T. Blair: Το δίλημμα της Ελλάδας είναι δίλημμα της Ευρώπης

Η ανάγκη μιας Ευρώπης ως οντότητα και ως ιδανικό, είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Οι μεμονωμένες χώρες της Ευρώπης χρειάζονται την συλλογική δύναμη της Ευρώπης για να προωθήσουν τα συμφέροντα, την επιρροή και τις αξίες τους.

Ωστόσο, όπως επιβεβαιώνεται με το αδιέξοδο στο ελληνικό ζήτημα, η ήπειρος βρίσκεται σε κρίση.

Πολλοί θεωρούν ότι θα βρεθεί κάποια μορφή συμβιβασμού. Θα βρεθεί τρόπος να μετακυλιστεί το χρέος. Η ελληνική κυβέρνηση θα υποχωρήσει. Η τρόικα –ΕΕ, ΕΚΤ και ΔΝΤ- θα υποχωρήσει, και κάπου στο μέσον οι δύο πλευρές θα συναντηθούν.

Δεν το βλέπω. Η Ελλάδα εντάσσεται σε ένα πολύ ευρύτερο πρόβλημα. Η Αθήνα έχει δίκιο να λέει ότι η κατάσταση είναι αφόρητη. Ομως η λύση που προτείνει είναι εσφαλμένη. Η υπόλοιπη Ευρώπη έχει επιθέσει ένα βάρος στην Ελλάδα, που κανένας δεν μπορεί να κουβαλήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δεν μπορώ να ξέρω τι θα συνέβαινε στην Βρετανία αν η οικονομία μας συρρικνωνόταν κατά 25%. Υποπτεύομαι όμως ότι θα ήταν κάτι επαναστατικό.

Το δίλημμα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, καθρεφτίζει το δίλημμα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Η χώρα γνωρίζει ότι η έξοδος από το ευρώ θα ήταν –βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον- κααστροφική. Αλλά ο πόνος της διατήρησης του βάρους είναι αφόρητος.

Ομως οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που επιθυμεί η υπόλοιπη Ευρώπη, είναι πράγματι απαραίτητες. Γι' αυτό και το πρόβλημα με την ελληνική κυβέρνηση δεν είναι απλώς η αποπληρωμή του χρέους: είναι η αντίθεση στις μεταρρυθμίσεις.

Οπως είναι προφανές εδώ και αρκετό καιρό, αν δεν αναπτυχθεί δυναμικά η ευρωζώνη, με σημαντική βελτίωση στην απασχόληση, οι πολιτικές εντάσεις θα διογκωθούν. Είναι αλήθεια ότι σε ορισμένες οικονομίες εμφανίζονται πραγματικά σημάδια ανάκαμψης. Αλλά δυστυχώς όχι αρκετά γρήγορα και επαρκώς για την πολιτική κατάσταση.

Κάποιες πολιτικές θέσεις θα κινηθούν πιο αριστερά, κάποιες πιο δεξιά και, όπως συμβαίνει συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις, η άκρα αριστερά και η άκρα δεξιά θα βρουν κοινό έδαφος.

Η μόνη λύση είναι να αναλάβει την πρωτοβουλία το έδαφος του κέντρου της ευρωπαϊκής πολιτικής. Για να γίνει αυτό πρέπει να κλείσει μια μεγάλη συμφωνία που θα προβλέπει αφενός την τόνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας με δημοσιονομικά και νομισματικά μέσα και αφετέρου την ύπαρξη σε κάθε χώρα ενός σαφούς, εφικτού και διασφαλισμένου προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Δεν μπορεί να γίνει όμως αυτό βήμα – βήμα, από μανούβρα σε μανούβρα, από χώρα σε χώρα. Για να αποδώσει η συμφωνία, πρέπει ο καθένας να δει ότι ευνοείται. Οι χώρες που πρέπει να μεταρρυθμιστούν, έχουν ανάγκη την άνεση μιας πανευρωπαϊκής συμφωνίας.

Η Γερμανία πρέπει να είναι σε θέση να δικαιολογήσει την όποια υποχώρηση, λέγοντας ότι όλοι συμφώνησαν με τις θέσεις της περί μεταρρυθμίσεων, με έναν τρόπο που είναι πραγματικά απαραίτητος ώστε να επιτευχθεί μακροπρόθεσμη ανταγωνιστική αλλαγή. Χρειάζεται κάτι παραπάνω από ένα απλό τεχνικό πρόγραμμα. Η επίδραση της συμφωνίας πρέπει να είναι αρκετά μεγάλη ώστε να εκπροσωπεί έναν δρόμο για να πάμε μπροστά. Αρκετά μεγάλη για να υπερκαλύψει την ευρωπαϊκή πολιτική διαμάχη και μεγαλύτερη από οποιαδήποτε μεμονωμένη συμφωνία για την Ελλάδα.

Αλλιώς θα μείνει η εμμονή της Ευρώπης με την Ελλάδα: Είτε θα κλείσει μια συμφωνία που θα θεωρηθεί μεγάλη παραχώρηση προς την ελληνική κυβέρνηση και θα δώσει παράδειγμα σε άλλους, υπονομεύοντας τις κυβερνήσεις που προσπαθούν να προσαρμοστούν στις προϋποθέσεις της Ευρώπης, είτε η Ελλάδα θα υποχωρήσει είτε η Ελλάδα θα φύγει από την ευρωζώνη.

Η λιτότητα συν μεταρρυθμίσεις, δεν ήταν ποτέ καλή επιλογή προσφοράς στην Ευρώπη. Πρέπει να προσφέρουμε ανάπτυξη συν μεταρρυθμίσεις. Οι μακροοικονομικές πολιτικές θα πρέπει να κάνουν ό,τι χρειάζεται για να φτάσουν σε αυτό. Ουσιαστικά αυτό είναι που ισχυρίζονται οι ηγεσίες στην Ιταλία και την Γαλλία. Πλέον συμφωνούν και πολλοί ακόμη.

Η πλατφόρμα των εθνικιστικών και αντι-μεταρρυθμιστικών κομμάτων της αριστεράς και της δεξιάς, προσφέρουν αυτό που πρόσφεραν πάντα: οργή αλλά όχι απαντήσεις. Πλασάρουν ταπεινωτικούς και αντιδραστικούς μύθους για τους μετανάστες, προσποιούνται ότι υπάρχουν εύκολες λύσεις σε περίπλοκα προβλήματα.

Και εμφανίζουν έναν ανησυχητικό απολυταρχισμό (απόδειξη ο θαυμασμός για τον τύπο ηγεσίας Vladimir Putin) που παραμονεύει ελάχιστα κάτω από την επιφάνεια. Οταν όμως δεν οδηγεί το κέντρο, ο κόσμος ακολουθεί τα άκρα. Η ελληνική κρίση είναι μια ευκαιρία. Και πρέπει να την αδράξουμε.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation