Του: Δημήτρη Γλύστρα

Η πρακτική που επί σειρά ετών παραβίαζε κάτι που η αγορά θεωρούσε αυτονόητο, φαίνεται να περνά... δύσκολες ώρες. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που χτυπούσαν το καμπανάκι για το ασύμβατο της διπλής ιδιότητας ορισμένων οικονομικών οργανισμών: Εταιρίες αφενός εξουσιοδοτημένες να ελέγχουν τη διαφάνεια διαδικασιών, αφετέρου επιφορτισμένες με συμβουλευτική δραστηριότητα στον τομέα των επενδύσεων. Η σύγκρουση των συμφερόντων είναι προφανής, όσο και αν επί μεγάλο χρονικό διάστημα οι τα-κάνω-όλα εταιρίες κραύγαζαν για το αντίθετο.

Και αν το παραπάνω πρόβλημα είναι εύκολα εντοπίσιμο, λόγω του δεδηλωμένου χαρακτήρα των εταιριών αυτών, ας προσπαθήσει κανείς να φανταστεί πόσο υποδόριο είναι το συγκεκριμένο παιχνίδι στην περίπτωση που εξετάζουμε: την αλληλεπίδραση μεταξύ τραπεζών και αναλυτών.

Πόσο καλοπροαίρετος πρέπει να είναι κανείς για να μη σκεφτεί τον πειρασμό που δοκιμάζουν κορυφαίες τράπεζες να εξασφαλίσουν την επιθυμητή έκθεση ενόψει μιας εξαγοράς, μιας χρηματοδότησης ή έστω μιας συνεργασίας! Οι εμφανείς ή αφανείς σχέσεις με αναλυτές, σίγουρα δεν διαλύουν τις υποψίες και δεν εξασφαλίζουν αυτό που η αγορά θα ονόμαζε ”διαύγεια”.

Οπως αποκαλύπτει το έγκυρο site Breaking Views, στα μέσα Φεβρουαρίου, η National Association of Security Dealers ζήτησε, εμμέσως πλην σαφώς, από τις τράπεζες να αποδεσμευτούν από τις ”κατά παραγγελία αναλυτικές” υπηρεσίες. Το ίδιο έχουν ζητήσει και οι τράπεζες. Από ευπείθεια; Μάλλον όχι.

Το σκάνδαλο της Enron έφερε, μεταξύ άλλων, στην επιφάνεια και σειρά χρηματοδοτήσεων από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ανά την υφήλιο, οι οποίες φαίνεται να χορηγήθηκαν με τρόπο τουλάχιστον ομιχλώδη. Οι διαδικασίες με τις οποίες η... μαύρη τρύπα του αμερικανικού ενεργειακού γίγαντα προμηθευόταν ρευστό, άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου για τους ”θεσμικούς φύλακες - αγγέλους” της παγκόσμιας οικονομίας, τις τράπεζες, των οποίων η αξιοπιστία επλήγη ανεπανόρθωτα.

Τώρα, τα ιδρύματα ζητούν τρόπο να επανακτήσουν την εμπιστοσύνη της αγοράς, και εν ονόματι της ”διαφάνειας” προωθούν ρύθμισεις ενάντια στα δεδομένα που οι ίδιες φρόντισαν να ισχύουν!

Οι αλυσιδωτές αντιδράσεις στο χώρο της διεθνούς τραπεζικής έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους. Ενώ κορυφαίες τράπεζες ανταλάσσουν ή ετοιμάζονται να ανταλλάξουν μηνύσεις (βλέπε Unicredito κατά Morgan και Citigroup) και ελεγκτικοί οίκοι κατηγορούνται για lapsus ευσυνειδησίας (βλέπε Pricewaterhouse), διεθνείς σχολιαστές κάνουν λόγο για ”εποχή αποκαλύψεων” που πρόκειται να αλλάξουν το σκηνικό.