Τι κρύβουν οι... σχιζοφρενικές κινήσεις στα ομόλογα

Στο βιβλίο του Τομ Γουλφ «Στο βωμό της ματαιοδοξίας», ο trader ομολόγων Σέρμαν ΜακΚόι προσπαθεί να εξηγήσει στην κόρη του τι δουλειά κάνει. Οι αναλυτές που προσπαθούν τώρα να αποκρυπτογραφήσουν την αγορά ομολόγων, καταλαβαίνουν πως μπορεί να ένοιωσε. Οι απότομες κινήσεις στην αγορά ομολόγων σπανίως προέρχονται από μια ευδιάκριτη αιτία και η ερμηνεία της αντίδρασής τους συχνά δεν είναι ευκολότερη από την πρόβλεψη των επόμενων κινήσεων.

Οι κινήσεις των τελευταίων εβδομάδων είναι ενδεικτικές. Από τα μέσα Απριλίου, η απόδοση του 10ετούς γερμανικού ομολόγου εκτινάχθηκε από το 0,05% σε επίπεδο υψηλότερο του 0,7%. Αντίστοιχη διόρθωση καταγράφεται στις αγορές για γαλλικά, ιταλικά και άλλα ευρωπαϊκά ομόλογα. Η αύξηση των επιτοκίων κατά μισή ποσοστιαία μονάδα μπορεί να μην μοιάζει σημαντική, αλλά  σε τόσο χαμηλά επίπεδα, οι συνεπακόλουθες κινήσεις στις τιμές των ομολόγων γίνονται πολύ πιο βίαιες. Οι άτυχοι επενδυτές που αγόρασαν κοντά στα υψηλά, τώρα αντιμετωπίζουν  επώδυνες ζημίες, που ξεπερνούν κατά πολύ ότι θα μπορούσε να υπάρξει ως αντιστάθμισμα σε επιτόκιο.

Δεν είναι όμως, μόνο αυτοί οι επενδυτές που αναρωτιούνται τι συνέβη. Και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρακολουθεί με προσοχή καθώς χρησιμοποιεί τις αγορές ομολόγων ως κανάλι για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και εξετάζει τη συμπεριφορά τους για να δει εάν το φάρμακο που συνταγογράφησε λειτουργεί. Η ερμηνεία της αγοράς ομολόγων όμως, αποδεικνύεται όχι μόνο επιστήμη, αλλά και τέχνη: η ένεση ρευστότητας μπορεί να μειώνει τα επιτόκια βραχυπρόθεσμα, αλλά σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα θα πρέπει να οδηγήσει σε υψηλότερο πληθωρισμό, μεγαλύτερο δανεισμό και επιστροφή των επιτοκίων στα κανονικά επίπεδα.

Ο αισιόδοξος παρατηρητής μπορεί κατά συνέπεια να διακρίνει αποδείξεις ότι πράγματι το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αποδίδει βάσει στόχου. Ενώ οι αποδόσεις των ομολόγων ενισχύονται, ανακάμπτουν παράλληλα οι τιμές του πετρελαίου και άλλων εμπορευμάτων από τα πρόσφατα χαμηλά.

Βάσει αυτής της πιο ρόδινης άποψης, αυτές οι λίγες ημέρες αναταραχής είναι η καθυστερημένη τιμωρία για την υπερβολική αισιοδοξία κάποιων επενδυτών που κυνηγούν τόσο χαμηλές αποδόσεις. Όποιος αγοράζει ομόλογα με τόσο χαμηλές αποδόσεις, στοιχηματίζει ότι η ευρωζώνη θα παραμείνει σε τέλμα για τα επόμενα χρόνια, παρά τις ενέσεις τρισεκατομμυρίων ευρώ. Αντί λοιπόν, να αναρωτιόμαστε πώς μπορεί το Bund να τελεί τώρα υπό διαπραγμάτευση με επιτόκιο στις 50 μονάδες βάσης, ένα καλύτερο ερώτημα είναι γιατί οι επενδυτές το άφησαν να υποχωρήσει κάτω από τις 10 μονάδες βάσης.

Είναι όμως, υπερβολικά αισιόδοξο να ερμηνεύει κανείς αυτές τις τόσο απότομες κινήσεις αποκλειστικά με την απόδοση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. Τα αποτελεσματικά νομισματικά κίνητρα θεωρητικώς πρέπει να δίνουν ώθηση στα χρηματιστήρια και να αποδυναμώνουν το νόμισμα. Οι μετοχές στην Ευρώπη όμως, υποχωρούν τις τελευταίες εβδομάδες, ενώ το ευρώ ενισχύεται πέρα από τα 1,13 δολ.

Επίσης, εάν τα νομισματικά κίνητρα ερμηνεύουν την άνοδο των αποδόσεων στα ομόλογα, τότε δύσκολα μπορεί να ερμηνεύσει κανείς γιατί οι αγορές το κατάλαβαν με τόση καθυστέρηση και τόσο απότομα. Ο Μάριο Ντράγκι, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, προετοίμαζε το έδαφος εδώ για μήνες. Όταν τελικά ξεκίνησε το QΕ, κανείς δεν εξεπλάγη. Τίποτα στον τρόπο με τον οποίο εφαρμόστηκε δεν εξηγεί τις σχιζοφρενικές κινήσεις των τελευταίων εβδομάδων.

Μία πιο ανησυχητική εξέλιξη είναι πως οι αγορές ομολόγων δεν έχουν πια την ικανότητα να αντιδρούν λογικά. Σε αυτό το επιχείρημα συνηγορεί και το «flash crash» στις αποδόσεις των αμερικανικών Treasuries το προηγούμενο φθινόπωρο. Ορισμένοι investment bankers επιρρίπτουν τις ευθύνες στους ρυθμιστικούς κανόνες που έχουν υπονομεύσει τη ρευστότητα των αγορών – η ανοδική τάση είναι μικρή, ενώ ισχύει ακριβώς το αντίθετο για την πτώση. Σε τέτοιες συνθήκες, η φυγή προς την έξοδο μπορεί να είναι χαοτική.

Ο Bill Gross, ο θρυλικός (αλλά υπαρκτός) trader ομολόγων προσφάτως μίλησε για το τέλος του 35ετούς ανοδικού κύκλου στα κρατικά ομόλογα.  Οι αποφασισμένοι κεντρικοί τραπεζίτες κινητοποιήθηκαν από κοινού για να δώσουν ένα τέλος στην εποχή του υψηλού πληθωρισμού. Έτσι πρέπει να πράξουν και τώρα, καθώς έχουν τα εργαλεία για να ανασύρουν τις αποδόσεις των ομολόγων από τα υπερβολικά χαμηλά επίπεδα και να τις κρατήσουν ψηλά. Παρά τα πυροτεχνήματα που μπορεί να ακολουθήσουν, είναι καλύτερα να γίνει η αλλαγή τώρα παρά αργότερα.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation