Οι συναλλαγές συναλλάγματος είναι ήδη η αγορά με τις περισσότερες συναλλαγές στον κόσμο. Δεν είναι τυχαίο ότι φέτος η συναλλακτική δραστηριότητα εκτοξεύθηκε σε επίπεδα-ρεκόρ.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) στις αρχές Σεπτεμβρίου, κάθε ημέρα διαπραγματεύονται 4 τρισ. δολάρια, ενώ το 2007 το ίδιο ποσό ήταν στα 3,2 τρισ. δολάρια.

Της τεράστιας αύξησης ηγήθηκε το άλμα του 50% έως το 1,5 τρισ. δολ. ανά ημέρα, που πραγματοποίησαν οι όγκοι στη spot αγορά του συναλλάγματος. Το μέγεθος αυτό αντανακλά την αύξηση της δραστηριότητας από "άλλα χρηματοοικονομικά ιδρύματα" - έναν κλάδο που περιλαμβάνει hedge funds και άλλους μη τραπεζικούς εταίρους, όπως τα συνταξιοδοτικά ταμεία και τα αμοιβαία κεφάλαια.

Τα τρέχοντα επίπεδα αποδίδονται και σε διάφορους άλλους παράγοντες - ένας εξ αυτών είναι και η απομάκρυνση των επενδυτών από τις ριψοκίνδυνες δραστηριότητες προς τις δραστηριότητες που, λόγω της κρίσης, απαιτούν λιγότερες γραμμές παραγωγής εντάσεως κεφαλαίου. Όμως, αν και τράπεζες όπως η BNP Paribas, που ήδη έχει καθιερωμένη θέση στις συναλλαγές συναλλάγματος, δημιούργησαν πρόσφατα πλήρεις πλατφόρμες συναλλάγματος για να αυξήσουν το μερίδιο αγοράς τους, στοιχεία από την Τράπεζα της Αγγλίας καταδεικνύουν ότι υπάρχει όλο και περισσότερη συγκέντρωση συναλλαγών συναλλάγματος σε μια ομάδα τραπεζών.

Σύμφωνα με αυτά, οι 10 τράπεζες με τον μεγαλύτερο τζίρο έχουν αυξήσει το μερίδιο αγοράς τους στο 77% από 70% το 2007.

Αυτό που στην πραγματικότητα μαρτυρούν τα στοιχεία είναι η αυξανόμενη "ωριμότητα" του συναλλάγματος ως κατηγορίας επενδύσεων. Ενώ οι παραδοσιακές κατηγορίες επενδύσεων έχουν αυξήσει τον βαθμό της συσχέτισης -όπως κατέδειξε και η οικονομική κρίση-, οι αγορές συναλλάγματος μπόρεσαν να προσφέρουν μία εναλλακτική λύση. Λόγω της χαμηλής συσχέτισής τους με άλλες κατηγορίες επενδύσεων, όλο και περισσότεροι επενδυτές μπαίνουν στην αγορά συναλλάγματος έχοντας ευρεία γκάμα στρατηγικών.

Πρόσφατη έρευνα αναφέρει ότι το συνάλλαγμα είναι στην πρώτη θέση των κατηγοριών επενδύσεων, τις οποίες οι fund managers πρόκειται να προτιμήσουν εντός του επόμενου έτους πριν από τις μετοχές και τα εμπορεύματα. "Μιλώντας για κατηγορίες επενδύσεων, το συνάλλαγμα ήταν ο πραγματικός νικητής της κρίσης", λέει ο James Davison, επικεφαλής του αρμόδιου τμήματος για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική για λογαριασμό της BNP Paribas. Οι όγκοι συναλλαγών στηρίζονται σε εμπορικές ροές και σε ροές αντιστάθμισης κινδύνου, αλλά η πραγματική ανάπτυξη πηγάζει από την ανάδυση του συναλλάγματος ως εφικτής κερδοσκοπικής εναλλακτικής έναντι των μετοχών.

Γνωστό μοτίβο

Η τροχιά της μετακύλισης προς το συνάλλαγμα θα μπορούσε να ακολουθήσει εκείνη που ακολούθησε η άνοδος των εμπορευμάτων. Πριν από την είσοδο των exchange traded commodities (ETC) ήταν δύσκολο για τους επενδυτές να ωφεληθούν από τις πιθανές αποδόσεις και τη διαφοροποίηση που προσφέρουν οι αγορές εμπορευμάτων. Αυτά όμως άλλαξαν όταν τα ETC και τα ETFs έγιναν ευρέως διαθέσιμα.

Η εισαγωγή των exchange traded currency products στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη μπορεί ενδεχομένως να δώσει το έναυσμα ώστε η κατάσταση στις αγορές συναλλάγματος να εξελιχθεί ανάλογα.

Χρησιμοποιώντας αυτά, οι επενδυτές έχουν εύκολη πρόσβαση σε μια ευρεία γκάμα ισοτιμιών, συμπεριλαμβανομένων όλων των νομισμάτων του G10 όπως και άλλων περισσότερο εξωτικών αλλά όλο και πιο δημοφιλών νομισμάτων από αναδυόμενες αγορές, όπως το ρενμίμπι και η ρουπία.

Επιπρόσθετα, οι αγορές συναλλάγματος προσφέρουν μηχανισμό ρευστότητας για επενδυτικές στρατηγικές που βασίζονται στη μακροοικονομία. Μια στρατηγική θέση, όπως το να λαμβάνει κανείς θέση long επί ενός καλαθιού με ισοτιμίες εμπορευμάτων, εκτιμώντας ότι οι τιμές των εμπορευμάτων θα κινηθούν ανοδικά, δίνει τη δυνατότητα στους επενδυτές να αποφύγουν την παράταση της προθεσμίας εξόφλησης η οποία μπορεί να επηρεάσει τις αγορές εμπορευμάτων.

Η αγορά συναλλάγματος ταιριάζει επίσης σε αυτούς που λειτουργούν με γνώμονα την τακτική. Σύμφωνα με στοιχεία από το "Fund Strategy" -το εξειδικευμένο περιοδικό για τον κλάδο των επενδύσεων-, αν κάποιος χρησιμοποιεί μακροοικονομικές στρατηγικές, το συνάλλαγμα αποδίδει καρπούς. Για παράδειγμα, ένας επενδυτής, που ανησύχησε για το εθνικό χρέος στην Ευρώπη και έλαβε θέση long έναντι του γεν και short έναντι του ευρώ, θα δει απόδοση της τάξης του 23%.

Η κίνηση κεφαλαίων προς το ασφαλές καταφύγιο του ελβετικού φράγκου είναι άλλη μία απόδειξη ότι οι επενδυτές, ανησυχώντας για την πιθανότητα ακόμα μιας διόρθωσης, χρησιμοποιούν τις αγορές συναλλάγματος για να αμβλύνουν έναν τέτοιον κίνδυνο. Αν και οι επιχειρήσεις μπορεί να διαμαρτύρονται για την αυξανόμενη μεταβλητότητα στις αγορές νομισμάτων, αυτή παραμένει σε χαμηλότερα επίπεδα έναντι της μεταβλητότητας που παρατηρείται στις μετοχές, καθιστώντας το συνάλλαγμα λιγότερο επικίνδυνη επένδυση.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η ετησιοποιημένη μέση μεταβλητότητα του ζεύγους δολάριο - ευρώ είναι κατά 140% χαμηλότερη απ' ό,τι η μεταβλητότητα του δείκτη Eurostoxx 50 την ίδια περίοδο.

Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι οι μακροοικονομικές στρατηγικές είναι που θα καθορίσουν τις αποδόσεις των επενδύσεων. Οι επενδυτές καταπιάνονται με μια πληθώρα θεμάτων: τις απότομες μεταστροφές ανάμεσα στην αποφυγή του επενδυτικού κινδύνου και της όρεξης για ρίσκο, την αυξανόμενη δύναμη της κινεζικής οικονομίας, τη διερυνόμενη απόσταση στις νομισματικές πολιτικές, την επιμονή του κινδύνου που σχετίζεται με το εθνικό χρέος, το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο και τον αυξανόμενο ανταγωνισμό για εμπορεύματα- κλειδιά.
 
Επειδή όλα αυτά είναι δυνατόν να διευθετηθούν τακτικά με τη χρήση ποικίλων συναλλαγματικών στρατηγικών, η συνεχόμενη άνοδος του συναλλάγματος ως ώριμης κατηγορίας επενδύσεων είναι εξασφαλισμένη.

Παρότι αυτό μπορεί να προκαλεί ικανοποίηση στους επενδυτές, δεν καθιστά αντίστοιχα και τους κεντρικούς τραπεζίτες και τους πολιτικούς τους χαρούμενους.