Κάθε άλλο παρά επαρκώς έχει θιγεί στη δημόσια σφαίρα, το μεγαλύτερο ίσως πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας. Η αναντιστοιχία, η «ασυμμετρία», αν προτιμάτε, ανάμεσα στα διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά που παράγει η χώρα και στις εισαγωγές ή τα εγχωρίως παραγόμενα αγαθά (και υπηρεσίες) που καταναλώνει.
Γι' αυτό και αξίζουν ιδιαίτερης μνείας και προσοχής τόσο η πρωτότυπη μελέτη ερευνητών του ΚΕΠΕ (των Δημήτρη και Χρήστου Ιωάννου) όσο και το σχετικό άρθρο του έγκριτου δημοσιογράφου Αθανάσιου Παπανδρόπουλου «Το πραγματικό πρόβλημα της οικονομίας και το σύνδρομο του αλκοολικού», που δημοσιεύτηκε το περασμένο Σάββατο στο Euro2day.gr.
Για να μπούμε κατευθείαν στην ουσία της υπόθεσης, ακόμη κι αν με ένα μαγικό τρόπο επιστρέφαμε άμεσα σε μια κατάσταση ευημερίας και αυξημένων διαθέσιμων εισοδημάτων, σχεδόν ταυτόχρονα θα άρχιζε και το ξεχείλωμα στο εξωτερικό ισοζύγιο, με απότομη αύξηση των εισαγωγών, ενώ ύστερα από λίγο καιρό θα ακολουθούσε και μείωση των εξαγωγών, καθώς η μεγαλύτερη ευμάρεια θα μεταφραζόταν σε αύξηση του εργασιακού κόστους και του κόστους ενδιάμεσων υπηρεσιών, σε ένα καθεστώς σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας.
Με άλλα λόγια, η οικονομία θα επέστρεφε σε ένα καθεστώς εξωτερικού ελλείμματος, το οποίο περιορίστηκε δραστικότατα στα χρόνια της κρίσης, όχι τόσο λόγω της αύξησης των εξαγωγών και του τουρισμού, όσο λόγω της μείωσης της ζήτησης, ένεκα των μειωμένων εισοδημάτων!
Δεν είναι τυχαίο ότι πάρα πολλοί είναι εκείνοι που εξακολουθούν να ομνύουν στην «τόνωση» της οικοδομικής δραστηριότητας (που ως ένα βαθμό σίγουρα είναι χρήσιμη), στην ουσία αναπολώντας τις περασμένες εποχές, όταν όσοι ζούσαν σε καλά προάστια μπορούσαν να πουλήσουν σε τιμές τύπου… «Μπέβερλι Χιλς», χωρίς να λογαριάζουν ότι και αυτό το φαινόμενο ήταν μια παρενέργεια των ανισορροπιών στην οικονομία.
Ούτε είναι τυχαίο ότι ο κύριος όγκος των νέων δραστηριοτήτων στρέφεται ακόμη και σήμερα προς μη διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά κι ακόμη περισσότερο, σε σχετικές υπηρεσίες (όπως π.χ. η εστίαση).
Οι παλιές συνήθειες δεν αλλάζουν εύκολα. Ανέκαθεν οι τομείς αυτοί θεωρούντο «σίγουροι» και κερδοφόροι, ενώ συγκριτικά εύκολη ήταν και η είσοδος σε αυτούς, χωρίς τα «εμπόδια» που παρουσιάζονται σε πιο σύνθετες δραστηριότητες.
Ωστόσο, η επαναφορά της Ελλάδας σε σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη δεν μπορεί (για λόγους που αναφέρονται αναλυτικά στη μελέτη και στο άρθρο που προαναφέραμε), παρά να περάσει μέσα από τον εξορθολογισμό του οικονομικού της μοντέλου, ο οποίος στον βαθμό που όντως συμβαίνει, συμβαίνει με ανησυχητικά χαμηλούς ρυθμούς, ακόμη και στον ακμάζοντα χώρο του τουρισμού!
Όσοι λοιπόν εκτιμούν ότι μέσω της τόνωσης της κατανάλωσης, της οικοδομής και συναφών δραστηριοτήτων, χωρίς πολύ μεγαλύτερη ενίσχυση στους τομείς των διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών, θα μπορέσει η χώρα μας να ανακάμψει, βλέπουν το «εύκολο» στη μεγάλη εικόνα -και χάνουν το σημαντικό!
Η ανάπτυξη στον χώρο των διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών πρέπει να προηγηθεί. Ειδάλλως, πολύ απλά δεν πρόκειται να συμβεί και η οικονομία θα επιστρέψει στις παλιές ανισορροπίες που τη χρεοκόπησαν!