Φαίνεται ότι μετά την «αψιμαχία» με τους τραπεζίτες, με την οποία ασχολήθηκε πρόσφατα η στήλη, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, δια στόματος του ιδίου, δηλαδή σε ανώτατο επίπεδο, καταπιάνεται τώρα με τον -επίσης στρατηγικό για την οικονομία- κλάδο των Telecoms.
Τι είπε απερίφραστα ο Κυριάκος Μητσοτάκης: ότι «το κόστος των δεδομένων στη χώρα μας παραμένει πολύ υψηλό», τονίζοντας πως «είναι αναγκαίο οι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας να αναπροσαρμόσουν τις τιμολογιακές τους πολιτικές προς τα κάτω. Καθαρές κουβέντες, καθαρές λύσεις».
Πριν ασχοληθούμε με την απάντηση που έδωσαν οι ηγεσίες των μεγάλων εταιρειών τηλεπικοινωνιών, θα πρέπει να σημειώσουμε το «περίεργο» της υπόθεσης. Ένας πρωθυπουργός που ανήκει ιδεολογικά στο φιλελεύθερο πολιτικό φάσμα, που είναι αναφανδόν υπέρ της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, της ελεύθερης αγοράς κ.λπ., εμφανίζεται να προχωρά σε μια «ωμή λεκτική παρέμβαση», αντάξια των υπέρμαχων της κρατικά κατευθυνόμενης οικονομίας. Μια παρέμβαση που, ας μην κρυβόμαστε, υπονοεί σαφώς ότι δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός. Κι αυτό, με τη σειρά του, ευλόγως δεν μπορεί παρά να συνεπάγεται ότι δεν λειτουργούν οι αρμόδιες αρχές που είναι επιφορτισμένες με τον έλεγχο του οικονομικού ανταγωνισμού στη χώρα μας, πρωτίστως δε, η ανεξάρτητη αρχή της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Σε κάθε περίπτωση, τα όσα συνέβησαν με τους τραπεζίτες (όπου μάλιστα υπήρξε και... όψιμη «επιδρομή» της Επιτροπής Ανταγωνισμού στα γραφεία τραπεζιτών), όσο και το συμβάν με τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών, φανερώνουν -στην καλύτερη περίπτωση- δυσπιστία της ίδιας της κυβέρνησης τόσο απέναντι στον επιχειρηματικό παράγοντα όσο και στις αρμόδιες αρχές.
Όπως και στην περίπτωση των τραπεζών, βέβαια, έτσι και στην περίπτωση των τηλεπικοινωνιακών data, το «δίκιο» δεν είναι εύκολο να αποδοθεί, για διαφορετικές πλην όμως εξίσου σύνθετες αιτίες. Ο πρωθυπουργός ζητά π.χ. από τις εταιρείες μείωση των τιμών στα data, ενώ την ίδια ώρα, το κράτος (με πρωτοβουλία προηγούμενων κυβερνήσεων) φορολογεί βάναυσα τη χρήση της κινητής τηλεφωνίας, με πάνω από 40% κατά μέσο όρο! Και το χειρότερο είναι ότι ο αρμόδιος υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης παραδέχθηκε μεν ότι η φορολογία των σχετικών υπηρεσιών είναι πολύ υψηλή, απέφυγε όμως να δεσμευτεί ότι θα μειωθεί, λέγοντας ότι η κυβέρνηση θα το... προσπαθήσει.
Πολλές σύνθετες πτυχές του θέματος έθιξαν άλλωστε στην ίδια εκδήλωση και κορυφαία στελέχη του κλάδου.
Τα οποία, όπως αναμενόταν εδώ που τα λέμε, δεν δέχτηκαν μεν ότι οι τιμές είναι ακριβές, παρουσιάζοντας τα αντεπιχειρήματά τους, πρόσθεσαν ωστόσο σε πλήρη ομοφωνία ότι θα σταθούν αρωγοί στην «έκκληση» της κυβέρνησης, εφόσον μειωθούν και οι φόροι (καθώς μια συνδυαστική μείωση θα είχε προφανώς ως αποτέλεσμα τη ραγδαία άνοδο της «κατανάλωσης» data, άρα και των εσόδων).
Βεβαιότητα της στήλης είναι ότι σε μια οικονομία με εδραιωμένους κανόνες, που λειτουργεί σωστά (με αρχές παρακολούθησης αυτής τη λειτουργίας που έχουν τα εφόδια αλλά και τη διάθεση να ελέγξουν όπως και όταν χρειάζεται), τέτοιου είδους κυβερνητικές «παραινέσεις» θα ήταν απλώς… περιττές. Κι αυτό λέει πολλά για το πού βρίσκεται ακόμη η χώρα μας.
Πέραν τούτου όμως, δεν μπορούμε να μη θίξουμε ένα ζήτημα που σιγά σιγά αναδεικνύεται ως μείζον και σε άλλες, πολύ πιο ανεπτυγμένες χώρες. Την υπερ-συγκέντρωση σε λίγα χέρια ολόκληρων στρατηγικών κλάδων.
Πόσες σημαντικές τράπεζες έχει η Ελλάδα; Μόνον τέσσερις, με τις ευλογίες μάλιστα (ή ορθότερα τις… υποδείξεις) των εταίρων μας. Πόσες μεγάλες εταιρείες τηλεπικοινωνιών; Μόλις τρεις. Η κυρίαρχη μάλιστα άποψη είναι ότι δεδομένου του μεγέθους της ελληνικής αγοράς και των απαιτήσεων σε επενδύσεις, το «τρία» ίσως είναι μεγάλος αριθμός και το «τέσσερα» απαγορευτικός. Μια άποψη που μέλλει να δούμε αν θα δοκιμαστεί στην πράξη.
Αναμφίβολα, το «Big is Beautiful» κυριαρχεί εδώ και πολλά χρόνια (παρά τις δυσμενείς επιπτώσεις που είχε η άλλη όψη του, το… «too big to fail»), στηριζόμενο, είτε στη θεωρία των εθνικών (και μετέπειτα πολυεθνικών) πρωταθλητών είτε στην ανεμπόδιστη εξέλιξη της πρωτοποριακής τεχνολογίας και τεχνογνωσίας.
Ήταν όμως αυτό το mega-trend υπέρ του καταναλωτή/πολίτη; Επ’ αυτού οι απόψεις γενικώς διίστανται, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις παγκόσμιων γιγάντων (όπως π.χ. η Google) η κριτική αποκτά πλέον εκτεταμένες διαστάσεις.
Θα αλλάξει η τάση; Ουδείς ξέρει αν και πότε. Στο μεταξύ πάντως, οι υπάρχοντες μεγάλοι παίκτες έχουν εκ των πραγμάτων ολοένα και μεγαλύτερη δυσκολία να ανταποκριθούν στην παλιά ρήση, «η γυναίκα του Καίσαρα δεν οφείλει απλώς να είναι τίμια. Πρέπει και να φαίνεται τίμια».