Aπό 1η/7 νέοι κανόνες στην αγορά ηλεκτρισμο​ύ

Οι προτάσεις της ΡΑΕ που ετοίμασε ειδική ομάδα εργασίας έχουν ήδη κοινοποιηθεί στο υπουργείο ΠΕΚΑ, οι παρατηρήσεις του οποίου αναμένονται προκειμένου τις 27 Ιουνίου να αποφασίσει η ολομέλεια της ΡΑΕ για πλήρη εφαρμογή τους από την 1η Ιουλίου.

Στόχος των μέτρων τα οποία η εισήγηση της ΡΑΕ χαρακτηρίζει ως βραχυπρόθεσμα και μεταβατικά, είναι να εξορθολογιστεί η λειτουργία των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. Αυτό θα γίνει με απόσυρση από τον ημερήσιο προγραμματισμό ανενεργών μονάδων της ΔΕΗ ισχύος 1249 μεγαβάτ (κυρίως πετρελαϊκές), η τροποποίηση του μηχανισμού ανάκτησης μεταβλητού κόστους για τις μονάδες φυσικού αερίου και η ενίσχυση του ρόλου των τελευταίων ως μονάδων που προσφέρουν εφεδρεία ισχύος στο σύστημα, προκειμένου να γίνεται η απορρόφηση της παραγωγής των ΑΠΕ, χωρίς να προκαλούνται ανισορροπίες στο σύστημα.

Σύμφωνα με την έκθεση, «μέχρι σήμερα η ελληνική αγορά παρουσιάζει σημαντικές δομικές στρεβλώσεις και αδυναμίες, οι οποίες δεν έχουν επιτρέψει την ανάπτυξη ανταγωνιστικών δυνάμεων, που θα επέφεραν περαιτέρω αποτελεσματικότητα στην αγορά, προς όφελος της κατανάλωσης.

Η δύναμη της αγοράς (market power) που κατέχει η ΔΕΗ , η οποία, αφ' ενός διαθέτει το πλέον ανταγωνιστικό μίγμα καυσίμου, ως μόνη διαθέτουσα λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή, αφ' ετέρου, λόγω της καθετοποιημένης δραστηριότητάς της (σ.σ. παραγωγή και προμήθεια σε τελικούς καταναλωτές), δεν έχει ανάλογη συμπεριφορά με τους υπόλοιπους παραγωγούς που συμμετέχουν στην αγορά, οδηγεί εκ των πραγμάτων στην ανάγκη λήψης ρυθμιστικών μέτρων, για τον περιορισμό της καθοριστικής αυτής δύναμης.

Οι ιδιώτες παραγωγοί που έχουν ενταχθεί στην αγορά, διαθέτουν μόνο μονάδες φυσικού αερίου, οι υψηλές τιμές και η υψηλή φορολόγηση του οποίου, δεν επιτρέπουν στις μονάδες αυτές να δρουν ανταγωνιστικά. Επιπλέον, η πολύ χαμηλή ανταγωνιστικότητα της αγοράς φυσικού αερίου και η διατήρηση της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΠΑ, συντηρεί υψηλές τιμές του συγκεκριμένου καυσίμου και δεν επιτρέπει ούτε τη διαφοροποίηση της συμπεριφοράς των παραγωγών αυτών, ακόμα και στο μεταξύ τους ανταγωνισμό με ομοειδείς μονάδες».

Στα ειδικά αυτά προβλήματα, θα πρέπει να προστεθούν και αυτά που προκαλεί η αλματώδης διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της χώρας, γεγονός που έχει επηρεάσει καθοριστικά και τις αντίστοιχες αγορές ενέργειας σε διεθνές επίπεδο. Η νέα πραγματικότητα δημιουργεί αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα των επενδύσεων που έχουν γίνει σε μονάδες παραγωγής. Έτσι, σε πάρα πολλές περιπτώσεις ευρωπαϊκές εταιρείες με παραγωγικό χαρτοφυλάκιο πυρηνικών, λιθάνθρακα, φυσικού αερίου και ΑΠΕ, μπορούν και διακόπτουν τη λειτουργία των λιγότερο αποδοτικών μονάδων καλύπτοντας τα κενά με τις επιδοτούμενες τιμές των ΑΠΕ.

Ωστόσο στην Ελλάδα, με εξαίρεση τη ΔΕΗ, κανείς άλλος δεν έχει αυτή την ευχέρεια με αποτέλεσμα να προκαλείται πρόβλημα για τις ανεξάρτητες μονάδες, η λειτουργία των οποίων ωστόσο, λόγω της ευελιξίας που διαθέτουν, είναι απαραίτητη για την ευστάθεια του συστήματος.

Αυτές οι εξελίξεις σύμφωνα με τη ΡΑΕ δημιουργούν την ανάγκη ανάπτυξης νέων μηχανισμών και νέων διακριτών αγορών, όπου οι συμβατικές μονάδες θα είναι σε θέση να ανακτούν τα κόστη τους, παρέχοντας πλέον όχι ενοποιημένα ενεργειακά προϊόντα, αλλά διακριτά προϊόντα εφεδρείας, επικουρικών υπηρεσιών, αξιόπιστης διαθεσιμότητας κ.α., προϊόντα των οποίων η ανάγκη θα αυξάνεται, όσο θα αυξάνεται και η κυμαινόμενη παραγωγή των ΑΠΕ.

Τα μέτρα

Τα μέτρα που προτείνει η (υπό τον κ. Ασλάνογλου) επιτροπή είναι τα εξής:

Α) Διατήρηση του μηχανισμού ανάκτησης μεταβλητού κόστους, με κατάργηση όμως, από την 1η Ιουλίου 2013, του περιθωρίου επί του μεταβλητού κόστους, δηλ. από 10% σε 0%. Ο ίδιος ο μηχανισμός ανάκτησης μεταβλητού κόστους θα καταργηθεί πλήρως από την 30η Ιουνίου 2014. Σημειώνεται ότι η κατάργηση του μηχανισμού αποτελεί κύριο αίτημα της ΔΕΗ.

Β) Κατάργηση, από την 1η Ιανουαρίου 2014, του κανόνα του 30% σχετικά με την υποβολή προσφορών από μονάδες παραγωγής.

Γ) Αναδιοργάνωση του Μεταβατικού Μηχανισμού Διασφάλισης Ισχύος, από την 1η Ιουλίου 2013. Παραμένει σε ισχύ ο υφιστάμενος μηχανισμός, με τις εξής διαφοροποιήσεις:

* Απεντάσσονται από την κατάλογο των μονάδων που λαμβάνουν πληρωμές ΑΔΙ (Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος) μονάδες της ΔΕΗ, οι οποίες είναι πρακτικά εκτός λειτουργίας, συνολικής ισχύος 1249 μεγαβάτ. Αυτές είναι οι μονάδες, Λιπτολ (λιγνίτης), Αλιβέρι 3&4, Λαύριο 1,2 (πετρέλαιο) Λαύριο 3, Άγιος Γεώργιος 8&9 (φυσικό αέριο), Πτολεμαϊδα 2 (λιγνίτης). Από αυτές, η ΔΕΗ σε συνεργασία με τον ΑΔΜΗΕ θα πρέπει να προσδιορίσει ποιες θα παραμείνουν και θα συμβολαιοποιηθούv ως Μονάδες Εκτάκτων Αναγκών και ποιες θα αποσυρθούν μειώνοντας έτσι περαιτέρω το συνολικό κόστος λειτουργίας της αγοράς.

Το σύνολο των υπόλοιπων διαθέσιμων μονάδων, συνολικής ισχύος 10.339 μεγαβάτ, δικαιούνται πληρωμής από το Μεταβατικό Μηχανισμό Διασφάλισης Ισχύος βάσει των ισχυόντων.

Οι μονάδες συνδυασμένου κύκλου και οι αεριοστρόβιλοι ανοικτού κύκλου, συνολικής ισχύος 3.998 μεγαβάτ εκδίδουν δεύτερο ΑΔΙ για τη διαθέσιμη ισχύ τους και δικαιούνται επίσης πληρωμής από το Μεταβατικό Μηχανισμό Διασφάλισης Ισχύος κατ' αναλογία των ισχυόντων.

Οι προμηθευτές οφείλουν να συμμετέχουν στο Μεταβατικό Μηχανισμό Διασφάλισης Ισχύος με ποσό ίσο με 59.000 ευρώ ανά Μεγαβάτ και έτος, βάσει της πραγματικής κατανάλωσης των πελατών τους, συνυπολογίζοντας στη μετρούμενη στα όρια του Συστήματος αιχμή τη διεσπαρμένη παραγωγή ΑΠΕ Δικτύου.