Η ελληνική κρίση ανοίγει ρήγμα... στην Πορτογαλία

Κανένας Ευρωπαίος ηγέτης δεν περιφρόνησε τις ριζοσπαστικές φιλοδοξίες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ όσο ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας. Ο Pedro Passos Coelho χαρακτήρισε «παραμύθι» την προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να ξαναγραφτούν οι κανόνες περί της αποπληρωμής του χρέους και των προϋποθέσεων διάσωσης και είναι κάθετα αντίθετος με οποιαδήποτε χαλάρωση στο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων ή τις υποχρεώσεις της Ελλάδας. Αλλά η σκληρή του στάση δέχεται επίθεση στο εσωτερικό και αυτές οι επικρίσεις καταδεικνύουν το βαθύ διχασμό της πορτογαλικής κοινωνίας όσον αφορά το μέλλον της ευρωζώνης. 

Οι επικριτές δηλώνουν ότι με την στάση του παρακωλύει την ευκαιρία επίτευξης ενός “new deal” στην Ευρώπη που θα προκαλούσε χαλάρωση της λιτότητας και θα πρόσφερε ανακούφιση από τα χρέη στην Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ιρλανδία, όπως και στην Ελλάδα. 

Σε ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, μια διακομματική ομάδα από πολιτικούς, οικονομολόγους και επιστήμονες, ζήτησαν από τον κ. Passos Coelho να αναθεωρήσει την στάση του και να σταματήσει να ζητεί την «τιμωρία» της Ελλάδας. 

Στις 32 υπογραφές περιλαμβάνονται γνωστές προσωπικότητες από τα δύο κόμματα τα οποία στηρίζουν τον κυβερνητικό κεντροδεξιό συνασπισμό, καθώς και ηγετικά στελέχη των αντιπολιτευόμενων Σοσιαλιστών, που προηγούνται στις δημοσκοπήσεις ενόψει των γενικών εκλογών στην Πορτογαλία το φθινόπωρο. 

«Παρά την δραματική κοινωνική κρίση στην Ελλάδα, η κυβέρνηση της Λισαβόνας επιμένει να συνεχιστεί η λιτότητα ως έχει,» αναφέρεται στην επιστολή. Αντιθέτως, για να αποτραπεί μια «παρατεταμένη ύφεση» σε όλη την ευρωζώνη, οι υπογράφοντες ζητούν από τον κ. Passos Coelho να προωθήσει «την αλληλεγγύη και σύγκλιση» αντί για την «ταπείνωση των κρατών μελών». 

«Αν εξαρτιόταν από την Λισαβόνα, η Ελλάδα θα έπρεπε να δεχτεί να συμμορφωθεί άνευ όρων με το τρέχον πρόγραμμα προσαρμογής ή να φύγει από το ευρώ», αναφέρει στο κύριο άρθρο της η εφημερίδα Público, «Καμια από αυτές τις επιλογές δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Πορτογαλίας, που είναι η ασθενέστερη χώρα της ευρωζώνης μετά την Ελλάδα.» 

Αντιθέτως με την ριζοσπαστική πρόκληση που θέτει ο ΣΥΡΙΖΑ στις διεργασίες των διασώσεων της ευρωζώνης, ο κ. Passos Coelho, ηγέτης του κεντροδεξιού κόμματος των Σοσιαλδημοκρατών, εκπροσωπεί την ορθόδοξη προσέγγιση στην αντιμετώπιση των προβλημάτων με μέτρα λιτότητας και επίπονες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών. 

Τον Μάιο η Πορτογαλία εξήλθε από το 3ετές μνημόνιο που συνοδεύτηκε από βοήθεια 78 δισ. ευρώ και επέστρεψε επιτυχώς στις διεθνείς αγορές, με αποτέλεσμα να εκδίδει χρεόγραφα με αρνητικό ρεκόρ κόστος δανεισμού τις τελευταίες εβδομάδες, να εκδώσει το πρώτο 30ετές της ομόλογο και να ανακοινώσει ότι θα ξεπληρώσει πρόωρα τα δάνεια διάσωσης από το ΔΝΤ. Η οικονομία αναπτύχθηκε 0,9% το 2014, εμφανίζοντας για πρώτη φορά από το 2010 πλήρες έτος ανάπτυξης. 

Το μήνυμα του κ. Passos Coelho είναι ότι η συμβατική απάντηση στην κρίση, αποδίδει. «Αν η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Ισπανία δεν είχαν επιμείνει στα προγράμματα προσαρμογής, οι άλλες χώρες θα ένοιωθαν δικαιολογημένες να μειώσουν τους φόρους, να αυξήσουν τους μισθούς και να διογκώσουν τα ελλείμματά τους σε όποιον βαθμό ήθελαν», είπε πρόσφατα. «Αν δεν τηρηθούν οι κανόνες, δεν θα υπάρχει ευρώ και δεν θα υπάρχει Ευρωπαϊκή Ένωση». 

Ο κ. Passos Coelho -τον οποίο συχνά εγκωμιάζουν οι Γερμανοί υπουργοί στην διαμάχη εντός της ευρωζώνης για το τι θα γίνει με την Ελλάδα, αναδεικνύει εαυτόν ως τον ηγέτη της χώρας που κατάφερε να δυναμώσει την καταπονημένη οικονομία καταπίνοντας το πικρό φάρμακο της λιτότητας και των μεταρρυθμίσεων και που αρνείται να ενδώσει σε μια συμφωνία που θα γλίτωνε την Ελλάδα από ανάλογες δεσμεύσεις. 

«Συγκριτικά, καμία χώρα δεν βοήθησε την Ελλάδα περισσότερο από την Πορτογαλία», δήλωσε ο κ. Passos Coelho, απαντώντας στην επιστολή που του ζητούσε να κρατήσει πιο ευνοϊκή στάση. Τον ισχυρισμό του που βασίζεται σε συνεισφορά 1,1 δισ. ευρώ στα δάνεια διάσωσης της Ελλάδας, αμφισβήτησαν οι οικονομολόγοι. 

Στην ουσία όμως, όπως το έθεσε πρόσφατα και ο Πορτογάλος υπουργός Luís Marques Guedes, για την Λισαβόνα η διαφορά μεταξύ Πορτογαλίας και Ελλάδας είναι ανάλογη με την διαφορά ανάμεσα στο εργατικό μυρμήγκι και το σπάταλο τζιτζίκι στον μύθο του Αισώπου. 

Ο κ. Passos Coelho παραμένει αμετακίνητος στην δέσμευσή του στο πρόγραμμα διάσωσης της Πορτογαλίας κατά τα τελευταία 4 χρόνια. Αλλά οι Σοσιαλιστές της αντιπολίτευσης, που διαπραγματεύτηκαν την συμφωνία πριν χάσουν τις γενικές εκλογές το 2011, έχουν αλλάξει δραστικά θέσεις. 

Ο Σοσιαλιστής ηγέτης António Costa, δήμαρχος της Λισαβόνας και σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις ο πιθανότερος επόμενος πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, περιγράφει την διάσωση ως ταπεινωτική αποτυχία που δεν πρόσφερε παρά μόνο φτώχεια. 

Οι Σοσιαλιστές δεν ακολουθούν τον ΣΥΡΙΖΑ ζητώντας διαγραφή χρεών της Πορτογαλίας, που εκτιμάται ότι ανέρχονται στο σχεδόν 126% του ΑΕΠ, αλλά δηλώνουν ότι θα επιδιώξουν καλύτερους όρους στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής συμφωνίας.

«Η απομόνωση και η δαιμονοποίηση της Ελλάδας είναι λανθασμένη κι επικίνδυνη», σχολιάζει ο κ. Costa. “Το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό, δεν είναι μόνο ελληνικό, και η πρώτη απάντηση πρέπει να είναι η αντιμετώπιση της κοινωνικής καταστροφής που έχει επέλθει σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία”.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation