Πόσο θα κόστιζε ένα τρίτο πακέτο για την Ελλάδα;

Ενα από τα προβλήματα που δεν συζητιούνται στην αντιπαράθεση της Ελλάδας με τους πιστωτές είναι το γεγονός ότι η Αθήνα εν τέλει θα χρειαστεί και τρίτο πρόγραμμα διάσωσης, ανεξάρτητα από το τι θα γίνει στην εβδομάδα των διαβουλεύσεων των Βρυξελλών, που ξεκίνησε την Τετάρτη. Αξιωματούχοι της ευρωζώνης δηλώνουν ότι τόσο ο νέος υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας Γιάννης Βαρουφάκης, όσο και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, το έχουν παραδεχτεί σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις. 

Μέχρι πριν από 4 μήνες, φαινόταν ότι η Αθήνα δεν θα χρειαστεί κι άλλη πλήρη διάσωση, αλλά θα της δοθεί πιστωτική γραμμή, κι αυτό γιατί, τότε, φαινόταν ότι η ελληνική κυβέρνηση πετυχαίνει να πείσει τις ιδιωτικές αγορές να χρηματοδοτήσουν τις ανάγκες της. Αυτό δεν ισχύει πλέον.

Όπως είναι κατανοητό, οι αξιωματούχοι της ευρωζώνης είναι απρόθυμοι να κάνουν εκτιμήσεις για το μέγεθος μιας νέας ελληνικής διάσωσης – και όχι για πολιτικούς λόγους μόνο. Είναι πολύ δύσκολη ιστορία να γίνουν υποθέσεις για το πόσα θα χρειαζόταν η Αθήνα χωρίς να γίνει έρευνα στα βιβλία της Ελλάδας, ειδικά δεδομένου ότι τα φορολογικά έσοδα λέγεται ότι άρχισαν να στεγνώνουν κι έχουν περάσει μήνες από την τελευταία πλήρη ανάλυση της τρόικας.

Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι το Brussels Blog δεν θα κάνει τις δικές του υποθέσεις. Σύμφωνα με έναν πολύ γρήγορο μπακάλικο υπολογισμό, ένα τρίτο πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας θα κοστίσει έως 37,8 δισ. ευρώ αν υιοθετηθούν πλήρως οι προτάσεις Βαρουφάκη. Είναι προετοιμασμένοι οι 18 εταίροι της Ελλάδας στην ευρωζώνη να διαθέσουν αυτά τα κεφάλαια μέσα στο υπάρχον περιβάλλον;

Η βάση για την εκτίμησή μας είναι η τελευταία επιθεώρηση του προγράμματος διάσωσης, αν και έγινε σχεδόν ένα χρόνο πριν. Αλλά από κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε. Τότε, το ΔΝΤ εκτιμούσε ότι έλλειπαν 12,6 δισ. ευρώ από εκείνο το πρόγραμμα. Οπότε θα αρχίσουμε με αυτό το ποσό.

Το πρώτο που θα προσθέσουμε είναι το 1,8 δισ. ευρώ που εκρεμμεί από το μερίδιο της Ε.Ε. στο τρέχον πρόγραμμα διάσωσης των 172 δισ. ευρώ. Αν η ελληνική κυβέρνηση επιμείνει να λήξει το πρόγραμμα στο τέλος του μήνα, όπως υποσχέθηκε ο Τσίπρας, αυτά τα λεφτά θα εξαφανιστούν. Οπότε η νέα διάσωση ανεβαίνει στα 14,4 δισ. ευρώ.

Η νέα κυβέρνηση επιμένει επίσης ότι θα σταματήσει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που επιβάλλει το μνημόνιο. Αν υποθέσουμε ότι το νέο ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης θα καλύψει τα ερχόμενα τρία χρόνια (όπως τα δύο προηγούμενα), πρόκειται για απώλεια 8,5 δισ. ευρώ. Οπότε το ποσό ανεβαίνει στα 22,9 δισ. ευρώ.

Στη συνέχεια, θα πρέπει να συνυπολογίσουμε τους νέους δημοσιονομικούς στόχους. Το τρέχον πρόγραμμα προβλέπει ότι η Αθήνα θα εμφάνιζε πρωτογενές πλεόνασμα (εισπράττοντας περισσότερα απ’ όσα δαπανά, αν δεν συνυπολογιστούν οι τόκοι πληρωμής χρεών) στο 3% του ΑΕΠ φέτος. Για το 2016 και το 2017 ηο στόχος ανέβαινε στο 4,5%. Ο Βαρουφάκης πρότεινε κάτι πιο κοντά στο 1-2%. Ας μοιράσουμε τη διαφορά και να καταλήξουμε στο 1,5%.

Δείτε αυτόν τον πίνακα του ΔΝΤ

Τα στοιχεία του ΔΝΤ δείχνουν ότι το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ αναμενόταν να είναι συνολικά 5,6 δισ. ευρώ. Η μείωση στο 1,5% σημαίνει ότι θα λείψουν 2,8 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα. Για τον επόμενο χρόνο, ο στόχος 4,5% ήταν πλεόνασμα 8,9 δισ. ευρώ. Η μείωση στο 1,5% προσθέτει 5,9 δισ. ευρώ επιπλέον. Και το 2017, το πλεόνασμα 4,5% θα έφερνε 9,3 δισ. ευρώ, Η μείωση στο 1,5% σημαίνει επιπλέον 6,2 δισ. ευρώ χαμένα.

Ολα μαζί, είναι 14,9 δισ. ευρώ. Επειδή η Ελλάδα προβλεπόταν να εμφανίζει συνολικό έλλειμμα σε αυτά τα χρόνια (περιλαμβανομένων των πληρωμών τόκων) αυτό το έλλειμμα θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί με ρευστό από τη διάσωση. Οπότε το αναγκαίο σύνολο μιας νέας διάσωσης ανέρχεται στα 37,8 δισ. ευρώ.

Η νέα ελληνική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι κάποια από αυτά τα νέα χρέη θα μειωθούν εφόσον μειωθεί το ποσό που πρέπει να πληρώνει η Αθήνα σε τόκους για τα δάνεια κάθε χρόνο. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η Ελλάδα θα πληρώσει 30 δισ. ευρώ σε τόκους μόνο, τα επόμενα τρία χρόνια. Μπορεί όμως η Αθήνα πραγματικά να διαπραγματευτεί μείωση αυτού του ποσού; Φαίνεται πως όχι.

Ο Τσίπρας έχει ήδη δηλώσει ότι η Αθήνα σκοπεύει να ξεπληρώσει πλήρως το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, που κατέχει τεράστιες ποσότητες ελληνικών ομολόγων. Οπότε δεν μπορεί να γίνει αναδιοργάνωση σε αυτά τα χρέη. Και θεωρείται σχεδόν αδύνατον να γίνει (κι άλλη) αναδιοργάνωση του περιορισμένου αριθμού ομολόγων που βρίσκονται σε ιδιωτικά χέρια, καθώς μετά από δύο χρεοκοπίες σε τέσσερα χρόνια, η Ελλάδα δύσκολα θα αντλήσει κεφάλαια στις ιδιωτικές αγορές πιστώσεων, όσο ζούμε. Οπότε απομένει μια πηγή χρεογράφων που θα μπορούσε να αναδιοργανωθεί: τα ομόλογα διάσωσης από την ευρωζώνη.

Ομως η Ελλάδα, σύμφωνα με το ΔΝΤ, δεν χρωστάει σχεδόν τίποτα στην Ε.Ε. για το 2015 και το 2016 και αυτό προφανώς θα συνεχιστεί και το 2017, γιατί στις προηγούμενες διαπραγματεύσεις οι πιστωτές της ευρωζώνης δέχτηκαν να μην πάρουν τόκους για την επόμενη δεκαετία. Οπότε δεν μπορεί να γίνει καμία εξοικονόμηση από τις πληρωμές τόκων.

Κι έτσι προκύπτουν τα 37,8 δισ. ευρώ. Αυτό μάλιστα είναι το καλύτερο δυνατό σενάριο, καθώς περιλαμβάνει την υγιή είσπραξη φόρων και καλή οικονομική ανάπτυξη που προβλεπόταν στην περσινή επιθεώρηση, ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχει ολιγωρία σε αυτές τις προβλέψεις.

Αν υπάρχει λόγος που το σχέδιο Βαρουφάκη θα τύχει ψυχρής υποδοχής στο Eurogroup, είναι αυτό το ποσό. Οι Γερμανοί αξιωματούχοι έχουν ήδη υπονοήσει ότι το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων είναι «κόκκινη σημαία» και δεν έχουμε σαφείς ενδείξεις ότι θέλουν όλοι να μειωθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι. Οπότε όταν τελειώσουν οι διαπραγματεύσεις, το τρίτο πρόγραμμα πιθανότατα θα είναι αισθητά χαμηλότερο από αυτό το ποσό. Πόσο χαμηλότερο, όμως; Εκεί θα δοθεί πιθανότατα και η μάχη.

Ένας πιθανός αστάθμητος παράγοντας: Τόσο η ελληνική κυβέρνηση όσο και η Κομισιόν, συζητούν να φύγει το ΔΝΤ από μια μελλοντική διάσωση. Το ΔΝΤ είναι ο πιο μισητός θεσμός της τρόικα για την Αθήνα και η Κομισιόν επί μακρόν θέλει να διαχειρίζεται μόνη της τις διασώσεις στην ευρωζώνη. Ο πρόεδρος Jean-Claude Juncker, λέγεται ότι είναι ιδιαίτερα εχθρικός με την συμμετοχή του ΔΝΤ.

Τι θα γίνει λοιπόν αν αποκλειστεί το ΔΝΤ από την τρίτη διάσωση; Από τα 28 δισ. ευρώ που δέσμευσε το ΔΝΤ στο πλαίσιο του τρέχοντας προγράμματος για την Ελλάδα, μένει να διανεμηθούν ακόμη 16 δισ. ευρώ τον επόμενο χρόνο. Αν φύγει το ΔΝΤ, η ευρωζώνη θα πρέπει να βρει μόνη της αυτά τα 16 δισ. ευρώ. Οπότε το σύνολο θα ανέβει στα 53,8 δισ. ευρώ.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation