Όσο κι αν οι περιστάσεις είναι έκτακτες, όσο κι αν υπάρχουν οι απαιτήσεις των δανειστών για συγκεκριμένα κρατικά έσοδα, το καθεστώς που συνεχίζει να επικρατεί στο φορολογικό είναι απλά απαράδεκτο.
Οι αλλαγές που γίνονται είναι συνεχείς κατά κανόνα, επιβαρύνοντας ολοένα και περισσότερο τους πολίτες. Και το χειρότερο, πολύ συχνά επιφέρουν τα αντίθετα αποτελέσματα. Μειώνουν τις εισπράξεις του κράτους κι αυξάνουν τη ροπή προς τη φοροδιαφυγή.
Χαρακτηριστικό και λίαν επίκαιρο παράδειγμα, η φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών, για την οποία υπήρξαν τεράστιες αντιδράσεις, ιδίως δε για τον συνδυασμό της με τη νέα μέθοδο υπολογισμού των εισφορών.
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Μέσα σε ένα χρόνο, τα δηλωθέντα εισοδήματα αυτής της ευρείας επαγγελματικής κατηγορίας μειώθηκαν σε ποσοστό της τάξεως του 20% ή κατά περίπου 900 εκατ. ευρώ! Συνολικά δε, σε σχέση με το 2011, η πτώση των δηλωθέντων εισοδημάτων είναι πραγματικά ιλιγγιώδης καθώς τότε τα εισοδήματα που δηλώθηκαν άγγιζαν σχεδόν τα 10 δισ. ευρώ, ενώ για τη χρήση 2016 ήταν μόλις 3,8 δισ. ευρώ!
Δεδομένου ότι το ποσοστό είναι πολλαπλάσιο της ήδη μεγάλης μείωσης του ΑΕΠ σε αυτό το διάστημα, αλλά και δεδομένης της εξαιρετικά απότομης πτώσης μεταξύ 2015 και 2016, είναι προφανές ότι αυτή η συρρίκνωση εμφανιζόμενων εισοδημάτων δεν αφορά μόνο τις επιπτώσεις της κρίσης αλλά -κυρίως- είτε το κλείσιμο βιβλίων και τη μεταφορά σε άλλη κατηγορία (μισθωτή εργασία-δημιουργία εταιρίας) είτε την αύξηση της φοροδιαφυγής.
Όσοι έχουν έστω και στοιχειώδη γνώση της λειτουργίας της ελληνικής «αγοράς» ξέρουν ότι και τα δύο φαινόμενα έχουν γνωρίσει το τελευταίο διάστημα μεγάλη άνθηση. Πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες πήραν την απόφαση να περάσουν στη μισθωτή εργασία, ενώ πολύ μεγάλος είναι και ο αριθμός εκείνων που είτε προσχώρησαν στους φοροδιαφεύγοντες, είτε έκλεισαν τα βιβλία τους και πέρασαν στην εξ ολοκλήρου προσφορά «μαύρων» υπηρεσιών, ιδίως όταν το αντικείμενο της υπηρεσίας τους το επιτρέπει, όπως π.χ. συμβαίνει με υπηρεσίες που προσφέρονται «κατ' οίκον».
Παραμερίζοντας τις ηθικολογίες αλλά και την (απολύτως υπαρκτή) τάση του Έλληνα να αποφεύγει όταν μπορεί τη φορολογία, τα όσα έχουν συμβεί στην κατηγορία των ελεύθερων επαγγελματιών αποτελούν «καθρέπτη» της νοοτροπίας του κράτους μας, που καθιστά όσους δεν θέλουν ή δεν μπορούν να φοροδιαφύγουν, εξιλαστήριο θύμα της όλης υπόθεσης, αυξάνοντας συνεχώς το βάρος που πρέπει να σηκώσουν.
Το αποτέλεσμα είναι να μετατρέπουν τον «νομοταγή» πολίτη σε κορόιδο, που σταδιακά βεβαίως αντιλαμβάνεται τη θέση του στην κατάσταση των πραγμάτων και ολοένα και περισσότερο κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να μειώσει την επιβάρυνση, συμμετέχοντας στο παιχνίδι της φοροδιαφυγής.
Το γεγονός ότι κορυφαίος αξιωματούχος του αρμόδιου υπουργείου έσπευσε να δηλώσει ότι αναζητούνται «έξυπνες λύσεις», διότι όπως παραδέχτηκε, «έχουμε δημιουργήσει κίνητρο σε ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες να δηλώσουν χαμηλότερα εισοδήματα», δείχνει ότι η κυβέρνηση ανακάλυψε επιτέλους το... προφανές.
Το πόσο «έξυπνες» θα είναι οι λύσεις, θα το δούμε βεβαίως στην πορεία.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι νέες αλλαγές θα προστεθούν στο φορολογικό μας σύστημα, το οποίο όπως όλα δείχνουν θα συνεχίσει να αλλάζει ασταμάτητα, από χρόνο σε χρόνο (σε τέτοιο βαθμό που πλέον και οι φοροτεχνικοί έχουν τεράστιες δυσκολίες να το παρακολουθήσουν!), χωρίς ωστόσο να αλλάζει η ουσία της φιλοσοφίας του.
Και χωρίς να προχωρούν με τον ρυθμό που θα έπρεπε, αν μη τι άλλο, μετά από τόσα χρόνια κρίσης, οι τεκτονικές αλλαγές που απαιτούνται για να γίνει πιο δίκαιο αλλά και πιο αποτελεσματικό, ιδίως σε ό,τι αφορά τη σύλληψη του κύριου όγκου της φοροδιαφυγής.
Που ασφαλώς δεν πρόκειται ΠOΤΕ να επέλθει με την αύξηση της επιβάρυνσης στους ειλικρινείς φορολογούμενους.