Δύο καυτά μέτωπα, που όμως συνδέονται, θα επιχειρήσει να θίξει ταυτοχρόνως η στήλη. Το επιδεινούμενο εξωτερικό περιβάλλον και τις συνθήκες διακυβέρνησης εντός της χώρας . Διότι αμφότερα περιορίζουν δραστικά τους υψηλούς «βαθμούς ελευθερίας» που φαινόταν να έχει η παρούσα κυβέρνηση, κατά την καλοκαιρινή έναρξη της θητείας της.
Η ένταση με την Τουρκία και η αναζωπύρωση του προσφυγικού, μαζί με τον κίνδυνο επιβράδυνσης της διεθνούς οικονομίας, δεν ήταν τότε άγνωστα, πλην όμως η κατάσταση επιβαρύνθηκε μάλλον με πιο γρήγορους ρυθμούς, σε σχέση με τις περισσότερες προβλέψεις.
Ο κορωνοϊός ήρθε απλώς να συμπληρώσει -δυσμενώς- το τοπίο, προσθέτοντας τις ανησυχίες για πανδημία, με ολέθριες προφανώς συνέπειες, αλλά και τις προβλέψεις για επιβράδυνση, ούτως ή άλλως, του παγκόσμιου και του ευρωπαϊκού ΑΕΠ.
Είναι προφανές ότι ορισμένα από τα παραπάνω θέματα μειώνουν τη «ροπή για επενδύσεις» στη χώρα μας, ενώ άλλα επιβαρύνουν το διεθνές περιβάλλον με τρόπο που έχει άμεσες και έμμεσες συνέπειες (και) για την Ελλάδα, στο πλαίσιο της «παγκοσμιοποίησης», επηρεάζοντας π.χ. τις εξαγωγές και τον τουρισμό.
Τα ελληνοτουρκικά και το προσφυγικό, όμως, έχουν και πολύ πιο άμεσες πολιτικές συνέπειες. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν, για παράδειγμα, ότι το θέμα ΑΟΖ αλλά και οι ευρύτερες διαφορές με την Τουρκία θα οδηγήσουν στη Χάγη, με απρόβλεπτες συνέπειες όσον αφορά την αντίδραση ενός τμήματος του δεξιού χώρου, ενώ το προσφυγικό υποδαυλίζει για διαφορετικούς λόγους αντίστοιχες τάσεις.
Τέλος, η κυβέρνηση μέχρι τώρα δείχνει αδυναμία να «μανουβράρει» αποτελεσματικά ανάμεσα σε αντικρουόμενα ισχυρά συμφέροντα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το κατά γενική ομολογία «φιάσκο» των χειρισμών στην υπόθεση ΠΑΟΚ.
Παρατηρητής με δεκαετίες εμπειρίας στα πολιτικά τεκταινόμενα σχολίασε πρόσφατα στον υπογράφοντα ότι υπάρχουν δύο τρόποι να κυβερνηθεί αποτελεσματικά μια χώρα στην οποία η επίδραση ισχυρών, μη θεσμικών συμφερόντων είναι πολύ μεγάλη. Είτε θα πρέπει να ενισχυθεί το «θεσμικό κράτος», ώστε να λειτουργεί ως ασπίδα, είτε θα πρέπει να διασφαλίζονται οι ισορροπίες μεταξύ αυτών των συμφερόντων. Προς το παρόν, αν δεχτούμε ότι η πρώτη συνθήκη αφορά στην Ελλάδα, δεν φαίνεται να ισχύει καμία από τις δύο «διεξόδους».
Όλα τα παραπάνω, συνθέτουν ένα ανησυχητικό «μείγμα», τουλάχιστον για όσους αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα με ρεαλισμό, σκιαγραφώντας τους λόγους για τους οποίους οι «βαθμοί ελευθερίας» της κυβέρνησης περιορίζονται δραστικά στην πράξη, πριν τελειώσει η μακρά «περίοδος χάριτος» στη συνείδηση της κοινής γνώμης.
Ασυνήθιστο, αλλά συμβαίνει…