Από το ΥΠΕΚΑ εξαρτάται η έρευνα σε Θερμαϊκό-Ορφανό

Η αποδοχή από το ΥΠΕΚΑ του αιτήματος των εταιρειών Energean (ελληνική) και Ratio (ισραηλινή) για έρευνες στις θαλάσσιες περιοχές του Θερμαϊκού Κόλπου και του Κόλπου του Ορφανού σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι αυτές θα γίνουν.

Η προοπτική αυτή σχετίζεται άμεσα με τους όρους που θα θέσει η ελληνική κυβέρνηση στη διακήρυξη και κυρίως στις περιοχές που θα οριοθετήσει η απόφαση για την πραγματοποίηση ερευνών. Αυτό τονίζουν παράγοντες του χώρου αναφορικά με τη διαδικασία που ξεκίνησε μετά την εκδήλωση ενδιαφέροντος εκ μέρους των δύο εταιρειών. Συγκεκριμένα, και με βάση τα δεδομένα που είναι γνωστά στον κύκλο των ειδικών στην έρευνα πετρελαίου, το ενδιαφέρον εστιάζει σε περιοχές έκτασης 5.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων του Θερμαϊκού και 2.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων στον Κόλπο του Ορφανού, στις ανατολικές ακτές της Χαλκιδικής.

Στις δύο περιοχές οι εταιρείες Texaco και Oceanic (ανακάλυψε τα πετρέλαια του Πρίνου) είχαν κάνει έρευνες τη δεκαετία του 1960, κυρίως με σεισμικά δύο διαστάσεων. Από τις ερμηνείες των σεισμικών προέκυψαν σημαντικές ομοιότητες στη γεωλογία των δύο περιοχών με την αντίστοιχη της λεκάνης της Καβάλας, όπου ανακαλύφθηκαν τα κοιτάσματα του Πρίνου, του Βόρειου Πρίνου, του πεδίου «Ε» και της Νότιας Καβάλας (φυσικό αέριο).

Σύμφωνα με στελέχη του πετρελαϊκού τομέα, η επαναξιολόγηση των σεισμικών δύο διαστάσεων, σε συνδυασμό με νέα σεισμικά τριών διαστάσεων, τα οποία θα γίνουν, δίνει πολλές πιθανότητες για ανακάλυψη δομών που περικλείουν υδρογονάνθρακες. Ωστόσο, κλειδί για να μεταφραστεί το αρχικό ενδιαφέρον της Energean και της Ratio σε έναρξη ερευνητικών εργασιών, σύμφωνα με τους ανθρώπους του κλάδου, είναι η απόφαση του ΥΠΕΚΑ για τις ερευνητέες περιοχές να συμπίπτει με τις περιοχές που είχαν παραχωρηθεί για έρευνα τη δεκαετία του 1960.

Τυχόν, δηλαδή, διαφοροποιήσεις στις συντεταγμένες μπορεί και να διαφοροποιούν την εικόνα που έχουν οι γεωλόγοι για την αξία των δύο περιοχών.

Δεν πρέπει να αγνοείται ότι τη δεκαετία του 1960 δεν είχε τεθεί θέμα αμφισβήτησης από την Τουρκία των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας πέραν των 6 μιλίων για τα νησιά. Έτσι εφόσον για τον προσδιορισμό της ερευνητέας περιοχής στον Κόλπο του Ορφανού, η οποία συνορεύει με τη Θάσο (δυτικά) ληφθεί υπ΄όψιν το άλυτο μέχρι στιγμής θέμα, η έκταση της ερευνητέας περιοχής θα περιοριστεί, ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα αποτελέσματά της.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ειδικά για τον Κόλπο του Ορφανού, ο πρώην διευθυντής ερευνών της ΔΕΠ-ΕΚΥ (η τότε κρατική ετειαρεία ερευνών που συγχωνεύθηκε με τα ΕΛΠΕ) Δρ Παναγιώτης Προέδρου, που γνωρίζει καλά την περιοχή, τονίζει σε συνέντευξή του σε τοπικό μέσο της Καβάλας, ότι σύμφωνα με τα δεδομένα των σεισμικών που είχαν γίνει, υπάρχει μια προοπτική για κοίτασμα που μπορεί να αποφέρει 200 εκατομμύρια βαρέλια πετρέλαιο.

Για σύγκριση να αναφέρουμε ότι τα κοιτάσματα του Πρίνου έχουν δώσει μέχρι τώρα περίπου 120 εκατομμύρια βαρέλια.

Αναφορικά με το ενδιαφέρον της ισραηλινής Ratio για τον ελληνικό χώρο, να αναφέρουμε ότι εκ των συνιδρυτών της και διευθυντής ερευνών είναι ο γεωλόγος Eitan Aizenberg. Οι ερμηνείες του τελευταίου και της ομάδας του στα γεωλογικά δεδομένα της λεκάνης της Λεβαντίνης (ΑΟΖ Ισραήλ, Κύπρου κ.λπ.) οδήγησαν στην ανακάλυψη του μεγαλύτερου μέχρι στιγμής κοιτάσματος φυσικού αερίου στην περιοχή, του Λεβιάθαν, στην ΑΟΖ του Ισραήλ (περίπου 500 δισ. κυβικά μέτρα). Ως εκ τούτου, η Ratio εισήλθε μαζί με την Delek και τη Noble στην κοινοπραξία του Λεβιάθαν με 15%. Ο ίδιος γνωρίζει καλά και τις ελληνικές περιοχές, ενώ στα τέλη Οκτωβρίου πρόκειται να επισκεφθεί την Ελλάδα προκειμένου να συμμετάσχει σε συνέδριο του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ. Ευρώπης.

Η διαδικασία

Τέλος, αναφορικά με τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί για την παραχώρηση των δύο περιοχών, σύμφωνα με την κοινοτική και εθνική νομοθεσία, θα εκδοθεί διακήρυξη η οποία θα περιλαμβάνει τους όρους και τις προϋποθέσεις συμμετοχής, τα κριτήρια επιλογής, τα σημεία συναγωνισμού, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για τη διενέργεια του διαγωνισμού και την επιλογή του αναδόχου.

Η διακήρυξη θα δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν προσφορές σε 90 ημέρες από την τελευταία δημοσίευση. Οι περιοχές που θα διατεθούν για παραχώρηση θα προσδιοριστούν με συντεταγμένες μέσα στις οποίες θα ασκηθεί η δραστηριότητα της έρευνας και εκμετάλλευσης.

Εδώ βεβαίως μπαίνει και το θέμα της χρονικής διάρκειας της διαδικασίας, πέραν της τυπικής των 90 ημερών για την εκδήλωση ενδιαφέροντος, ενδεχομένως και από άλλες εταιρείες. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι δύο εταιρείες εκδήλωσαν γραπτώς την πρόθεσή τους για έρευνες στις δύο περιοχές, τον Οκτώβριο του 2012.

Χρειάστηκε δηλαδή να περάσουν ακριβώς 12 μήνες για να απαντήσει (θετικά ή αρνητικά, δεν έχει σημασία) το υπουργείο στο αίτημα. Πέρα από αυτό, η διαδικασία του διαγωνισμού μέσω open door για τις περιοχές Ιωαννίνων, Πατραϊκού και Κατάκολου σέρνεται κοντά δύο χρόνια. Ενώ, αν και όταν υπογραφούν οι συμβάσεις με τις κοινοπραξίες που επελέγησαν, αυτές θα λάβουν τη μορφή νομοσχεδίων και θα κατατεθούν στη Βουλή για κύρωση, διαδικασία που θα φέρει ακόμη μεγαλύτερη καθυστέρηση.