Σε αμέσως προηγούμενο άρθρο, υπό τον τίτλο «Διαπραγμάτευση; Ποια διαπραγμάτευση;» έγραφα ότι κάποιοι στην Ευρώπη, με επίκεντρο τους Γερμανούς, δεν έχουν δείξει καμία διάθεση να διαπραγματευθούν οτιδήποτε με την ελληνική κυβέρνηση, τουλάχιστον έως ότου ολοκληρωθεί, με τους όρους τους, το μνημόνιο.
Η χθεσινή στάση της γερμανικής κυβέρνησης, ιδίως δε το έγγραφό της προς το EWG, το οποίο άφησε να διαρρεύσει η ελληνική πλευρά, δείχνει ότι αυτό ακριβώς ισχύει, έως τώρα.
Από τη στήλη New Deal o υπογράφων είχε πολλάκις προειδοποιήσει, πριν ακόμη από την αποτυχημένη εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, ότι η διαπραγμάτευση θα είναι εξαιρετικά δύσκολη κι ότι θα διεξαχθεί με το πιστόλι στον κρόταφο της Ελλάδας, δεδομένων των ασφυκτικών χρονικών πλαισίων.
Τα μέχρι τώρα γεγονότα, παρά τις προσπάθειες που κατέβαλε η νέα ελληνική κυβέρνηση, προχωρώντας σε μια στροφή προς τον ρεαλισμό, πολύ μεγαλύτερη από ό,τι ανέμεναν οι περισσότεροι, δυστυχώς επιβεβαιώνουν την τότε πρόβλεψη.
Όπως και να έχει, το καυτό ερώτημα τώρα, κατόπιν και των σημαντικών υποχωρήσεων που έχει κάνει η πλευρά της Ελλάδας, είναι τι θα συμβεί στο Eurogroup, το οποίο θα λάβει χώρα σε λίγες ώρες, παραμονή τριημέρου, ξυπνώντας δυσάρεστες μνήμες.
Το καλό σενάριο -ναι, το καλό- είναι η Γερμανία να παίξει το ρόλο του «κακού μπάτσου», προκειμένου να αποσπάσει κάποιες επιπλέον παραχωρήσεις, ώστε να κλείσει μια συμφωνία, έστω και την τελευταία στιγμή - και να περάσουμε στην επόμενη φάση.
Αν μάλιστα οι παραχωρήσεις αυτές αποδειχτούν «οριακές», τότε η στάση της θα έχει βοηθήσει την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να περάσει τη συμφωνία από το ακροατήριό της ως έντιμο συμβιβασμό (ας θυμηθούμε ότι χθες ΠΡΙΝ γίνει γνωστή η κάθετη άρνηση των Γερμανών, είχαν ήδη ξεκινήσει στην Ελλάδα οι φωνές για «άνευ όρων» παράδοση της ελληνικής πλευράς), αλλά και την Ευρώπη να δείξει ότι οι Γερμανοί δεν κάνουν εντελώς κουμάντο! Ότι υποχωρούν ενίοτε υπό την πίεση της Κομισιόν και άλλων σημαντικών εταίρων, όπως οι Γάλλοι και οι Ιταλοί.
Και βεβαίως θα έχει «καλμάρει» το γερμανικό κοινοβούλιο που πρέπει, μην το ξεχνάμε, όπως και άλλων κρατών, να ψηφίσει για την παράταση του ελληνικού προγράμματος.
Εντούτοις, θα έχει καταστεί σαφές ότι και τα όρια της επόμενης διαπραγμάτευσης, για το «νέο» αυτή τη φορά πρόγραμμα, είναι πολύ μικρότερα από ό,τι είχε φανταστεί ο ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός που είναι πιθανό ότι θα προκαλέσει νέους κραδασμούς στο πολιτικό σκηνικό, είτε άμεσα, είτε σε επόμενη φάση.
Το χειρότερο σενάριο όμως είναι να έχουν αποφασίσει οι Γερμανοί και το μπλοκ των κρατών που φαίνεται να συντάσσονται μαζί τους (κρίνοντας από τις χθεσινές θέσεις, περιλαμβάνει τουλάχιστον τους Φινλανδούς, τους Βέλγους και τους Σλοβάκους, ενώ στο συγκεκριμένο θέμα δεν θα αποτελούσε έκπληξη αν ταυτιστούν επίσης η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ολλανδία) ότι η Ελλάδα πρέπει να αποτελέσει, για διάφορους λόγους, αντικείμενο τιμωρίας και παραδειγματισμού.
Παρότι ως αισιόδοξος δίνω περισσότερες πιθανότητες στο πρώτο σενάριο, δεν μπορώ να μην παρατηρήσω ότι πρακτικά η Γερμανία ζητά ολοένα και περισσότερες δεσμεύσεις από την Ελλάδα, ωσάν να λέει «κάθε φορά που λέτε όχι θα σας κάνω και χειρότερη πρόταση»!
Αν ισχύσει αυτό, τότε φοβάμαι ότι πρόθεσή τους είναι να δώσουν ηχηρό μάθημα όχι μόνο στην κυβέρνηση, αλλά και στους Έλληνες πολίτες, με ακροατήριο τους λοιπούς οιονεί «ανυπότακτους» της Ευρώπης.
Στην περίπτωση αυτή δεν έχω αμφιβολία ότι θα πρόκειται για ιστορικό λάθος της Ευρώπης, οι συνέπειες του οποίου θα φανούν ίσως συντομότερα απ' ό,τι πολλοί αναμένουν, σε οικονομικό, πολιτικό, γεωπολιτικό και εν τέλει κοινωνικό επίπεδο. Ίσως αποδειχτεί κομβικό σημείο για μια σειρά ευρύτερων -και δυσάρεστων- εξελίξεων στον ευρωπαϊκό χώρο και στη γύρω περιοχή.
Αυτό όμως δεν αλλάζει καθόλου το γεγονός ότι μια τέτοια εξέλιξη θα φέρει σε εξαιρετικά οδυνηρή θέση όχι μόνον την κυβέρνηση, αλλά και τη χώρα μας.
Σε τούτη την περίπτωση δεν υπάρχουν «καλές» επιλογές για την Ελλάδα, είτε υποχωρήσει και αποδεχτεί μια ταπεινωτική ήττα χωρίς καν «φύλλο συκής», είτε αρνηθεί. Υπάρχει απλώς «το μη χείρον βέλτιστον», ανάλογα με τα κριτήρια των πρωταγωνιστών της υπόθεσης.
Και στις δύο περιπτώσεις είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν πολύ σοβαρές περιπέτειες.
Θα είναι λοιπόν καλύτερο για όλους αν επικρατήσει η λογική και η μετριοπάθεια, προς όφελος και της Ελλάδας και της Ευρώπης.
Αμφότερες άλλωστε οφείλουν να γνωρίζουν ιστορικά ότι τα παιχνίδια με τη φωτιά ενίοτε καταλήγουν σε ολοκαύτωμα.