Τι κρύβει η «σιωπή» των λαϊκιστών στην Ιταλία

Λίγο περισσότερο από ένα μήνα πριν, ο Ματέο Σαλβίνι, ο ηγέτης της Λέγκας, έδωσε στη Ρώμη συνέντευξη Τύπου δίπλα στη Μαρίν Λεπέν της Γαλλίας, εξαπολύοντας επίθεση κατά των γραφειοκρατών του «οχυρού των Βρυξελλών», που αναμειγνύονται στα δημοσιονομικά σχέδια της χώρας του.

Εκτοτε όμως ο κ. Σαλβίνι και ο κυβερνητικός του σύμμαχος από τα Πέντε Αστέρια, Λουίτζι ντι Μάιο, έχουν κατεβάσει σημαντικά τους τόνους και έχουν μειώσει τη συχνότητα των υποσχέσεων για ανατροπή του ευρωπαϊκού πολιτικού κατεστημένου.

Ο σχετικά πιο ήπιος τόνος που έχει υιοθετήσει ο κυβερνητικός συνασπισμός δεν προδίδει μια ξαφνική διάθεση αλλαγής των σχεδίων για αύξηση των κρατικών δαπανών, τα οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει χαρακτηρίσει ως μια «άνευ προηγούμενου» παραβίαση των δημοσιονομικών της κανονισμών.

Την Τετάρτη επιβεβαιώθηκε η ρήξη αυτή, όταν η Κομισιόν ανέφερε ότι θα ξεκινήσει και επίσημα τη λεγόμενη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος ενάντια στην Ιταλία, η οποία, αν οδηγήσει σε πρόστιμο, θα σηματοδοτεί την πρώτη φορά που οι Βρυξέλλες λαμβάνουν ένα τέτοιο μέτρο κατά ενός κράτους-μέλους.

Ορισμένοι αναλυτές στη Ρώμη πιστεύουν ότι οι συνήθως λαλίστατοι ηγέτες του κυβερνητικού συνασπισμού παίζουν ένα τακτικό παιχνίδι: αποκομίζουν τα οφέλη που φέρνει το να μην προκαλέσεις πανικό τις αγορές, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να κερδίσει χρόνο και να διασφαλίσει ότι ο προϋπολογισμός θα περάσει όπως έχει προγραμματιστεί.

Η ιταλική κυβέρνηση φαίνεται να πιστεύει ότι η διαδικασία κυρώσεων της Ε.Ε. δεν θέτει κάποια άμεση απειλή στα σχέδιά τους, από τη στιγμή που οι αγορές παραμένουν ήρεμες. Η καλύτερη στρατηγική για την ώρα, σκέφτονται, είναι να κάτσουν ήσυχοι, να εγκαταλείψουν τα επιθετικά σχόλια κατά των Βρυξελλών και να ελπίζουν ότι οι επενδυτές θα κουραστούν από μια μακρά και παρατεταμένη διαδικασία την επόμενη χρονιά.

Ένα μέρος του σκεπτικού τους είναι ότι η έλλειψη ισχυρής αντίδρασης στις αγορές θα αποδυναμώσει περαιτέρω τη θέση της Κομισιόν, η οποία ήλπιζε πως μια βίαιη αντίδραση από τις αγορές ομολόγων και τους οίκους αξιολόγησης στα σχέδια της Ρώμης θα την ανάγκαζαν να αλλάξει πορεία.

Το κόστος δανεισμού της Ιταλίας κινήθηκε αρχικά υψηλότερα μετά την ανακοίνωση των δημοσιονομικών σχεδίων της Ρώμης, ανοίγοντας τον δρόμο για υποχώρηση από την πλευρά της κυβέρνησης ή για μια εκπαραθύρωσή της ανάλογη με αυτήν που υπέστη ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι το 2011, όταν εκτοξεύτηκε το κόστος του χρέους.

Αλλά οι «τιμωροί των ομολόγων» δεν έχουν πιέσει ως τώρα αρκετά, ώστε να προκαλέσουν μια αλλαγή πολιτικής. Το κόστος δανεισμού της Ιταλίας είναι υψηλό, αλλά παραμένει σε ανεκτά επίπεδα για τη Ρώμη, ενώ δύο οίκοι αξιολόγησης προχώρησαν σε υποβαθμίσεις χωρίς κάποιο σοβαρό αντίκτυπο.

Από τη στιγμή που οι χρηματοοικονομικές αγορές δεν έχουν καταφέρει να πειθαρχήσουν την ιταλική κυβέρνηση, η Κομισιόν καλείται να στηρίξει τα λόγια της με πράξεις. Αλλά οι Βρυξέλλες βρίσκονται σε δίλημμα. Αν αποφασίσουν να ακολουθήσουν μια πιο ήπια προσέγγιση με τη Ρώμη, τότε η κυβέρνηση θα κάνει το δικό της και η αξιοπιστία των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων θα αποδυναμωθεί ακόμα περισσότερο. Αν κρατήσουν σκληρή στάση, ο κ. Σαλβίνι, συγκεκριμένα, θα έχει την τέλεια αφορμή να δώσει μάχη για τις ευρωεκλογές, βασιζόμενος σε μια αντιευρωπαϊκή πλατφόρμα.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η στήριξη στη Λέγκα και στα Πέντε Αστέρια έχει αυξηθεί από τότε που τα δύο κόμματα ξεκίνησαν τη μάχη για τον προϋπολογισμό, με τον οποίο θέλουν να εκπληρώσουν τις προεκλογικές υποσχέσεις που τους έφεραν στην εξουσία. Μια μάχη με την Κομισιόν θα έδινε στους κύριους Σαλβίνι και Ντι Μάιο περισσότερα πολιτικά πολεμοφόδια.

Η κυβέρνηση ενδέχεται επίσης να πιστεύει ότι κερδίζοντας χρόνο, οι πολιτικές της αύξησης των δαπανών για την πρόνοια και των φοροελαφρύνσεων θα έχουν περισσότερες πιθανότητες να τονώσουν την οικονομία και να οδηγήσουν στην επίτευξη του φιλόδοξου -πολλοί λένε μη ρεαλιστικού- στόχου για ανάπτυξη 1,5% το 2019. Αν η ανάπτυξη αυτή δεν έχει εμφανιστεί όταν η Κομισιόν επιβάλει τελικά πρόστιμα στη Ρώμη, η κυβέρνηση θα έχει τη δυνατότητα να επικαλεστεί ως δικαιολογία τη χαμηλότερη ανάπτυξη στο σύνολο της ευρωζώνης την επόμενη χρονιά.

Αυτές οι πιο ήρεμες ημέρες δύσκολα θα κρατήσουν για αυτή την απρόβλεπτη κυβέρνηση. Μόλις θεωρήσει ότι η διαμάχη για τον προϋπολογισμό έχει τελειώσει, ο κ. Σαλβίνι θα επιστρέψει δριμύτερος με την αντιευρωπαϊκή ρητορική του.

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation