Τι μας χρωστούν οι τραπεζίτες

Κάποιες αμερικανικές τράπεζες δεν θα υπήρχαν εάν το Δημόσιο δεν τους πρόσφερε αρκετά τρισ. δολάρια. Οι επικεφαλής τους "είδαν" τις περιουσίες τους να εκτοξεύονται. Ας πουν λοιπόν και ένα "ευχαριστώ"!

Δημοσιεύθηκε: 22 Σεπτεμβρίου 2009 - 11:46

William Cohan*

Πολύ λίγοι θα διαφωνούσαν με την άποψη που εξέφρασε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, κ. Barack Obama, την περασμένη εβδομάδα ότι η Wall Street χρωστά τεράστια ευγνωμοσύνη στους φορολογουμένους. Ορισμένες αμερικανικές τράπεζες δεν θα επιβίωναν χωρίς τα τρισ. δολάρια που τοποθέτησε η κυβέρνηση στον χρηματοοικονομικό κλάδο. Όμως, λιγότερη δημοσιότητα έχει λάβει το όφελος που είχαν οι επικεφαλής των τραπεζών και τα χρήματα τα οποία κέρδισαν, χάρη στη γενναιοδωρία της Ουάσιγκτον.

Φυσικά, αρκετοί από τους τραπεζίτες, οι οποίοι διευθύνουν ομίλους που έχουν δεχτεί γενναιόδωρη κρατική βοήθεια, θα υποστηρίξουν ότι το 2008 φρόντισαν να ευθυγραμμιστούν με τις ανάγκες και δεν έλαβαν μπόνους. Δεν θα έχουν άδικο.

Για παράδειγμα, ο κ. Lloyd Blankfein της Goldman Sachs έλαβε 70 εκατ. δολάρια το 2007. Το 2008 είχε απολαβές μόνο από τον μισθό του, οι οποίες έφτασαν στις 600.000 δολάρια (συν επιπλέον "έσοδα" 111.000 δολαρίων που του δόθηκαν για να καλύψει το κόστος των μετακινήσεών του: βενζίνη και οδηγό του αυτοκινήτου).

Ο κ. John Mack, ο οποίος έχει ανακοινώσει ότι θα αποχωρήσει από τη Morgan Stanley τον Ιανουάριο του 2010, έλαβε ετήσιο μισθό 800.000 δολ. το 2008 (συν το ποσό των 438.000 δολαρίων για να καλύψει τα έξοδα των μετακινήσεών του. Αφορούν κυρίως στις μετακινήσεις του με jet της εταιρίας, καθώς η Morgan θεωρεί ότι για λόγους ασφαλείας ο επικεφαλής της δεν μπορεί να κυκλοφορεί μόνος). Δεν έχει λάβει μπόνους σε μετρητά στα 4,5 χρόνια που διοικεί τη Morgan. Πάντως, τον Ιούνιο του 2005, όταν "μετακόμισε" από την Credit Suisse στη Morgan Stanley, είχε λάβει ως δώρο 500.000 μετοχές της Morgan, η αξία των οποίων -τότε- υπολογιζόταν στα 26 εκατ. δολάρια.

Ο κ. John Dimon, επικεφαλής της JP Morgan Chase, το 2008 έλαβε μόνο τον ετήσιο μισθό του ύψους 1 εκατ. δολαρίων (συν έξοδα για μετακινήσεις) αλλά όχι μπόνους.

Νικητής, όσον αφορά στον ετήσιο μισθό, αποδείχθηκε ο επικεφαλής της Bank of America κ. Kenneth Lewis, ο οποίος το 2008 έλαβε το ποσό του 1,5 εκατ. δολαρίων, αλλά καθόλου μπόνους.

Μπορεί οι παραπάνω επικεφαλής να μην πήραν μπόνους το 2008, όμως υπάρχει κάτι απολύτως σίγουρο: εάν δεν υπήρχαν τα προγράμματα στήριξης από το αμερικανικό κράτος, η επενδυτική εμπιστοσύνη δεν θα ενισχυόταν και φυσικά δεν θα υπήρχε ανάκαμψη στις μετοχές των τραπεζών τις οποίες διοικούν. Αυτός είναι ο έμμεσος τρόπος με τον οποίο οι επικεφαλής τραπεζών ευνοήθηκαν από την κρατική βοήθεια.

Για να μην είμαστε άδικοι, η κρατική βοήθεια δεν ήταν ο μόνος λόγος, για κάποιες εξ αυτών των τραπεζών, για τον οποίο επιβίωσαν. Για παράδειγμα, η Goldman Sachs κατόρθωσε να αντλήσει 10 δισ. δολάρια από τους επενδυτές και τον κ. Warren Buffett. Η Morgan Stanley έλαβε 9 δισ. δολάρια από τη UFJ Mitsubishi.

