Η Βρετανία ψηφίζει για το μέλλον της στην Ευρώπη

Οι συνέπειες των εκλογών της Βρετανίας είναι ένα από τα πιο πιεστικά ζητήματα στο μυαλό των πολιτικών της ΕΕ. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την κατάρρευση της δεύτερης εκεχειρίας στην Ουκρανία, αλλά ήδη θεωρείται πιο σημαντικό ζήτημα από το ενδεχόμενο απότομης εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Παρόλα αυτά, οι Βρετανοί ψηφοφόροι δεν ενδιαφέρονται για αυτή την προσοχή. Περιέργως, δεδομένης της σημασίας που θα έχουν αυτές οι εκλογές για το μέλλον της Βρετανίας στην ΕΕ, η Ευρώπη έχει αναφερθεί ελάχιστα σε αυτή την προεκλογική συζήτηση.

Αυτό που μπορώ να προβλέψω με κάποιο βαθμό βεβαιότητας είναι πως το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών θα επιφέρει βαθύ αντίκτυπο στο μέλλον της ένταξης της Βρετανίας στην ΕΕ. Το πρόβλημα είναι πως καθίσταται δύσκολο να υπολογιστεί ο αντίκτυπος – ανεξαρτήτως του ποιος θα είναι τελικά ο νικητής. Θεωρητικώς, η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ είναι πιθανή όποιο κι αν είναι το εκλογικό αποτέλεσμα.

Ο Ντέιβιντ Κάμερον δεσμεύθηκε ότι θα διεξάγει σχετικό δημοψήφισμα το 2017 εάν κερδίσει τις εκλογές το κόμμα των Συντηρητικών. Εάν, αντιθέτως, οι Tories σχηματίζουν κυβερνητικό συνασπισμό με τους πιο φιλο-ευρωπαίους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, τότε οι πιθανότητες του δημοψηφίσματος μειώνονται. Θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης που ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει.

Το Εργατικό Κόμμα θεωρείται συνολικά πιο φιλο-Ευρωπαϊκό από τους Συντηρητικούς. Αυτό είναι αληθές, αλλά παραπλανητικό. Ούτε οι Εργατικοί επέλεξαν να θέσουν το θέμα της ΕΕ στο επίκεντρο της προεκλογικής συζήτησης. Από το 83σέλιδο μανιφέστο των Εργατικών, η ΕΕ καταλαμβάνει μόλις μία σελίδα – το νούμερο 76.

Είναι ένα τμήμα του μανιφέστου που περιλαμβάνει μία πολύ περίεργη συρραφή ανακοινώσεων και προτάσεων. Έχω την αίσθηση ότι εγώ δαπανώ περισσότερο χρόνο για να τις συνοψίσω από ότι δαπάνησαν εκείνοι για να τις γράψουν.

Αυτό το μικρό κείμενο ζητά λιγότερη λιτότητα και παράλληλα περισσότερη δημοσιονομική πειθαρχία. Κάνει λόγο για ένα «μηχανισμό κόκκινης κάρτας» που θα επιτρέπει στις κυβερνήσεις να ασκούν βέτο στις νομοθεσίες της ΕΕ. Ο κυρίαρχος στόχος είναι να «αλλάξει η ΕΕ προς το συμφέρον της Βρετανίας» και να «προστατευθούν τα εθνικά μας συμφέροντα».

Δεν γίνεται καμία αναφορά στα συμφέροντα της ΕΕ, κάτι στο οποίο δεσμεύονται σήμερα τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της ηπειρωτικής Ευρώπης. Βεβαίως, οι Εργατικοί αποκλείουν το ενδεχόμενο ένταξης στην ευρωζώνη.

Εάν διαβάζατε αυτό το άρθρο χωρίς να γνωρίζετε τίποτα για το κόμμα και την ιστορία του, μπορεί να καταλήγατε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει μεγαλύτερη ταύτιση με το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας, από ότι με άλλα κόμματα της κεντρο-αριστερά στην ΕΕ. Για τον Ευρωπαίο πολίτη, αυτό είναι ένα βαθιά αντι-ευρωπαϊκό πρόγραμμα.

Ρωτήστε τον κόσμο στην  Βρετανία και την υπόλοιπη ΕΕ εάν στηρίζουν τη μεταρρύθμιση της ΕΕ. Η πλειονότητα θα σας απαντήσει θετικά. Αναφέρονται όμως, σε εντελώς διαφορετικά πράγματα. Το κοινό σημείο μεταξύ Εργατικών και Συντηρητικών – αλλά όχι μεταξύ σοσιαλδημοκρατών και σοσιαλιστών στην ηπειρωτική Ευρώπη – είναι πως υποστηρίζουν ότι η ΕΕ πρέπει να επιστρέψει εξουσίες στα εθνικά κοινοβούλια.

Τι θα γίνει λοιπόν, εάν κερδίσουν οι Εργατικοί; Ο Εντ Μίλιμπαντ, ο επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος, δήλωσε ότι θα ζητήσει δημοψήφισμα για την ΕΕ μόνο στην περίπτωση που ζητηθεί περαιτέρω μεταβίβαση εξουσίας από τα κράτη μέλη στην ΕΕ. Αυτό όμως, είναι πολύ πιθανό να συμβεί. Η ΕΕ χρειάζεται μηχανισμούς ώστε να αντιμετωπίσει η Ευρωζώνη την κρατική χρεοκοπία, την ολοκλήρωση του τραπεζικού κλάδου, των αγορών εργασίας και της δημοσιονομικής πολιτικής. Μπορεί η Βρετανία να μείνει εκτός από όλα αυτά;

Ακόμη κι αν δεν υπάρξει δημοψήφισμα με ενδεχόμενη κυβέρνηση Εργατικών, η απειλή της εξόδου δεν εξαφανίζεται. Αναλογιστείτε τι θα συνέβαινε εάν οι Εργατικοί έπρεπε να σχηματίσουν κυβέρνηση με το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας που μπορεί να τρέφει φιλοδοξίες να διεξαχθεί ένα ακόμη δημοψήφισμα για την σκωτσέζικη ανεξαρτησία. Ενδεχόμενη ψήφος υπέρ της ανεξαρτησίας θα ενίσχυε τις φωνές και στην Αγγλία για δημοψήφισμα ως προς την ένταξη στην ΕΕ – με πιθανότερο σενάριο την επικράτηση του «Όχι». Χωρίς τους αταλάντευτα φιλο-Ευρωπαίους Σκωτσέζους, η ισορροπία της κοινής γνώμης στην υπόλοιπη Βρετανία μπορεί να είναι πιο αντι-ευρωπαϊκή.

Η δική μου άποψη είναι πως το Brexit έγινε πριν πολύ καιρό, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τη συνθήκη του Μάαστριχτ, το 1991, όταν η Βρετανία επέλεξε να μείνει εκτός νομισματικής ένωσης. Το ευρώ διώχνει την Βρετανία μακριά, αλλά πλέον η απομόνωση επεκτείνεται πέρα από το ενιαίο νόμισμα.

Δείτε ποιος διαπραγματευόταν – και ποιος όχι - με τον Βλαντιμίρ Πούτιν για την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία. Οι κεντρικές δυνάμεις της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ είναι η Γερμανία και η Γαλλία. Η Βρετανία, είναι βεβαίως ακόμη επίσημο μέλος της ΕΕ, με συμφέροντα σε συγκεκριμένους τομείς πολιτικής όπως η ρύθμιση του χρηματοοικονομικού κλάδου. Η Βρετανία όμως, επέλεξε να μείνει στο περιθώριο για τα περισσότερα από όσα συμβαίνουν στην ΕΕ.

Υπάρχουν βεβαίως, ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των πολιτικών κομμάτων της Βρετανίας αναφορικά με την πολιτική της ΕΕ. Ο πραγματικός διαχωρισμός όμως, δεν είναι μεταξύ Συντηρητικών και Εργατικών. Είναι μεταξύ Βρετανίας και Ευρώπης.

Για αυτό, από φιλοευρωπαϊκή οπτική, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς κάποιο θετικό αποτέλεσμα από τις εκλογές της Πέμπτης.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation