Γιατί θα «καίνε» οι τιμές ρεύματος Σεπτέμβρη και Οκτώβρη

Τα δύσκολα με τις τιμές του ρεύματος δεν τελείωσαν. Στα μισά του Αυγούστου, η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια παραμένει λίγο πάνω από τα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα, η αγορά του φυσικού αερίου είναι νευρική και η μέση χονδρική τιμή στο ρεύμα κινείται στα 122 ευρώ η μεγαβατώρα, δηλαδή μόλις 9% κάτω από το φετινό ετήσιο ρεκόρ του Ιουλίου.

Στην ουσία, υπάρχουν όλα εκείνα τα στοιχεία που συνηγορούν ότι τόσο τον Σεπτέμβριο, όσο όμως και τον Οκτώβριο, θα δούμε λογαριασμούς με τιμές ρεύματος στα ίδια πάνω κάτω επίπεδα με εκείνα του Αυγούστου, χωρίς την επιδότηση. Κάπου ανάμεσα δηλαδή στα 16-17 λεπτά η κιλοβατώρα για το πράσινο τιμολόγιο.

Συνυπολογίζοντας στη περίπτωση του Σεπτέμβρη, τα σινιάλα της αγοράς, το σενάριο ότι και ο υπόλοιπος μήνας θα κινηθεί με μέση χονδρική τιμή πάνω από 120 ευρώ, και την υπόθεση ότι οι πάροχοι θα συνεχίσουν την εκπτωτική πολιτική, έστω σε μικρότερο βαθμό από το προηγούμενο διάστημα, προκύπτει μια πράσινη κιλοβατώρα στα 16 -17 λεπτά.

Είναι επίπεδα, που μπορεί να μην συνεπάγονται μεγάλη αύξηση, ωστόσο μεταφράζονται σε διατήρηση του ρεύματος σε εκείνα του Αυγούστου, τα οποία δεν ήταν χαμηλά.

Σημειωτέον ότι τον τρέχοντα μήνα, το μέσο πράσινο τιμολόγιο για οκτώ στα δέκα νοικοκυριά, όσο το μερίδιο 80% των τριών μεγαλύτερων εταιρειών, «κλείδωσε», μετά και την επιδότηση, στα 14,5 λεπτά, ενώ για τον μέσο όρο όλης της αγοράς, η χρέωση ήταν 16,6 λεπτά. Πάντα με την επιδότηση.

Στο ερώτημα αν θα δούμε επιδότηση και στους λογαριασμούς του Σεπτεμβρίου, η απάντηση είναι ότι τα πάντα θα εξαρτηθούν από την τελική πτήση της χονδρικής τιμής. Αλλωστε, η ρύθμιση για την έκτακτη εισφορά στους ηλεκτροπαραγωγούς που μπήκε τον Αύγουστο, προέβλεπε τη δυνατότητα να παραταθεί για δύο ακόμη μήνες, δηλαδή μέχρι και τον Οκτώβριο.

Ένα τέτοιο βέβαια σενάριο, της επιβολής φόρου για δεύτερο μήνα στο φυσικό αέριο, που θα μετακυλίονταν ξανά στην αγορά χονδρικής, θα διατηρούσε ψηλά τη τιμή της και θα συντηρούσε ένα φαύλο κύκλο δίχως ορατό τέλος, είναι κάτι που δεν θα ήθελε η κυβέρνηση.

Γιατί το αέριο θα φανεί στα τιμολόγια Οκτωβρίου

Τα δύσκολα δεν τελειώνουν όμως τον Σεπτέμβρη. Το φυσικό αέριο παραμένει σταθερά τις τελευταίες ημέρες στα 40 ευρώ η MWh (τόσο δείχνουν και τα futures για τον επόμενο μήνα), λόγω της αναζωπύρωσης των εχθροπραξιών μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας και αν διατηρηθεί σε αυτά τα επίπεδα και τον υπόλοιπο μήνα, η επίπτωση θα αποτυπωθεί στις χρεώσεις του Οκτωβρίου.

Στο ερώτημα, γιατί κάτι τέτοιο θα επηρεάσει τα τιμολόγια του μεθεπόμενου μήνα και όχι του Σεπτέμβρη, η απάντηση συνδέεται με μια ιδιαιτερότητα της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού. Στη χώρα μας ισχύει το λεγόμενο μοντέλο τιμολόγησης month ahead.

Σύμφωνα με αυτό, οι ηλεκτροπαραγωγοί αγοράζουν το αέριο του επόμενου μήνα, με τις τιμές του προηγούμενου εξαιτίας της απουσίας spot αγοράς. Συνεπώς η τελική τιμή της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σήμερα ενσωματώνει το κόστος που είχε το καύσιμο τον μήνα Ιούλιο, οπότε και αγοράστηκε και όχι την τρέχουσα spot τιμή που από τις αρχές Αυγούστου έχει κάνει ράλι 15% και κινείται σταθερά στα 39-40 ευρώ / MWh. Η τιμή αυτή θα ενσωματωθεί στο κόστος χονδρικής του Σεπτεμβρίου, δηλαδή θα διαμορφώσει το μέσο κόστος του επόμενου μήνα, το οποίο και θα επηρεάσει τα τιμολόγια λιανικής του Οκτωβρίου.

Στη πράξη όλα αυτά, δηλαδή η διατήρηση του φυσικού αερίου στα 40 ευρώ η μεγαβατώρα, μεταφράζονται σε μια αγορά χονδρικής 110-115 ευρώ / MWh στο ρεύμα. Σε μια τέτοια περίπτωση, για να συγκρατηθούν οι λιανικές τιμές στα 15 λεπτά η κιλοβατώρα, θα χρειαστεί μια μικρή έκπτωση από τη ΔΕΗ και τους άλλους μεγάλους παρόχους, της τάξης του 8%-10%.

Τυχόν παράταση του φόρου και το Σεπτέμβριο

Τα παραπάνω εκτός κι αν, λόγω των εξελίξεων του Αυγούστου, κριθεί απαραίτητο να παραταθεί για ένα ακόμη μήνα ο φόρος στο αέριο, για να δοθούν επιδοτήσεις. Κάτι τέτοιο θα μεταφράζονταν σε χονδρεμπορική 130-135 ευρώ για τον Σεπτέμβρη. Δηλαδή όσο περίπου έκλεισε η μέση τιμή στο ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας τον Ιούλιο. Διότι για να παραχθεί μια μεγαβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας χρειάζονται δύο μεγαβατώρες φυσικού αερίου. Αρα, η έκτακτη εισφορά που έχει καθοριστεί στα 10 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα καυσίμου, μεταφράζεται σε «καπέλο» 20 ευρώ η μεγαβατώρα στο κόστος παραγωγής ρεύματος.

Σε ένα τέτοιο σενάριο, για να μην ξεφύγουν τα τιμολόγια λιανικής του Οκτώβρη θα έπρεπε να δούμε ξανά γενναίες εκπτώσεις από τους παρόχους της τάξης του 30% και 40%.

Ασφαλώς και τα παραπάνω εντάσσονται στη σεναριολογία και σαφή εικόνα για το τι μέλλει γενέσθαι θα έχουμε μόνο προς τα τέλη του μήνα. Τη σεναριολογία ωστόσο συντηρεί το γεγονός ότι η Σούντζα στη περιοχή του Κουρσκ, όπου μαίνονται τις τελευταίες μέρες οι μάχες μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων, φιλοξενεί στην ουσία την τελευταία εναπομείνασα γραμμή παροχής ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εδώ, οι αναλυτές εμφανίζονται επιφυλακτικοί ως προς τι μπορεί να συμβεί. Ένας φόβος είναι τι θα γίνει αν η σύγκρουση έχει μεγαλύτερη διάρκεια και τελικά μειωθούν οι ποσότητες αερίου που φτάνουν στην ΕΕ, όταν αρχίσει να τις έχει ανάγκη, δηλαδή μέσα στο φθινόπωρο, οπότε και αυξάνεται η ζήτηση για αέριο.

Η έτερη ανησυχία, ανεξαρτήτως των παραπάνω, αφορά τον χειμώνα, κατά πόσο αυτός θα είναι το ίδιο ήπιος με τους δύο προηγούμενος ή όχι. Αν είναι πιο σκληρός από τον προηγούμενο, τότε θα δούμε μετά βεβαιότητας άνοδο των τιμών στο φυσικό αέριο, όπως είχε απαντήσει πρόσφατα, ερωτηθείς σχετικά, και ο πρόεδρος της Metlen, Ευάγγελος Μυτιληναίος.