτερ Ραντερμάχερ είχε πολλούς αποδέκτες και όχι μόνο την ελληνική κυβέρνηση.

Η τοποθέτησή του δεν ήταν τυχαία χρονικά και δεν είχε να κάνει μόνο με τις αλλεπάλληλες διαρροές και δηλώσεις Ελλήνων αξιωματούχων ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013 θα πάει «αναπάντεχα καλά», κάτι που προκάλεσε ερωτήματα στους τεχνοκράτες του Λουξεμβούργου.

Εκτός από το αυτονόητο μήνυμα ότι τα στοιχεία θα μαζευτούν και θα αξιολογηθούν στο τέλος του Μαρτίου, καθώς ο προϋπολογισμός κλείνει στο τέλος Φεβρουαρίου, ο κ. Ραντερμάχερ φρόντισε να στείλει και ένα έμμεσο μήνυμα προς την πολιτική ηγεσία της Ε.Ε., το Eurogroup και τις κυβερνήσεις: η Eurostat, που χρεώθηκε την αποτυχία να ανιχνεύσει την παραποίηση στοιχείων τα προηγούμενα χρόνια, δεν πρόκειται να υποκύψει σε οποιεσδήποτε «πιέσεις» να αποδεχθεί «μαλακά» στοιχεία ώστε το πλεόνασμα να βγει τόσο όσο βολεύει όλες τις πλευρές.

Τις τελευταίες ημέρες πληθαίνουν τα δημοσιεύματα που θέλουν τόσο το Βερολίνο, όσο και το Eurogroup και το ΔΝΤ να βολεύονται με ένα τέτοιο πλεόνασμα που θα έδινε λύση στη διαφωνία με την τρόικα για το δημοσιονομικό κενό του 2014, θα μείωνε τις πολιτικές πιέσεις προς τον κ. Σαμαρά που δεσμεύθηκε ότι δεν θα λάβει νέα μέτρα και θα αύξανε τις πιθανότητες οι σκληροπυρηνικές κυβερνήσεις να περάσουν από τα κοινοβούλιά τους το τρίτο δάνειο.

Η Eurostat όμως δεν φαίνεται διατεθειμένη, να συμμεριστεί την αισιοδοξία αυτή και -προς το παρόν τουλάχιστον- διαμηνύει ότι τα στοιχεία θα είναι βάσει των κανονισμών ΕΣΑ95 όπου μόνο τα «σκληρά στοιχεία» μπορούν να προσμετρηθούν.

Τα σχέδια του Βερολίνου

Την ίδια στιγμή στο Βερολίνο εξυφαίνονται τα σχέδια για τη λύση του ελληνικού θέματος. Ο Β. Σόιμπλε αφήνει εκ νέου ανοικτό το θέμα της επιμήκυνσης στις λήξεις των δανείων και τη μείωση των επιτοκίων, σε συνδυασμό με ένα δάνειο της τάξης των 15 δισ. ευρώ για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού. 

Βασικός άξονας του γερμανικού σχεδίου είναι η επιβολή στην Ελλάδα ενός σχεδίου μεταρρυθμίσεων, ικανών να διαμορφώσουν μια άλλη εικόνα στην οικονομία. Ένα είδος «ρήτρας μεταρρυθμίσεων», την οποία εκτιμάται ότι μπορεί να διαχειριστεί πολιτικά η κυβέρνηση καθώς η νέα δανειακή σύμβαση δεν θα ονομάζεται «μνημόνιο» και δεν θα προβλέπει επιβολή νέων δημοσιονομικών μέτρων, τα οποία άλλωστε στην παρούσα πολιτική συγκυρία δεν μπορούν να περάσουν.

Άλλωστε και ο ίδιος ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών παραδέχθηκε χθες σε συνέντευξή του ότι «στη δημοσιονομική πολιτική οι Έλληνες έχουν πραγματικά βελτιώσει σημαντικά τους αριθμούς». Μιλώντας στο πρώτο κανάλι της δημόσιας γερμανικής τηλεόρασης ARD επανέλαβε όχι στο κούρεμα, αλλά τόνισε ότι «ισχύει αυτό που έχουμε πει ήδη όταν αποφασίσαμε το δεύτερο πακέτο βοήθειας. Προς το τέλος της διάρκειας του προγράμματος, δηλαδή στο τέλος αυτού του χρόνου, εάν υπάρχει περαιτέρω ανάγκη χρηματοδότησης -και υποθέτω ότι θα υπάρχει κάποια χρηματοδοτική ανάγκη- τότε θα είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε για περαιτέρω μέτρα, εάν η Ελλάδα ως τότε έχει υλοποιήσει τις απαιτήσεις».

Η Αθήνα ωστόσο εξακολουθεί να αντιστέκεται σε ένα νέο δάνειο και να επιμένει στην ανάγκη να ρυθμιστεί το θέμα του χρέους με επιμήκυνση και μείωση επιτοκίων. Μιλώντας στο γερμανικό ακροατήριο, μέσω συνέντευξης στην Bild ο Αντώνης Σαμαράς επιμένει ότι «δεν χρειαζόμαστε βοήθεια, ένα τρίτο πακέτο βοήθειας».

«Υπάρχει η συμφωνία με την Ε.Ε. ότι σε περίπτωση που φτάσουμε στους στόχους μας όπως το πρωτογενές πλεόνασμα θα μπορούμε να υπολογίζουμε σε ελάφρυνση του χρέους μέσω επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής και χαμηλότερους τόκους. Αλλά όλα αυτά είναι δυνατότητες που έχουν προβλεφθεί στο τρέχον πρόγραμμα», τονίζει.

Τι θα μετρήσει η Eurostat

Αξίζει να σημειωθεί πως το πρωτογενές αποτέλεσμα κατά το Πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει την αναδρομική μείωση του επιτοκίου για δάνεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και τη μεταφορά των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες του ευρωσυστήματος (ANFAs και SMPs), παράμετροι που συνυπολογίζονται κατά τη μέτρηση του πρωτογενούς αποτελέσματος κατά ESA 95 (Eurostat).

Μέχρι σήμερα το μόνο δεδομένο που υπάρχει είναι πως σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους το πρωτογενές πλεόνασμα σε ταμειακή βάση -διαφορετικό και από ESA95 και από πλεόνασμα κατά Πρόγραμμα- στο τέλος Δεκεμβρίου ήταν 691 εκατ. ευρώ.