Όμως σε καμία περίπτωση τα 10 δισ. δολάρια που πρόσφερε τόσο στην Goldman όσο και στη Morgan Stanley το αμερικανικό δημόσιο, "δεν τις χάλασαν". Παράλληλα δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Fed επέτρεψε στις δύο τράπεζες να μετατραπούν σε τραπεζικές holding επιχειρήσεις και ως εκ τούτου να έχουν τη δυνατότητα να λάβουν απεριόριστο αριθμό κεφαλαίων από τη Fed.

Όσο για την Bank of America, είναι βέβαιο ότι εάν το αμερικανικό δημόσιο δεν της είχε δώσει 45 δισ. δολάρια τότε δεν θα υπήρχε σήμερα. Η δε JP Morgan Chase δεν έλαβε βοήθεια από το αμερικανικό δημόσιο, όμως δεν ήταν και πρόθυμη να προχωρήσει σε εξαγορά κάποιας προβληματικής τράπεζας.

Την ίδια στιγμή, όμως, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως εάν δεν υπήρχαν τα προγράμματα στήριξης τότε οι μετοχές των συγκεκριμένων τραπεζών δεν θα ανέκαμπταν και ως εκ τούτου δεν θα αυξανόταν και η αξία των μεριδίων που κατέχουν οι επικεφαλής τους.

Για παράδειγμα, ο κ. Blankfein κατέχει 3,4 εκατ. μετοχές της Goldman Sachs. Κάποια στιγμή πέρυσι αυτές άξιζαν τα 168 εκατ. δολάρια. Σήμερα αξίζουν 623 εκατ. δολάρια.

Ο κ. Mack έχει στην κατοχή του 4 εκατ. μετοχές της Morgan Stanley. Το 2008 άξιζαν λιγότερο από 27 εκατ. δολάρια. Σήμερα αξίζουν 125 εκατ. δολάρια.

Ο κ. Dimon κατέχει 11,2 εκατ. μετοχές της JP Morgan Chase. Το 2008 άξιζαν 168 εκατ. δολάρια. Σήμερα αξίζουν 503 εκατ. δολάρια.

Ο κ. Lewis κατέχει 4,7 εκατ. μετοχές της Bank of America. Το 2008 άξιζαν 15 εκατ. δολάρια. Σήμερα αξίζουν 83 εκατ. δολάρια.

Σαφώς πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό στοιχείο, αλλά κανείς δεν το αναφέρει. Όσοι θεωρούν ότι τα παραπάνω παραδείγματα είναι παραπλανητικά ή άδικα, δεν έχουν παρά να ρωτήσουν τον επικεφαλής της Lehman Brothers, κ. Dick Fuld, εάν θα άλλαζε τη θέση του με κάποιον από τους παραπάνω διευθυντές. Σε πλήρη αντίθεση με τον κ. Blankfein ή τον κ. Mack, ο κ. Fuld δεν είχε την έγκριση των Αρχών να μετατρέψει τη Lehman Brothers σε τραπεζική holding εταιρία. Επίσης, όλοι γνωρίζουμε ότι το κράτος δεν έδωσε ούτε σεντς για να στηρίξει τη Lehman.

Μετά τη χρεοκοπία της Lehman πριν από 12 μήνες οι 10 εκατ. μετοχές της που κατείχε ο κ. Fuld -οι οποίες κάποια στιγμή έφτασαν να αξίζουν 1 δισ. δολάρια- μετατράπηκαν σε άχρηστα χαρτιά. Πιθανώς, ορθή πορεία για τη μετοχή μιας τράπεζας που ανέλαβε μεγάλο και ανόητο ρίσκο.

"Δεν περιμένω να με λυπηθείτε", είχε δηλώσει στην κατάθεσή του στο Κογκρέσο ο κ. Fuld. Όμως 12 μήνες μετά ακόμη δεν υπάρχει απάντηση γιατί οι άλλοι επικεφαλής τραπεζών είχαν την ευκαιρία να επωφεληθούν από τη γενναιοδωρία του αμερικανικού δημοσίου, ενώ ο κ. Fuld δεν την είχε ποτέ αυτήν την ευκαιρία.

* Ο κ. Willliam Cohan είναι στέλεχος του "Forbes" και συγγραφέας του βιβλίου "House of Cards: a Tale of Hubris and Wretched Excess on Wall Street".

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation