Σε προηγούμενα άρθρα ασχολήθηκα με τα κακώς κείμενα του ελληνικού ιδιωτικού τομέα. Ωστόσο, πρέπει να παραδεχτούμε ότι σήμερα στην Ελλάδα η επιχειρηματική προσπάθεια, ιδιαίτερα η καινοτόμος, θυμίζει αγώνα τρεξίματος μέσα στη… λάσπη.

Μια ιδιόμορφη ελληνική λάσπη, που προέρχεται από την αδράνεια, την αντίσταση στην αλλαγή, τη γραφειοκρατία, την αδιαφορία αλλά και από την άγνοια για τις διεθνείς επιχειρηματικές εξελίξεις.

Παρ' όλα αυτά, η Ελλάδα έχει επιχειρήσεις που είναι πραγματικά «διαμάντια». Μάλλον δεν είναι πολλές και σίγουρα δεν είναι αρκετές για να φέρουν την ανάπτυξη που διακαώς επιδιώκουμε.

Οι περισσότερες είναι μικρές ή μικρομεσαίες και παλεύουν σήμερα να αναπτύξουν τις δραστηριότητές τους. Τις περισσότερες φορές λείπει το χρήμα και γενικότερα η ενθάρρυνση να αναδείξουν την καινοτομία τους.

Κάποιες -πολύ λίγες- βρίσκουν διέξοδο σε μικρές χρηματιστηριακές αγορές του εξωτερικού, όπως η βρετανική AIM, κι ανοίγουν τα φτερά τους, ενώ οι περισσότερες ψάχνουν να βρουν χρηματοδότη και δεν βρίσκουν, οπότε βολοδέρνουν με την «οργανική ανάπτυξη», χάνοντας πολύτιμο χρόνο και ίσως την ίδια την «ευκαιρία» τους.

Όσοι λοιπόν κόπτονται για την ανάπτυξη, είτε αυτοί είναι πολιτικοί, είτε παράγοντες της αγοράς, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν κατ' αρχάς ότι η καινοτομία δεν χρειάζεται να είναι… παγκόσμιου βεληνεκούς για να ωφελήσει τη χώρα.

Πολλές φορές είναι ακόμη καλύτερη η μεταφορά μιας ξένης καινοτομίας στην ελληνική πραγματικότητα με επιτυχημένο τρόπο.

Κι ακόμη θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η τεχνολογία ειδικώς και η καινοτομία γενικώς δεν ανθούν παρά μόνο όταν καλλιεργούνται συστηματικά.

Η χρηματοδότηση είναι ίσως το σημαντικότερο συστατικό αυτής της καλλιέργειας, με δεδομένα την τρέχουσα συγκυρία αλλά και τον γενικότερο δισταγμό των τραπεζών να στηρίξουν δυναμικά νέους επιχειρηματίες, ή να χρηματοδοτήσουν νέες καινοτόμες ιδέες, με υψηλό ενδεχομένως ρίσκο.

Γι' αυτό άλλωστε και διεθνώς ο βασικός χρηματοδότης της καινοτομίας δεν είναι ο τραπεζικός τομέας.

Στις χώρες του εξωτερικού, στις οποίες ανθεί η καινοτόμα επιχειρηματικότητα (αυτό δεν σημαίνει κατ' ανάγκην υψηλή τεχνολογία), τον ρόλο αυτόν τον παίζουν πολυάριθμα Venture Capital Funds, Angel Investors και άλλες προχωρημένες μορφές χρηματοδότησης, που παραμένουν περίπου άγνωστες στη χώρα μας.

Η κατάσταση αυτή θα πρέπει να αλλάξει αν θέλουμε καινοτόμα επιχειρηματικότητα.

Θα πρέπει να δημιουργηθούν πραγματικά Venture Capital Funds, που θα βοηθούν στη δημιουργία και στο στήσιμο νέων επιχειρήσεων (seed - start up capital) και δεν θα είναι στην πλειονότητά τους τραπεζικά παρακλάδια, που απλώς θα αγοράζουν σχετικά μικρά ποσοστά σε ήδη αρκετά ανεπτυγμένες εταιρείες.

Όπως επίσης θα πρέπει να δοθούν πρόσθετα κίνητρα στους επενδυτές (μειωμένη φορολόγηση υπεραξίας, κερδών κ.λπ.) προκειμένου να προσελκυστούν διστακτικά κεφάλαια σε νέους καινοτόμους τομείς, ενώ σημαντικό ρόλο θα μπορούσαν να παίξουν και οι ευρωπαϊκές ενισχύσεις.

Ιδίως με τον εξορθολογισμό των προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από το κράτος και την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσον αφορά τον καθορισμό των επιδοτούμενων δράσεων.

Διότι με τον υπάρχοντα μηχανισμό επιζητείται η «καινοτομία», ακόμη και σε τομείς όπου το μόνο που απομένει σε διεθνές επίπεδο είναι να εφεύρεις εκ νέου τον… τροχό.

Όταν αυτό που πολλές φορές χρειάζεται στην πράξη η ελληνική οικονομία είναι ο «εξελληνισμός» εφαρμογών του εξωτερικού, κάτι που λόγω γλώσσας ή ειδικών τοπικών συνθηκών είναι συχνά δύσκολο και πολυέξοδο.

Ας μην τρέφουμε φρούδες ελπίδες ότι μπορούμε να γίνουμε διεθνείς πρωταγωνιστές σε χώρους «αιχμής» της τεχνολογίας, δεδομένου ότι η ίδια η γλώσσα και η έλλειψη μεγάλης εσωτερικής αγοράς αποτελούν τροχοπέδη.

Μπορούμε, όμως, να στηρίξουμε τα μικρά διαμάντια τα οποία καινοτομούν σε διάφορους χώρους, που βρίσκουν «niche markets» και αναπτύσσονται, καλλιεργώντας το περίφημο ελληνικό δαιμόνιο με έναν τρόπο που να ταιριάζει στην εγχώρια πραγματικότητα, στα πλεονεκτήματα και στους περιορισμούς της.