Η ριψοκίνδυνη ανάκαμψη των αγορών

Οι αμερικανικές μετοχές έχουν ενισχυθεί 60% από τον Μάρτιο. Την ίδια στιγμή η οικονομία εξακολουθεί "να πετά χαμηλά" και η ανεργία συνεχώς αυξάνεται. Μήπως τελικά βρισκόμαστε λίγο πριν από μία νέα επώδυνη φούσκα;

Δημοσιεύθηκε: 28 Σεπτεμβρίου 2009 - 07:46

John Authers, Investment Editor

Κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, για μία ακόμα φορά, οι traders θα πρέπει να αισθάνθηκαν ότι… η ζωή είναι πολύ όμορφη. Οι αμερικανικές μετοχές έχουν ενισχυθεί κατά 60% σε σύγκριση με τα χαμηλά επίπεδα που άγγιξαν τον Μάρτιο. Την ίδια στιγμή η Fed έκανε λόγο για "ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας", χρησιμοποιώντας την πιο αισιόδοξη φρασεολογία των τελευταίων μηνών.

Όμως, ο κ. Crispin Odey, ένας από τους πλέον αξιοσέβαστους διαχειριστές hedge funds στο Λονδίνο, φαίνεται να έχει διαφορετική άποψη. Τόσο σε επιστολή του προς τους πελάτες του όσο και σε δηλώσεις του στους "Financial Times" υποστήριξε ότι "το ράλι εισέρχεται σε περίοδο φούσκας". Αν και η λέξη φούσκα προκαλεί έντονα συναισθήματα, ο κ. Odey δικαιολογεί απόλυτα την άποψή του. Υποστηρίζει ότι οι αγορές έχουν χάσει τον δρόμο τους καθώς οι κυβερνήσεις εξακολουθούν να ρίχνουν υψηλά κεφάλαια, με στόχο τη μείωση των επιτοκίων με τα οποία αγοράζουν ομόλογα. Αυτή η πολιτική είναι περισσότερο γνωστή ως ποσοτική χαλάρωση.

"Κάποια στιγμή η πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης θα πρέπει να τελειώσει", τονίζει ο κ. Odey και προσθέτει ότι "έως τότε βέβαια οι αγορές απολαμβάνουν τη γενναιοδωρία των κυβερνήσεων".

Δεν είναι ο μόνος που μιλά για φούσκα. Η άποψη ότι η υπέρμετρη παροχή κεφαλαίων από το Δημόσιο μπορεί να οδηγήσει σε φούσκα κυκλοφορεί πολύ συχνά το τελευταίο διάστημα στο Λονδίνο και στη Wall Street.

Για κάποιους αυτό είναι σήμα κινδύνου. Η Ιστορία είναι γεμάτη από ισχυρά ράλι έπειτα από εκτεταμένο sell-off. Άλλωστε αυτό αποτελεί μέρος της... φυσιολογίας των αγορών. Βέβαια, οι ιστορικά υψηλές αποτιμήσεις του 2007 δεν είναι καν ορατές. Οι μετοχές αυτή τη στιγμή δεν είναι πιο ακριβές σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη εποχή όπου οι αγορές βρίσκονταν σε διαδικασία ράλι.

Επιπρόσθετα, η ελεύθερη πτώση της οικονομίας σαφώς έχει διακοπεί. Η Fed φρόντισε να ξεκαθαρίσει πως τα επιτόκια θα παραμείνουν στα τρέχοντα επίπεδα για αρκετό διάστημα. Πρόκειται για ένα πολύ καλό δώρο προς τις μετοχές. Ως εκ τούτου, η ισχυρή ανάκαμψη των αγορών από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα μοιάζει λογική.

Όμως η ερώτηση αν έχουμε όντως να αντιμετωπίσουμε ουσιαστική και πραγματική ανάκαμψη ή φούσκα θα πρέπει να απαντηθεί. Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία που προκαλούν μεγάλη ανησυχία.

Η ανάπτυξη της οικονομίας είναι κοντά στο μηδέν και η ανεργία συνεχώς αυξάνεται. Ο S&P 500 βρίσκεται ψηλότερα από τις εκτιμήσεις των εννέα στους 10 κορυφαίων αναλυτών της Wall Street, βάσει στοιχείων του Bloomberg.

Οι ανησυχίες ότι ο Αμερικανός καταναλωτής δεν θα επιστρέψει στις παλιές αγοραστικές του συνήθειες, από τη στιγμή που η ανεργία βρίσκεται τόσο ψηλά, είναι απόλυτα ορθές.

Υπάρχει η ανησυχία ότι η Κίνα, η ισχυρή πηγή στήριξης της ανάπτυξης, οφείλεται στον υπέρμετρο δανεισμό. Άλλωστε, οι κινεζικές μετοχές βρέθηκαν αντιμέτωπες με sell-off τον Αύγουστο, όταν οι Αρχές άφησαν να εννοηθεί ότι θα θέσουν περιορισμούς στην παροχή δανείων.

Ακόμη και η ταχύτητα του ράλι αποτελεί πηγή κινδύνου. Ιστορικά, τα μεγάλα sell-offs ακολουθούνται από ισχυρή ανάκαμψη. Όμως, βάσει της πορείας του S&P 500, το τρέχον ράλι δεν έχει προηγούμενο, ακόμη και εάν συγκριθεί με αυτά που ακολούθησαν την πτώση των αγορών κατά τα έτη 1932, 1974 και 1982.

Επιπρόσθετα, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι σημαντικό μέρος του ράλι στηρίχτηκε σε ανθυγιεινή κερδοσκοπία.

Σύμφωνα με τον κ. Tim Lee, της Pi Economics, "από τις αρχές του 2007 το 40% των κινήσεων που πραγματοποιούνται στον S&P 500 μπορεί να προβλεφθεί ή να εξηγηθεί από τις αντίστοιχες κινήσεις που πραγματοποιεί το γεν".

Υπάρχει τελικά φούσκα; Ο κλασικός ορισμός της φούσκας μας προσφέρεται από τον οικονομολόγο κ. Charles Kindleberger, στο βιβλίο που εξέδωσε το 1978 υπό τον τίτλο "Manias, Panics and Crashes". Σύμφωνα με αυτόν, η φούσκα είναι αποτέλεσμα μαζικής ψυχολογικής κατάστασης κατά τη διάρκεια της οποίας οι επενδυτές "δεν αγοράζουν μετοχές ή άλλες επενδύσεις γιατί πιστεύουν ότι θα έχουν υψηλές αποδόσεις, τις αγοράζουν γιατί θεωρούν ότι μπορεί να τις πουλήσουν σε κάποιον άλλο ακριβότερα". Η φούσκα σκάει όταν πλέον "δεν υπάρχει κάποιος αρκετά ανόητος και πρόθυμος να αγοράσει σε φουσκωμένες τιμές".

Βέβαια, εξακολουθούν να υπάρχουν οι "ταύροι" οι οποίοι πιστεύουν ακράδαντα ότι η οικονομία θα ανακάμψει και μάλιστα με ισχυρό ρυθμό, ενώ θα παρασύρει στην πορεία της και την εταιρική κερδοφορία. Υπάρχουν κάποιοι που στηρίζονται στα μετρητά που παραμένουν στο περιθώριο των αγορών και στις πιέσεις που ασκούνται στους διαχειριστές να σπεύσουν να τα τοποθετήσουν, υπό τον φόβο ότι εάν δεν το πράξουν θα χάσουν μία χρυσή ευκαιρία.

"Οι διαχειριστές δεν είναι προετοιμασμένοι να κάνουν τη λάθος κίνηση και να χάσουν τη δουλειά τους"», υποστηρίζει με τη σειρά του ο κ. Jeremy Grantham, ιδρυτής της GMO, εταιρίας διαχείρισης κεφαλαίων στη Βοστόνη. Όμως αρκετοί εξ αυτών, όπως και ο κ. Grantham, θεωρούν τις μετοχές ακριβές, με δεδομένους τους υψηλούς κινδύνους με τους οποίους βρίσκεται αντιμέτωπη η παγκόσμια οικονομία.

Ποιο είναι, όμως, το μεγάλο πρόβλημα στις αγορές; Το περιγράφει τέλεια ο κ. David Bowers της Absolute Strategy Research, ο οποίος για μικρό χρονικό διάστημα ήταν με τους "ταύρους", αλλά τώρα συνιστά αυτοσυγκράτηση στους επενδυτές. Όπως τονίζει, "πρόκειται για ένα παιχνίδι για το ποιος θα παραλάβει μετά το πακέτο. Μόλις έσκασε η φούσκα του Διαδικτύου, το πακέτο το παρέλαβε ο καταναλωτής μέσω των στεγαστικών δανείων. Σήμερα ως φαίνεται το παραλαμβάνουν τα κρατικά ταμεία και οι κυβερνήσεις αναλαμβάνουν τα χρέη των τραπεζών. Όμως δεν έχει μείνει κανείς άλλος στον ορίζοντα πρόθυμος να αναλάβει να παραλάβει το επόμενο δύσκολο πακέτο".

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation