Κράτει στις αποφάσεις για «κακά» δάνεια

Πρώιμες και υπερβολικές χαρακτηρίζουν τραπεζικά στελέχη και παράγοντες της αγοράς τις προσδοκίες, που αναπτύσσονται για άμεσο άνοιγμα του «καυτού» φακέλου προβληματικών δανείων, σημειώνοντας ότι προηγούνται κρίσιμα ζητήματα, τα οποία πρέπει να συμφωνηθούν με την τρόικα.

Κυβέρνηση και αρχές υποχρεούνται να καταρτίσουν νέα στρατηγική για την διαχείριση των προβληματικών δανείων. Για το λόγο αυτό ανατέθηκε στην BlackRock να αξιολογήσει τα μοντέλα διαχείρισης που εφαρμόζουν οι τράπεζες ανά κατηγορία χορηγήσεων (στεγαστικά, καταναλωτικά, μεγάλες επιχειρήσεις, μικρομεσαίες επιχειρήσεις) καθώς και να παραθέσει τις βέλτιστες, διεθνώς, πρακτικές.

Οι δύο μελέτες της BlackRock έχουν, ήδη, κατατεθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος και αφού τύχουν επεξεργασίας θα ανοίξει η διαβούλευση με τις τράπεζες, οι οποίες θα κληθούν να υποβάλουν τις δικές τους προτάσεις, την επεξεργασία των οποίων έχουν αναθέσει σε εξειδικευμένους συμβούλους.

Η διαβούλευση αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός Νοεμβρίου. Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου αναμένεται να κατατεθεί και η τελική διαγνωστική μελέτη της BlackRock για τις αναμενόμενες ζημιές της τριετίας 2014-2016 (σ.σ νέες προβλέψεις και διαγραφές) από τα χαρτοφυλάκια χορηγήσεων των τραπεζών.

Τα αποτελέσματα της διαγνωστικής μελέτης, σε συνδυασμό με τα τριετή business plans των τραπεζών, θα αποτελέσουν τις βάσεις για τον υπολογισμό των κεφαλαιακών αναγκών από την ΤτΕ, την Τρόικα και την EBA.

«Το τι θα γίνει με τα προβληματικά δάνεια θα κριθεί εν πολλοίς από τα αποτελέσματα της διαπραγμάτευσης μεταξύ της ελληνικής πλευράς και της τρόικας για τις παραδοχές, με βάση τις οποίες θα υπολογισθούν οι κεφαλαιακές ανάγκες», σημειώνουν τραπεζικά στελέχη.

Η ελληνική πλευρά θεωρεί ότι οι τρέχουσες οικονομικές συνθήκες καθιστούν περισσότερο πιθανό το βασικό μακροοικονομικό σενάριο παρά το δυσμενές, και υπό το παραπάνω πρίσμα οι επισφάλειες θα κορυφωθούν εντός του 2014 και εν συνεχεία θα αρχίσουν να αποκλιμακώνονται.

Ως εκ τούτου είναι πιθανόν να τεθεί στο τραπέζι θέμα προσαρμογών των κεφαλαιακών απαιτήσεων ανά σενάριο, σε επίπεδα αντίστοιχα με αυτά που ισχύουν και για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές τράπεζες. «Πρέπει να αποφευχθούν υπερβολές στο σκέλος της κεφαλαιακής θωράκισης, την ώρα που ζητούμενο είναι να υποβοηθηθεί η ανάπτυξη», σημειώνουν τραπεζικοί παράγοντες.

Αν το παραπάνω πλαίσιο γίνει δεκτό από την τρόικα, τότε οι τράπεζες θα αποφύγουν το σχηματισμό υψηλών προβλέψεων για μελλοντικές ζημιές πιστωτικού κινδύνου και θα αποκτήσουν μεγαλύτερη ευχέρεια για το χειρισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, σε συνθήκες μάλιστα ανάκαμψης της οικονομίας.

Σύμφωνα, δε, με πληροφορίες, οι τράπεζες θα παρουσιάσουν μελέτες, οι οποίες αποτυπώνουν δυνατότητα ανάκτησης κεφαλαίων της τάξης των 800 εκατ. ευρώ ετησίως, εφόσον η διαχείριση προβληματικών assets διενεργηθεί εν μέσω ανάκαμψης της οικονομίας, όπως προβλέπει το βασικό σενάριο της BlackRock.

Οι αλλαγές που έρχονται

Υπό το παραπάνω πρίσμα ο κύκλος των distressed deals κινδυνεύει να κλείσει, πριν καν ανοίξει καθώς η πώληση δανείων με βαθύ discount θα καταστεί μια από τις τελευταίες επιλογές των τραπεζών.

Η στρατηγική για τα προβληματικά δάνεια αναμένεται να έχει συμφωνηθεί ως τον Ιανουάριο του 2014 και θα περιλαμβάνει «τυποποιημένα πρωτόκολλα», ανά κατηγορία χορηγήσεων.

Τυποποιημένα κριτήρια, δηλαδή, για την ταξινόμηση δανείων ως μη εξυπηρετούμενα ή ως μη ανακτήσιμα, ενιαία κριτήρια για τον σχηματισμό προβλέψεων, καθώς και αυτοματισμούς για ρυθμίσεις δανείων.

Κλειδί η άμβλυνση των -ποινικών- ευθυνών

Το τελευταίο είναι και το πλέον κρίσιμο σημείο καθώς επιβάλλεται, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη να αμβλυνθούν οι ευθύνες, που επισύρουν, σήμερα, αποφάσεις κεφαλαιοποίησης ή και διαγραφής δανείων για τα οποία υπάρχουν εξασφαλίσεις, ώστε να ξεμπλοκάρει η διαδικασία αναδιάρθρωσης δανείων και επιχειρήσεων.

«Με το σημερινό πλαίσιο όποιος υπογράψει την πώληση δανείου με discount ή τη διαγραφή μέρους των δανείων μπορεί να κατηγορηθεί για απιστία, εφόσον υπάρχουν υποθήκες επί βιομηχανοστασίων, που τυπικά καλύπτουν την απαίτηση. Μόνο που τα βιομηχανοστάσια δεν αξίζουν τίποτε με τις εταιρείες κλειστές», σημειώνουν χαρακτηριστικά τα ίδια στελέχη.

Τα τέσσερα βήματα για τη σωτηρία επιχειρήσεων

Οι ίδιοι αναφέρουν ότι εφόσον αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο διευκολύνοντας τη λήψη αποφάσεων θα τρέξουν γρηγορότερα και αποτελεσματικότερα διαδικασίες ρυθμίσεων δανείων.

«Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την ...πυρίτιδα. Υπάρχουν τα εργαλεία αναδιάρθρωσης δανεισμού σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, κεφαλαιοποίησης ή και μερικής διαγραφής δανείων, αρκεί να μπει και φρέσκο χρήμα», αναφέρουν υπεύθυνοι χορηγήσεων.

Το σύνολο των προβληματικών επιχειρήσεων πρέπει να αξιολογηθεί εξ αρχής, με βάση επιχειρησιακά σχέδια, που θα επεξεργασθούν ανεξάρτητοι συμβουλευτικοί οίκοι. Βασικός άξονας των νέων επιχειρησιακών σχεδίων θα είναι η δυνατότητα κεφαλαιακής ενίσχυσης των επιχειρήσεων, είτε από τους υφιστάμενους –βασικούς- μετόχους, είτε από στρατηγικούς επενδυτές.

Στην περίπτωση που οι ιδιοκτήτες δηλώνουν αδυναμία ή απροθυμία να βάλουν το χέρι στην τσέπη, οι τράπεζες θα αναζητούν στρατηγικό επενδυτή από την αγορά (ιδιώτη επενδυτή, private equity ή εταιρεία).

Εφόσον βρεθεί στρατηγικός επενδυτής, πρόθυμος να βάλει φρέσκο χρήμα και συμφωνείται βιώσιμο πλάνο αναδιάρθρωσης θα έχουν την ευχέρεια να κεφαλαιοποιούν μέρος των δανείων, αναχρηματοδοτώντας το υπόλοιπο σε μακροχρόνιο ορίζοντα.

Γιατί επιστρέφει το μοντέλο του «εθνικού πρωταθλητή»

Για περιπτώσεις κλάδων χαμηλού επενδυτικού ενδιαφέροντος, οι τράπεζες θα ανασύρουν, όπως προκύπτει από τις μέχρι τώρα κινήσεις τους, το μοντέλο του «εθνικού πρωταθλητή».

Της συγχώνευσης δηλαδή δύο ή και περισσότερων επιχειρήσεων ανά κλάδο υπό την ηγεσία της πλέον εύρωστης, ταυτόχρονα με την κεφαλαιοποίηση των δανείων, ώστε να μειωθεί το over capacity, να αναπτυχθούν συνέργειες και να εξυγιανθούν ολόκληροι κλάδοι της οικονομίας.

Πρόκειται για ένα σχήμα θεωρητικά εύκολο, το οποίο πρακτικά αντιμετωπίζει σειρά δυσκολιών, είτε λόγω χαμηλών προοπτικών που έχουν συγκεκριμένοι κλάδοι, είτε λόγω έλλειψης επιχειρήσεων ανά κλάδο με εύρωστα μεγέθη, είτε τέλος γιατί ακόμη και αν υπάρχουν εύρωστες επιχειρήσεις δεν θα δεχθούν εύκολα να αναλάβουν και το βάρος της εξυγίανσης της αγοράς βάζοντας φρέσκο χρήμα.