Ενόσω οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης ομιλούν περί της ανάπτυξης (που προς το παρόν παραμένει κρυμμένη πίσω από την επόμενη... γωνία), στην οικονομία συνεχίζεται η σκληρή διαδικασία της εσωτερικής υποτίμησης, διαδικασία της οποίας οι βαθύτερες συνέπειες θα φανούν τα επόμενα χρόνια.

Όταν γίνεται λόγος για εσωτερική υποτίμηση η σκέψη των περισσοτέρων πηγαίνει αυτόματα στις τρέχουσες τιμές των ακινήτων και των αγαθών, ή και στη συντελεσθείσα συμπίεση του επιπέδου των μισθών.

Με αυτά τα δεδομένα, οι επιπτώσεις φαντάζουν ως τώρα μάλλον περιορισμένες, ιδίως στις τιμές. Ωστόσο οι διαδικασίες που έχουν τεθεί σε κίνηση είναι πολύ βαθύτερες και δεν γίνονται άμεσα αντιληπτές.

Το πρόσφατο άρθρο του Wolfgang Μunchau στους Financial Times αποτύπωσε μια πραγματικότητα: κανένας δεν πιστεύει ότι η Ελλάδα μπορεί να εξυπηρετήσει το σύνολο του χρέους της, ασχέτως των δηλώσεων μιας μερίδας πολιτικών και τεχνοκρατών της Ευρώπης.

Ορθώς λοιπόν ο Munchau πέρασε στο επόμενο ερώτημα: Θα γίνει το (αναπόφευκτο) κούρεμα εντός της ευρωζώνης, με τη συναίνεση των εταίρων δανειστών μας; Ή εκτός του ευρώ και με κάπως μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων της ελληνικής πλευράς;

Στην ουσία, χωρίς να το γράψει, ο Munchau ρωτάει πρακτικά αν θα επέλθει διάλυση της ευρωζώνης, τουλάχιστον με τη μορφή που την ξέραμε, ή θα υποχωρήσουν οι δανειστές και θα «κουρέψουν» τα οφειλόμενα ποσά, προκειμένου να κρατήσουν τη σημερινή μορφή της «Ενωμένης Ευρώπης».

Μες στο κατακαλόκαιρο δεν είναι εύκολο να συζητάς για δυσάρεστα. Τα μηνύματα όμως είναι εμφανή.

Είτε πρόκειται για την αντιπολίτευση, είτε για τον πρόεδρο του ΣΕΒ, είτε για κάποιους απλούς, αλλά «υποψιασμένους» πολίτες, οι περισσότεροι μιλούν για ένα καυτό φθινόπωρο με οικονομικές δυσκολίες και κοινωνικές αντιδράσεις. Κι έναν δύσκολο, ίσως πολύ δύσκολο, χειμώνα.

Προσωπικά, φοβάμαι πιο πολύ ότι γενικότερα η Δύση εισέρχεται στον βαρύ χειμώνα της παγκοσμιοποίησης, μια εποχή που δεν θα κρατήσει λίγους μήνες.

Συνιστούν απλώς μια συστηματική ολιγωρία του ελληνικού πολιτικού συστήματος, περιλαμβανομένης και της αντιπολίτευσης, λόγω πλήρους ανυπαρξίας ολοκληρωμένων και λεπτομερών προτάσεων.

Ως συνήθως, το ψάρι βρομάει από το κεφάλι. Αυτοί που σήμερα καλούνται να προωθήσουν τις «μεταρρυθμίσεις» είναι, με ελάχιστες εξαιρέσεις, πολιτικά προϊόντα της προηγούμενης κατάστασης. Που τώρα σύρονται από τις δίνες των εξελίξεων κι έχουν ως κύριο μέλημα να παραμείνουν στον αφρό. Να επιβιώσουν πολιτικά.

Κάθε φορά αρνούνται ή κωλυσιεργούν να εφαρμόσουν έγκαιρα το εύλογο, ακόμη και το προφανές, είτε πρόκειται για τους υπεράριθμους του Δημοσίου, είτε για τη φορολογία και τη φοροδιαφυγή.

Με τη χιουμοριστική αυτή ατάκα απάντησε χθες τραπεζικός παράγοντας όταν ρωτήθηκε για τις εξελίξεις στο Ταμιευτήριο, αποδίδοντας μάλλον σωστά την πραγματικότητα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Η τρόικα έχει προτιμήσεις -σωστές ή λάθος- και τις επιβάλλει. Μόνο που κατά κανόνα πατάει πόδι την… τελευταία στιγμή. Κι έτσι «γίνεται της τρόικας» μεν, αλλά με τρόπο για τον οποίο ουδείς δικαιούται να είναι περήφανος.

Ακριβώς όπως συνέβη και με την αιφνίδια ανατροπή στη συνένωση της ΕΤΕ και της Eurobank (ασχέτως αν ήταν ορθή η απόφαση), έτσι και με την περίπτωση του T.T. δεν τηρούνται ούτε τα προσχήματα.