Το Ιράν θα έπρεπε να ανησυχεί για τη ρωσική ατζέντα

Οι Ιρανοί πάνε στις κάλπες την Παρασκευή για να εκλέξουν δύο κοινοβούλια: ένα για το λαό και ένα για τους μουλάδες (το κοινοβούλιο 290 εδρών και τη 88μελή Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων).

Οι ισλαμικές επαναστατικές ελίτ και τα κατεστημένα συμφέροντα που συγκεντρώνονται γύρω από αυτές, έχουν ήδη λίγο πολύ βάλει τα στοιχήματά τους για το αποτέλεσμα, ενώ έχουν διαθέσει αρκετό χώρο στους ρεφορμιστές ώστε να τους κρατούν μέσα στο σύστημα στο οποίο θεοκρατικοί θεσμοί εντέλει διατάσσουν τους δημοκρατικούς.

Το μήνυμα που επιθυμούν να στείλουν οι Ιρανοί ηγέτες είναι σαφές: παρά την συμφωνία για τα πυρηνικά που αποσκοπεί στο να επιτρέψει την επανένταξη του Ιράν στις παγκόσμιες αγορές, δεν αφήνουν τα χέρια τους από την εξουσία.

Και η θέση τους στο εξωτερικό; Μπορεί αυτός ο πρώην παρίας να παίξει εποικοδομητικό ρόλο σε μια περιοχή που καταρρέει ραγδαία; Δε θα έπρεπε το Ιράν να φοβάται τις συνέπειες, σε περίπτωση που η Ρωσία –ο σύμμαχος της Τεχεράνης που υπερασπίζεται το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία- συνεχίσει τη στρατηγική «καμμένης γης»; Καθώς αποσαφηνίζεται η πλήρης έκταση της ατζέντας του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, το Ιράν θα έπρεπε να ανησυχεί.

Όπως και ο κ. Άσαντ, η ρωσική πολεμική αεροπορία έχει σε μεγάλο βαθμό αγνοήσει το Ισλαμικό Κράτος. Αντ' αυτού, έχει κατευθύνει τα πυρά της σε άλλες σουνιτικές αντάρτικες ομάδες που απειλούν το καθεστώς του Άσαντ. Η έκταση της ρωσικής εκστρατείας είναι συγκλονιστική. Δεν προσπαθεί μόνο να διαλύσει τις σουνιτικές δυνάμεις που αντιμάχονται το καθεστώς, αλλά δολοφονεί τους ηγέτες τους, καταστρέφει τις πόλεις, τους θύλακες και την υποδομή τους και εκτοπίζει τον άμαχο πληθυσμό. Για να προσαρμόσω ένα ρητό του Μάο Ζεντόνγκ, η Ρωσία δε σκοτώνει απλά τα ψάρια, αλλά στραγγίζει τα νερά στα οποία κολυμπούν.

Αξιόπιστες πηγές μέσα από τη Συρία, αναφέρουν ότι ρωσικά μαχητικά-βομβαρδιστικά ακολουθούν μια στρατηγική δύο φάσεων στις εναέριες επιδρομές: τριγυρίζουν από πάνω μετά την πρώτη επίθεση για να σπείρουν το θάνατο σε εκείνους που προσπαθούν να σώσουν θύματα της πρώτης επίθεσης -μιμούμενοι τις θανάσιμες τεχνικές των βομβαρδισμών του καθεστώτος και των αποστολών αυτοκτονίας και των παγιδευμένων αυτοκινήτων του Ισλαμικού Κράτους. Εκατομμύρια εκτοπισμένοι Σύροι πολίτες έχουν με κάποιον τρόπο επιβιώσει από αυτά τα τελευταία. Είναι δύσκολο να δει κανείς πώς θα μπορέσουν να επιβιώσουν από αυτή τη μίμηση υψηλότερης τεχνολογίας.

Στόχος του κ. Πούτιν φαίνεται πως είναι να εκτοπίσει τη συντριπτική πλειοψηφία του σουνιτικού πληθυσμού. Πέραν της τοπικής εξίσωσης, αυτό έχει και το επιπρόσθετο μπόνους πως στέλνει περισσότερους πρόσφυγες στην Τουρκία, με την οποία η Ρωσία είναι στα μαχαίρια για το θέμα της Συρίας, και από εκεί στην Ευρώπη, εντείνοντας το μεταναστευτικό πανικό.

Θέλει προσπάθεια για να βρει κανείς καλύτερο στρατολογητή για το Ισλαμικό Κράτος, από τους απελπισμένους σουνίτες που καταλήγουν ανήμποροι. Οι φρικτοί πολλαπλοί βομβαρδισμοί που εκτελέστηκαν από το ΙΚ το Σαββατοκύριακο –ο ένας κοντά σε ιερό σιιτικό ναό κοντά στη Δαμασκό, ο άλλος μια σφαγή αλεβιτών στην πόλη Χομς- θα πρέπει να εξεταστούν υπό αυτό το πρίσμα. Οι τζιχαντιστές στην πραγματικότητα λένε τώρα στο σουνιτικό πληθυσμό: ελάτε σ' εμάς, μπορούμε να σας προστατεύσουμε από τους σιίτες αιρετικούς και τους συμμάχους τους.

Οι υπουργοί Άμυνας του Ιράν και της Ρωσίας συναντιούνται στην Τεχεράνη. Το σιιτικό (και περσικό) Ιράν, ωστόσο, δε θα εξασφαλίσει ποτέ την νομιμότητα στους (κυρίως σουνίτες) Άραβες ως περιφερειακή δύναμη, σε περίπτωση που συμπράξει με τη Ρωσία.

Η Σαουδική Αραβία και το Ιράν, για παράδειγμα, είχαν σιωπηρά ωθήσει τους πελάτες τους στο Λίβανο προς την ελάχιστη συνεργασία που ήταν απαραίτητη για να εμποδίσουν τη χώρα να πνιγεί στα παράπλευρα αποτελέσματα από τη Συρία. Αλλά το Ριάντ απλά έδωσε τέλος σε μια αρωγή τεσσάρων δισ. δολαρίων που είχε δεσμευτεί να παραχωρήσει στο λιβανέζικο στρατό, διότι η Χεσμπολά, ο παραστρατιωτικός σύμμαχος του Ιράν στο Λίβανο (και δύναμη παρέμβασης στη Συρία), έχει υπέρμετρο έλεγχο του στρατού και των υπηρεσιών ασφαλείας.

Ως εκ τούτου, οι σύμμαχοι των Σαουδαράβων στον παραπαίοντα κυβερνητικό συνασπισμό στη Βηρυτό, έχουν αρχίσει να εγκαταλείπουν το πλοίο. Η απέχθεια απέναντι στην ιρανική προβολή ισχύος μπορεί να παρατηρηθεί ακόμη και στο Ιράκ –υπό μια κυβέρνηση στο μεγαλύτερο μέρος σιιτική. Ο Haider al-Abadi, ο σιίτης ισλαμιστής πρωθυπουργός, πρόσφατα εκδίωξε από μια συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου ασφαλείας τον αρχιστράτηγο Qasem Soleimani, τον Ιρανό διοικητή της επαναστατικής φρουράς που παρατάσσει παραστρατιωτικές σιιτικές ομάδες στο Ιράκ και τη Συρία.

Οι συνέπειες της επιθετικής ιρανικής άμυνας του σιιτικού άξονα στα αραβικά εδάφη, επεκτείνονται πέραν της Μέσης Ανατολής. Προκειμένου να συνεχίσει στο δρόμο που τώρα χαράσσει η Ρωσία, θα υπονομεύσει οποιαδήποτε επανεμπλοκή με τη Δύση. Μια ρωσική νίκη που θα στηριχθεί από το Ιράν για οτιδήποτε μείνει από τη Συρία, δε μπορεί παρά να θεωρηθεί τεράστιο εμπόδιο για τις Ηνωμένες Πολιτείες –καθώς και για μια Ευρώπη που έχει διχαστεί από μια προσφυγική κρίση που έχει μέλλον ακόμη.

Ένας Άραβας υπουργός Εξωτερικών υποστηρίζει πως ρώτησε τον Javad Zarif, τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών και επικεφαλής διαπραγματευτή κατά τις περσυνές διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά: «Το Ιράν θέλει να γίνει ο ηγέτης του περσικού κόσμου ή ο ηγέτης του σιιτικού κόσμου;» Με άλλα λόγια: μια αναγνωρισμένη περιφερειακή δύναμη ή ο επικεφαλής ενός είδους σιιτικής υπεροχής στη μόνιμη διαμάχη με την (όλο και πιο ριζοσπαστική) σουνιτική υπεροχή; Δεν έχει μείνει πολύς χρόνος για να αποφασίσει το Ιράν αν το διεθνές και τοπικό του πρόσωπο είναι εκείνο του κ. Zarif ή του αρχιστράτηγου Soleimani.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation