Dr. Doom: Πουλήστε τους Warhol, αγοράστε δολάρια

Οι προηγούμενες επενδυτικές ”φούσκες” περιορίζονταν σε μία ή λίγες επενδυτικές τάξεις. Η ομορφιά σήμερα είναι ότι όλων των ειδών τα περιουσιακά στοιχεία είναι παραφουσκωμένα. Για τον Dr. Doom του κόσμου των οικονομολόγων βρισκόμαστε στην επικίνδυνη ζώνη πριν από την επενδυτική συντέλεια. Και το μόνο που μπορεί να προτείνει: Πουλήστε μετοχές και νομίσματα αναδυόμενων αγορών και για τους ερχόμενους τρεις με έξι μήνες στρέψτε κεφάλαια σε βραχυπρόθεσμα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου.

Δημοσιεύθηκε: 20 Ιουνίου 2007 - 12:24

του Marc Faber*

από τη στήλη Market insight

Οι τιμές των επενδύσεων εκτινάσσονται σε όλο τον πλανήτη από τον Οκτώβριο του 2002. Οι τιμές των μετοχών, των εμπορευμάτων, των ακινήτων, της Τέχνης και κάθε λογής τοποθέτησης έχουν φτάσει στα ύψη. Ακόμη και οι τιμές των ομολόγων ανέβαιναν μέχρι πρόσφατα, καθώς έπεφταν τα επιτόκια.

Το γεγονός ότι όλων των ειδών οι επενδύσεις αυξάνονται σε αξία ταυτόχρονα στον πλανήτη είναι εξαιρετικά περίεργο. Οι προηγούμενες επενδυτικές ”φούσκες” περιορίζονταν σε μία ή λίγες επενδυτικές τάξεις: Στον 19ο αιώνα ήταν οι μετοχές καναλιών και σιδηροδρόμων, το 1929 οι αμερικανικές μετοχές, στα τέλη της δεκαετίας του 1970 οι μεγάλες πολυεθνικές, το 1980 ο χρυσός, ο άργυρος και το πετρέλαιο, το 1989 η Ιαπωνία και η Ταϊβάν και το 2002 οι τηλεπικοινωνίες, τα ΜΜΕ και η τεχνολογία. Η ομορφιά της σημερινής εποχής είναι ότι όλων των ειδών τα περιουσιακά στοιχεία είναι παραφουσκωμένα. Πώς γίνεται αυτό;

Πριν ακόμη από το 2000, η αμερικανική Federal Reserve προώθησε μια άκρως επεκτατική νομισματική πολιτική. Στη συνέχεια, μετά το ζενίθ του Nasdaq τον Μάρτιο 2000, η Fed χαλάρωσε μαζικά τις νομισματικές συνθήκες. Ολες οι επενδύσεις εκτινάχθηκαν στα ύψη, ειδικά για τα αμερικανικά σπίτια. Η συνακόλουθη άνθηση των δεύτερων και τρίτων υποθηκών και η απορρόφηση ρευστότητας από τα ακίνητα ήταν σαν υπερβολική δόση αδρεναλίνης για τα εθισμένα στην κατανάλωση αμερικανικά νοικοκυριά. Έτσι, τα ελλείμματα στα ισοζύγια εμπορίου και τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ εκτινάχθηκαν από τα 200 δισ. δολ. το πολύ το 1998, σε πάνω από 800 δισ. δολ.

Με τη σειρά του, το αμερικανικό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών πρόσφερε στον πλανήτη την αποκαλούμενη ”υπερβάλλουσα ρευστότητα”, ανεβάζοντας τα διεθνή αποθέματα για όλα τα ενεργητικά, από τους πίνακες του Warhol μέχρι τα συλλεκτικά βιολιά.

Υπάρχουν, ωστόσο, δύο ενεργητικά που ξεχωρίζουν για τις απώλειές τους: Το δολάριο Ζιμπάμπουε και το δολάριο ΗΠΑ.

Αυτό το τελευταίο πέφτει από το 2001. Η αξία του συνδέεται με τον χειρότερο δυνατό συνδυασμό παραγόντων -επηρμένους, ανάλγητους και αδαείς νεοσυντηρητικούς και τον κ. Ben Bernanke, που περήφανος δηλώνει ότι ”δικό μας είναι το νομισματοκοπείο”.

Ευτυχώς, ο κ. Robert Mugabe έχει υπενθυμίσει στον κόσμο ότι όσο πιο πολύ χρήμα τυπώνει μια κυβέρνηση, τόσο αποδυναμώνεται το νόμισμά της και τόσο καλπάζουν ο πληθωρισμός και τα επιτόκια.

Οπότε, αντί να κάνουν ταξίδια στην Κίνα για να δίνουν διαλέξεις σε πολύ καλά καταρτισμένους Κινέζους, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια έχουν συγκεντρώσει αποθεματικό συνάλλαγμα πάνω από 1.200 δισ. δολάρια, ο κ. Ben Bernanke και ο κ. Hank Paulson θα είναι πολύ πιο παραγωγικό να περάσουν λίγες ημέρες στο Χαράρε, όπου θα μελετήσουν τις καταστροφικές συνέπειες του υπερβολικού χρήματος και των πιστώσεων.

Ουσιαστικά, βέβαια, έχουν ήδη φτάσει στην επικίνδυνη ζώνη. Δεν είναι πια η πραγματική οικονομία που ωθεί τις τιμές των επενδύσεων.

Στην πίστωση, και συνεκδοχικά στην οικονομία που οδηγείται από τις τιμές των επενδύσεων, η προσφορά χρήματος και πιστώσεων πρέπει να συνεχίσει να αυξάνεται με επιτάχυνση, για να συντηρηθεί η ανάπτυξη. Τη στιγμή που η πιστωτική ανάπτυξη δεν αυξάνεται πλέον επιταχυντικά, το αεροπλάνο της οικονομίας χάνει ύψος. Αυτό συμβαίνει τώρα. Όχι επειδή η Fed έχει αυξήσει τα επιτόκια, αλλά επειδή η αγορά έχει τελειώσει με την επιβολή αυστηρότερων δανειοδοτικών στάνταρ στα στεγαστικά, εξαιτίας της κατάρρευσης της δευτερογενούς αγοράς στεγαστικών. Η συρρίκνωση της ρευστότητας και η μείωση των καταναλωτικών δαπανών ακολουθούν.

Το αμερικανικό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών δεν διευρύνεται πλέον. Η αύξηση της παγκόσμιας ρευστότητας επιβραδύνεται αλλά προσωρινά ισοφαρίζεται από την κολοσσιαία αύξηση της μόχλευσης μέσα από μια ποικιλία carry trade. Έτσι, το καράβι των επενδύσεων αρχίζει να γέρνει πολύ και κινδυνεύει να βυθιστεί ακόμη και από το παραμικρό κύμα.

Τι μπορεί να κάνει κανείς; Εγώ βρίσκω μία μόνο πιεσμένη και διεθνώς αφορισμένη επενδυτική τοποθέτηση: Το δολάριο. Αλλά δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ανάκαμψη του δολαρίου. Οι πιστωτικές συνθήκες και η διεθνής ρευστότητα έχουν σφίξει κάπως. Όχι λόγω των κινήσεων της Fed αλλά λόγω του μαζέματος των αμερικανικών νοικοκυριών από τη ρευστότητα στην αγορά. Στο παρελθόν, αυτές οι συνθήκες στήριζαν κάπως το δολάριο, αλλά ήταν αρνητικές για τα χρηματιστήρια.

Οπότε επανέρχεται το ερώτημα: Τι να κάνει κανείς; Μειώστε το άνοιγμα στον κίνδυνο. Πουλήστε τις μετοχές αναδυόμενων αγορών και τα νομίσματά τους. Για τους ερχόμενους τρεις με έξι μήνες στρέψτε κεφάλαια σε βραχυπρόθεσμα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου.

*Ο αρθρογράφος, επονομαζόμενος και Dr. Doom (Δρ Συντέλεια σε ελεύθερη απόδοση) για τις δυσοίωνες προβλέψεις του, είναι ιδιοκτήτης του ομώνυμου fund, Marc Faber, και συγγραφέας του newsletter ”Gloom, Boom, Doom”.

© The Financial Times Limited 2007. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation