Τις χρηματοδοτικές τρύπες που αφήνει η αποχώρηση αρκετών τραπεζών από τη χρηματοδότηση των τεσσάρων εκ των πέντε οδικών αξόνων θα καλύψει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

Αυτό είναι το ουσιαστικό στοιχείο από τα παζάρια που βρίσκονται σε εξέλιξη εδώ και πολλούς μήνες, παρότι δεν ομολογείται από τα κυβερνητικά στελέχη. Πολλές τράπεζες είτε αποχωρούν είτε έχουν ήδη δηλώσει πως θα εγκαταλείψουν τα έργα αν δεν εγγυηθεί το Δημόσιο το σύνολο των εσόδων που θα έχουν οι κοινοπραξίες εκμετάλλευσης των οδικών αξόνων.

Εξάλλου, αρκετές από αυτές που είχαν μπει στα χρηματοδοτικά σχήματα το 2007 είτε κατέρρευσαν την τελευταία τετραετία, είτε αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, όπως οι ελληνικές. Αυτό είπε, μεταξύ άλλων, και ο υπουργός Ανάπτυξης Μιχ. Χρυσοχοΐδης την προηγούμενη Πέμπτη. Ο ίδιος συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν και την ΕΤΕπ για την απεμπλοκή των κρίσιμων έργων.

Από τις τράπεζες θα προέρχονταν τα 3,3 από τα 8,7 δισ. ευρώ που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση των οδικών αξόνων. Τα 2,3 δισ. ευρώ ήταν η χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου. Άλλα 2,3 δισ. πληρώνονται την περίοδο κατασκευής από τους χρήστες μέσω των διοδίων και 800 εκατ. ήταν τα ίδια κεφάλαια των παραχωρησιούχων.

Από μια έκθεση που κατέθεσε προ ημερών στη Βουλή ο υπουργός Υποδομών Μάκης Βορίδης προκύπτει πως μέχρι το τέλος του 2010 είχαν καταβληθεί 3,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 984 εκατ. από το Δημόσιο, 550 από διόδια, 500 από ίδια κεφάλαια των εργοληπτών και 1,1 δισ. από τις τράπεζες. Έκτοτε, οι εργολάβοι συνέχιζαν να εισπράττουν διόδια, με αποτέλεσμα το ποσό που συγκέντρωσαν να αγγίζει σήμερα τα 800 εκατ. ευρώ.

Έντεκα ελληνικές τράπεζες συνεισφέρουν το 50% των δανειακών κεφαλαίων, ενώ οι 32 ξένες το υπόλοιπο 50%. Το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο σε αρκετούς διεθνείς τραπεζικούς ομίλους οι οποίοι έχουν ξεκαθαρίσει πως αποχωρούν από τη χρηματοδότηση ενώ ζητούν δεσμεύσεις τις οποίες είναι δύσκολο να δεχθεί η Κομισιόν, ακόμα και αν συμφωνήσει η Ελλάδα. Στο ίδιο μοτίβο κινούνται και οι ελληνικές τράπεζες, όπως έχει υποστηρίξει κατά καιρούς στη Βουλή ο υφυπουργός Υποδομών Γ. Μαγκριώτης.

Οι χρηματοδοτήσεις ανά έργο

Το μοναδικό έργο που προχωρά είναι ο άξονας Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα, στον οποίο ενδεχομένως δεν θα χρειαστεί η παρέμβαση της ΕΤΕπ. Τα δάνεια για το συγκεκριμένο έργο ανέρχονται σε 835 εκατ. ευρώ και το μεγαλύτερο μερίδιο (7,66% εκάστη) έχουν η Alpha Bank και η Πειραιώς. Ακολουθούν με συμμετοχή 7,03% η κάθε μία η Bank of Ireland, η Bayerische Laba, η WestLB, η Αγροτική, η Eurobank, η Εμπορική, η Γενική, η Millennium και η Εθνική. Μικρότερο ποσοστό (5,47%) έχουν η Royal Bank of Scotland και η BNP Paribas. Στην ουσία, το 62,5% των κεφαλαίων προέρχεται από τις 9 ελληνικές τράπεζες και το 37,5% από τις ξένες.

Στον άξονα Κεντρικής Ελλάδας (Ε65), οι 8 ξένες τράπεζες συνεισφέρουν το 60,88% των δανειακών κεφαλαίων και 7 ελληνικές το υπόλοιπο 39,32%. Το μεγαλύτερο ποσοστό του δανείου (9,54%) το έχει η Banco Espirito Santo και ακολουθούν η Banco Bilbao Vizcaya Argentaria, η Fortis και η Πειραιώς με 9,53%. Σημαντικό ποσοστό έχουν η Caixa (μέσω της Γαλλίας) και η Banco Santander. Η ισπανική παρουσία θεωρείται λογική καθώς στην κοινοπραξία παραχώρησης συμμετέχουν η ACS και η Cintra με τον όμιλο ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ.

Η ίδια κοινοπραξία έχει αναλάβει και την Ιονία Οδό, αλλά στη χρηματοδότηση του συγκεκριμένου έργου οκτώ ελληνικές τράπεζες έχουν το 57,6% και έξι ξένες το 42,4%. Μεγαλύτερο ποσοστό, πάντως, έχει η Fortis (9,98%) και ακολουθούν με 8,11% η Banco Santander, η BBVA, η Αγροτική, η Eurobank, η Millennium και η Πειραιώς.

Συνωστισμός 25 τραπεζών καταγράφεται στην Ολυμπία Οδό, όμως το δάνειο του 1,5 δισ. ευρώ σχεδόν μοιράζεται μεταξύ των ελληνικών και των ξένων πιστωτικών ιδρυμάτων. Το 52,1% προέρχεται από τις 14 ξένες τράπεζες και το 47,6% από τις 11 ελληνικές. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως ήδη η ΕΤΕπ έχει το μεγαλύτερο ποσοστό στην κοινοπραξία δανειοδότησης της Ολυμπίας Οδού με 12,90%. Επίσης, ενδιαφέρον είναι ότι το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό (8,9%) το έχει η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, ενώ με ποσοστά γύρω στο 5% συμμετέχουν η Natixis, η Commerzbank, η Bayerische Landesbank και η DekaBank.

Δεκατέσσερις τράπεζες συμμετέχουν στη δανειοδότηση του τμήματος Μαλιακός - Κλειδί συνεισφέροντας 571 εκατ. ευρώ. Το 52,78% των δανείων προέρχεται από έξι ελληνικές τράπεζες και το 47,22% από 8 ξένες. Το μεγαλύτερο ποσοστό το έχει η Πειραιώς (13,81%), ενώ με μερίδια άνω του 10% συμμετέχουν η ING Bank και η Dexia.