Η άλλη όψη του αποπληθωρισμού για την Ευρώπη

Οι Κασσάνδρες εντέλει επαληθεύτηκαν. Μετά από προβλέψεις μηνών, η ευρωζώνη τελικά έπεσε σε αποπληθωρισμό. Παρά τα μοιρολόγια όμως, η εξέλιξη δεν είναι απαραιτήτως κακή για τις ευρωπαϊκές εταιρίες. Οι πτώσεις των τιμών επηρεάζουν το κόστος, αλλά και το πόσο μπορούν να χρεώσουν οι εταιρείες τα προϊόντα τους. Το καίριο ζήτημα για τις επιχειρήσεις είναι κατά πόσον μπορούν να διατηρήσουν τα περιθώρια κέρδους τους –την διαφορά ανάμεσα στο κόστος και το έσοδο.

Τα περιθώρια καθαρού κέρδους των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, αν και είναι χαμηλά, στην πραγματικότητα δεν πέφτουν αλλά ανεβαίνουν, από το 4,2% το 2013 στο 5,4% σήμερα, σύμφωνα με ανάλυση της UBS.

Για τις δυσοίωνες προφητείες, το επιχείρημα είναι ότι μια μακρά περίοδος αποπληθωρισμού αποδεικνύεται αρνητική για την ζήτηση, καθώς οι καταναλωτές καθυστερούν τις αγορές, περιμένοντας ότι οι τιμές θα είναι χαμηλότερες αύριο. Ωστόσο, η πορεία των διαφόρων συντελεστών του δείκτη πληθωρισμού, δεν δίνει καμία ένδειξη ότι οι τιμές στα προϊόντα που αγοράζουν οι καταναλωτές εμφανίζουν σημαντική πτώση.

Ο δείκτης τιμών καταναλωτή μπορεί να μειώθηκε 0,2% τον Δεκέμβριο, αλλά αυτό οφειλόταν σχεδόν αποκλειστικά στην τιμή του πετρελαίου, ενώ ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε 0,8%. Ο «καλός» αποπληθωρισμός –που κατεβάζει τις τιμές για αναγκαία αγαθά, όπως τα καύσιμα- μπορεί λοιπόν αντιθέτως να απελευθερώσει την αγοραστική δύναμη του καταναλωτή.

Είναι αλήθεια πως την απελευθέρωση αυτή την περιμένουμε πολύ καιρό. Ομως το ότι οι Ευρωπαίοι καταναλωτές κρατάνε τα ευρώ στην τσέπη τους, δεν οφείλεται στον αποπληθωρισμό. Εχουν μεγάλα χρέη, φοβούνται για την δουλειά τους και είναι ταραγμένοι με την πολιτική αβεβαιότητα. Ο αποπληθωρισμός δεν θα αλλάξει τίποτα από αυτά. Αλλά οι οδηγοί που γεμίζουν τα ντεπόζιτα, είχαν πολλά χρόνια να βρουν τέτοια ενθάρρυνση για δαπάνη.

Οι ειδήσεις από τις επιχειρήσεις της Ευρώπης συνηγορούν επίσης σε ένα σενάριο πιο θετικό από τα θλιβερά προγνωστικά που προκύπτουν από την ΕΚΤ και αλλού. Η Metro, τέταρτη μεγαλύτερη επιχείρηση λιανικού εμπορίου της Ευρώπης, ανακοίνωσε προχθές ότι η εμπορική περίοδος των Χριστουγέννων ήταν πολύ καλή και οι πωλήσεις καταναλωτικών ηλεκτρονικών προϊόντων ανήλθαν στα υψηλότερα επίπεδα από το 2006. Η Amazon ανακοίνωσε ότι δημιούργησε 6.000 νέες θέσεις εργασίας στην Ευρώπη το 2014, για να ανταπεξέλθει στην μεγάλη ζήτηση, και ότι έχει κάθε λόγο να περιμένει συνέχιση στο 2015. Η Fiat Chrysler επαναλειτουργεί αδρανείς εγκαταστάσεις στην Ιταλία και προσλαμβάνουν νέους εργαζόμενους.

Η πτώση στην τιμή του πετρελαίου είναι, βεβαίως, αρνητική για ορισμένες από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της Ευρώπης. Τα κέρδη των εισηγμένων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στους ενεργειακούς κλάδους αναμένεται να μειωθούν 13% το 2015. Από την άλλη πλευρά, για ορισμένες μεταλλευτικές επιχειρήσεις η ενέργεια είναι ένα από τα μεγαλύτερα έξοδα και για άλλους κλάδους –αυτοκίνητα, λιανεμπόριο, ψυχαγωγία, αεροπορικές εταιρίες και μεταφορές- η πτώση του πετρελαίου είναι κατηγορηματικά ευνοϊκή.

Ο αποπληθωρισμός εκτυλίσσεται με υπόβαθρο την μικρή βελτίωση σε άλλους κρίσιμους οικονομικούς δείκτες, όπως η κυκλοφορία χρήματος και η βιομηχανική δραστηριότητα. Η βιομηχανική παραγωγή της ευρωζώνης αυξήθηκε περισσότερο απ’ όσο αναμενόταν τον Νοέμβριο και ο γερμανικός δείκτης Ifo αυξήθηκε τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο, μετά από έξι συνεχόμενους μήνες πτώσης. Οι ευρωπαϊκές λιανικές πωλήσεις, εν τω μεταξύ, αυξήθηκαν 2% στο δ΄ τρίμηνο.

Τέλος, αν η ΕΚΤ αντιδράσει στον αποπληθωρισμό με πλήρη ποσοτική χαλάρωση, με αγορές κρατικών ή και εταιρικών ομολόγων, οι επιδράσεις στις επιχειρήσεις θα είναι θετικές. Έστω κι αν το σενάριο των αγορών εταιρικών ομολόγων έχει απομακρυνθεί από τον ορίζοντα, η πτώση στα επιτόκια των κρατικών ομολόγων θα μειώσει το κόστος δανεισμού για τις μεγάλες εισηγμένες επιχειρήσεις στις αγορές ομολόγων, ακόμη περισσότερο.

Οι αγορές εταιρικών ομολόγων από μέρους της ΕΚΤ –αν και πιθανότατα θα οδηγήσει σε ακόμη περισσότερο μη ρεαλιστικές αποτιμήσεις του ρίσκου στην ευρωζώνη- θα ήταν ακόμη πιο θετικές. Και η JP Morgan Cazenove, για παράδειγμα, δεν έχει πάψει να περιμένει ότι εκτός από τις αγορές κρατικών ομολόγων θα γίνουν και αγορές 50 δισ. ευρώ σε εταιρικά ομόλογα εκτός χρηματοπιστωτικού τομέα.

Η μεγαλύτερη επίδραση του QE θα φανεί στο νόμισμα. Το ευρώ έχει ήδη διολισθήσει 15% έναντι του δολαρίου σε σχέση με το περσινό ζενίθ, και κατά 6% περίπου στο καλάθι με τις εμπορικές ισοτιμίες. Ένα χρόνο πριν, ένας από τους βασικούς λόγους που δεν ανταποκρίθηκαν τα κέρδη των εταιριών στις προσδοκίες ήταν γιατί, τότε, το ευρώ ήταν σχετικά ισχυρό. Και είναι λογικό να αναμένεται μια τόνωση λόγω της ισοτιμίας στα εταιρικά κέρδη, καθώς αρχίζει η περίοδος ανακοινώσεων αποτελεσμάτων τριμήνου στην Ευρώπη.

Οι επιχειρήσεις της περιφέρειας αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις. Αλλά οι προφήτες της καταστροφής, έχουν άδικο να λένε ότι ο αποπληθωρισμός είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στην λίστα.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation