Η συνταγή ΟΟΣΑ για τράπεζες, χρέος και φόρους

Είκοσι τρεις προτάσεις διαρθρωτικών αλλαγών από τον τραπεζικό τομέα και τη φορολογία, έως το σύστημα Υγείας και τις αγορές περιλαμβάνει δεύτερη έκθεση του ΟΟΣΑ για την ελληνική οικονομία (πέραν αυτής που αφορά τα προβλήματα στις αγορές προϊόντων), η οποία παρουσιάζεται από τον επικεφαλής του Οργανισμού Α. Γκουρία και τον υπουργό Οικονομικών Γ. Στουρνάρα σε ειδική εκδήλωση στην Τράπεζα της Ελλάδος.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο δημόσιο χρέος, για το οποίο ο ΟΟΣΑ εκτιμά πως αν οι προβλέψεις για την ανάπτυξη πέσουν έξω «θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά το ενδεχόμενο περαιτέρω βοήθειας για τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς του». Ο οργανισμός επαναλαμβάνει σε αυτό το σημείο την εκτίμηση που διατύπωσε πρόσφατα.

Να σημειωθεί ότι ο ΟΟΣΑ θεωρεί ότι το 2014 θα συνεχιστεί η ύφεση με ρυθμό 0,4% του ΑΕΠ, για να ακολουθήσει ανάκαμψη 1,8% του ΑΕΠ το 2015. Αναφορικά με το χρέος η εκτίμηση είναι ότι θα μειωθεί μόλις στο 157% του ΑΕΠ το 2020, πολύ πάνω από τις εκτιμήσεις της τρόικα και σε αυτό σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει ο αποπληθωρισμός. 

Ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ παρουσία των κκ. Στουρνάρα και Προβόπουλου σημείωσε την ανάγκη για άμεση λήψη αποφάσεων για το χρέος. Σημείωσε ότι όσο καθυστερούν οι λύσεις παραμένει ένα μεγάλο βάρος που εμποδίζει την ανάκαμψη και τις προοπτικές της οικονομίας. Ο ίδιος απέφυγε ωστόσο να μιλήσει για «κούρεμα», επισημαίνοντας παράλληλα, ότι δεν απέχει πολύ ούτε ο Απρίλιος, ούτε ο Ιούλιος. «Σημασία πρέπει να δοθεί όχι στο χρόνο αλλά στους όρους που θα είναι «δύσκολοι», αλλά υπάρχουν πολλές λύσεις».

Αναφορικά με την προβολή για το χρέος το 2020 είπε ότι δεν έχει τόσο σημασία όσο η «καθαρή παρούσα αξία» δεδομένου ότι μεγάλο μέρος ανήκει στον επίσημο τομέα. Τόνισε ωστόσο ότι όσο καλά και αν αποδίδει η Ελλάδα το βάρος του χρέους είναι πολύ μεγάλο στις πλάτες της.

Η έκθεση

Κεντρική ιδέα της έκθεσης είναι η επιτάχυνση και η διεύρυνση των μεταρρυθμίσεων που είναι απαραίτητες για τη βιώσιμη ανάκαμψη, η μεγαλύτερη ενεργοποίηση των βασικών υπουργείων και ο καλύτερος συντονισμός των μεταρρυθμίσεων κι ενίσχυση του ελέγχου και της αποτίμησης των αλλαγών.

Παράλληλα, ο πυρήνα της οικονομίας συνίσταται στα εξής:

• Εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων όπως έχουν σχεδιαστεί.

• Εάν επαληθευτούν τα ρίσκα για την πορεία του ΑΕΠ και η ανάπτυξη αποδειχτεί αδύναμη (ακόμα και με την πλήρη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων), θα πρέπει να εξετασθεί σοβαρά το ενδεχόμενο περαιτέρω βοήθειας για τη διασφάλιση της διαχειρισιμότητας του ελληνικού χρέους.

• Επιτάχυνση των προσπαθειών καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, μέσω της κατάργησης μεθόδων φορολογικής αμνησίας για τη συγκέντρωση εσόδων, του εντοπισμού και της τιμωρίας των φοροφυγάδων και της βελτίωσης στην αποτελεσματικότητα των ελέγχων. Θα πρέπει επίσης να βελτιωθεί το δικαστικό σύστημα με την αναμόρφωση και τον εξορθολογισμό του κώδικα και την περισσότερη χρήση του εξωδικαστικού συστήματος συμβιβασμών.

Τέλος εισηγείται να εξεταστεί ακόμα και η δημοσιοποίηση των ποσών που πληρώνουν ως φόρο τα φυσικά πρόσωπα (κάτι που συμβαίνει σε ορισμένες Βόρειες χώρες), ως μέσο περιορισμού της φοροδιαφυγής.

• Περαιτέρω ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης, μέσω της ανάπτυξης της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της αξιολόγησης της αποδοτικότητας των υπαλλήλων με καθαρά και αντικειμενικά κριτήρια.

• Ενεργότερη συμμετοχή της κυβέρνησης στον εξορθολογισμό της νομοθεσίας σε 13 τομείς της οικονομίας, κάτι που θα βοηθήσει στη μείωση του διοικητικού κόστους.

Στο μέτωπο των τραπεζών προτείνεται:
• Ενίσχυση της διαχείρισης των προβληματικών δανείων.
• Προώθηση του σχεδίου για τον πτωχευτικό κώδικα των επιχειρήσεων.

Για την καλύτερη λειτουργία των αγορών ο ΟΟΣΑ προτείνει:

• Περαιτέρω μείωση των διοικητικών βαρών για την προώθηση των επενδύσεων. Να συνεχιστεί ο εξορθολογισμός των διοικητικών διαδικασιών για τις εξαγωγές και τις εισαγωγές και να απλοποιηθούν οι διαδικασίες αδειοδοτήσεων.

• Επιτάχυνση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, ιδίως στους τομείς της ενέργειας, των σιδηροδρόμων, των περιφερειακών αεροδρομίων και λιμανιών και των ακινήτων. Το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων θα πρέπει να συνδυαστεί με την άμεση πρόοδο στην απελευθέρωση των αγορών για να αποφευχθούν περιπτώσεις δημιουργίας μονοπωλίων.

• Να υπάρχουν ανοικτοί δίαυλοι με τα ταμεία της Ε.Ε. για τη βελτίωση του δικτύου μεταφορών.

• Περαιτέρω βελτίωση του ανταγωνισμού στον κλάδο της ενέργειας.

Στο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας σύμφωνα με την έκθεση οι παρεμβάσεις θα πρέπει να αφορούν:

• Ενίσχυση της διαχείρισης των κοινωνικών προγραμμάτων με την επιτάχυνση της ενοποίησης της διοίκησης των ασφαλιστικών ταμείων και την επιτάχυνση της εναρμόνισης των βάσεων δεδομένων των ταμείων. Ατυό είναι απαραίτητο για να υπάρξουν στοχευμένες παρεμβάσεις προστασίας των περισσότερο ευάλωτων.

• Επιλογή στοχευμένων κοινωνικών επιδομάτων που θα είναι πιο αποδοτικά και εισαγωγή ενός σχήματος στοχευμένου κατώτατου εισοδήματος.

• Εντατικοποίηση των ελέγχων στους δικαιούχους των επιδομάτων κοινωνικής πρόνοιας και ειδικά στα επιδόματα αναπηρίας, μέσω της αύξησης της συχνότητας των επανελέγχων.

• Εισαγωγή ενός εθνικού προγράμματος επιχορηγήσεων που θα εξαρτώνται από το εισόδημα (γεύματα στα σχολεία).

• Αναλόγως με τη δημοσιονομική κατάσταση, να αυξηθεί κατά ένα έτος το επίδομα ανεργίας, αλλά με τη μείωσή του κατά την πάροδο του χρόνου.

• Εναρμόνιση των εισφορών συνταξιοδοτικών και ασφαλιστικών ταμείων.

Όσον αφορά τις παροχές υγείας, εφόσον είναι δημοσιονομικά επιτρεπτό, ο ΟΟΣΑ συνιστά να συνεχιστεί η εφαρμογή των μέτρων που διασφαλίζουν την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, αλλά παράλληλα να υπάρχει στενότερος έλεγχος των επιπτώσεων της κρίσης στη δημόσια υγεία και λήψη περαιτέρω μέτρων προς αυτήν την κατεύθυνση, εάν κριθεί απαραίτητο. Οι περικοπές δαπανών θα πρέπει να επικεντρωθούν στις αναποτελεσματικές δαπάνες.

Τέλος, αναφορικά με την αγορά εργασίας, προτείνει ενίσχυση των ελέγχων για τη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής της εργασιακής νομοθεσίας με επιτάχυνση των ελέγχων και της επιβολής προστίμων προκειμένου να αντιμετωπιστεί η υψηλή ανεργία ειδικά στους νέους και επιβολή αυστηρότερων όρων για συμμετοχή σε προγράμματα εκπαίδευσης όσων λαμβάνουν το επίδομα ανεργίας.

* Δείτε όλη την έκθεση στη στήλη «Συνοδευτικό Υλικό»