Τον προηγούμενο μήνα η ολλανδική κυβέρνηση ανέπτυξε αυτό που πολλοί θεωρούν πυρηνική άποψη στις προσπάθειες να ελεγχθούν οι αμοιβές των στελεχών και τα bonus. Έτσι, ο νέος τραπεζικός κώδικας της χώρας λοιπόν θα απαγορεύει τα ισότιμα με τον μισθό ενός έτους bonus για τους διευθυντές των ολλανδικών τραπεζών. Οι πληρωμές μπορεί να μην είναι ακριβώς το τμήμα της τραπεζικής που χρειάζεται τη μεγαλύτερη αναμόρφωση, αλλά είναι το περισσότερο ορατό και το πλέον άμεσα ευάλωτο στην πολιτική δράση.

Με δεδομένη την απροθυμία των τραπεζών που δραστηριοποιούνται στη χονδρική να κινηθούν θαρραλέα προς τις αυτοχρηματοδοτήσεις -στην πραγματικότητα υπάρχουν στοιχεία ότι μάλλον κατρακυλούν προς τις παλαιές τους συνήθειες- μια τέτοια δράση αρχίζει να κερδίζει έδαφος.

Οι υψηλότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις και οι διαφανείς ρυθμιστικοί κανόνες είναι περισσότερο πιθανό να αποτρέψουν επανάληψη της τραπεζικής κρίσης. Ωστόσο, το θέμα που βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας στη σύνοδο του G20 τραπεζιτών στο Pittsburgh (που ακόμη αναμενόταν όταν το άρθρο αυτό όδευε στο τυπογραφείο) είναι "Η Εταιρική Διακυβέρνηση και οι πρακτικές που αφορούν στις αμοιβές των στελεχών". Δεν είναι τυχαίο. Οι κυβερνήσεις γνωρίζουν ότι η δράση επί των bonus είναι η καλύτερη επιλογή για γρήγορη επιτυχία στο μέτωπο της εκλογικής κατανάλωσης.

Με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ να έχουν διαφορετικές απόψεις στο θέμα των ορίων επί των αμοιβών, το πιθανότερο είναι ότι θα σταματήσουν την αναζήτηση ορίου στις μεμονωμένες πληρωμές και θα συμβιβαστούν με τη θέσπιση συνολικού "καπέλου" που θα προκύπτει σε σχέση με τα κεφάλαια ή τις επιδόσεις της τράπεζας.

Ο οργανισμός που διεκπεραιώνει όλη την υποστηρικτική δουλειά για το G20 είναι το Financial Stability Board (FSB), η ενισχυμένη ομάδα εθνικών οικονομικών αρχών που αποτελούσε παλαιότερα το Financial Stability Forum. "Οι αμοιβές τώρα είναι πλήρως στο χέρι των επιβλεπόντων" διακήρυξε ο κ. Mario Draghi, πρόεδρος της FSB και διοικητής της τράπεζας της Ιταλίας μιλώντας στη σύνοδο. "Παλιά έλεγαν ότι υπάρχουν ιδιωτικά συμβόλαια .Τώρα είναι ξεκάθαρο πως όταν οι αμοιβές δεν συνάδουν με τους κανόνες για την ανάληψη ρίσκου οι ρυθμιστές έχουν το δικαίωμα να έχουν λόγο".

Γνώριμα εδάφη

Παρότι η σύγκλιση απόψεων είναι περιορισμένη ακόμη και ανάμεσα στους ίδιους τους ρυθμιστές, σχετικά με το ποιες τραπεζικές αποζημιώσεις πρέπει να ρυθμίζονται, έχουν ήδη αρχίσει να αποκρυσταλλώνονται ορισμένες περισσότερο ή λιγότερο παραδεκτές αρχές. Είναι σαφές ότι από τώρα και στο εξής τα bonus θα είναι στενότερα συνδεδεμένα με τις πραγματικές επιδόσεις. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ο γενικός εισαγγελέας της Νέας Υόρκης, κ. Andrew Cuomo, περιέγραψε ξεκάθαρα το δημόσιο και πολιτικό κλίμα στον τίτλο του πορίσματός του για τα bonus που καταβάλλουν εννέα μεγάλες αμερικανικές επιχειρήσεις, οι οποίες δέχτηκαν κρατική ενίσχυση: Η επικεφαλίδα "Ασυνάρτητα: Η κορώνα - κερδίζω - γράμματα - χάνεις τραπεζική κουλτούρα για τα bonus" έδειξε κατάφωρα πως τα υπερβολικά bonus του 2008 σε σχέση με τα κέρδη (ή τις ζημίες) σε έξι τράπεζες διέψευσαν τον ισχυρισμό των τελευταίων για ύπαρξη αναλογίας ανάμεσα στις αμοιβές και τις επιδόσεις.

Παρά τις ζημίες που ξεπέρασαν τα 27 δισ. δολ. για την κάθε μία, η Citigroup πλήρωσε 5,33 δισ. δολ. και η Merrill Lynch 3,6 δισ. δολ. σε bonus. Η Goldman Sachs πλήρωσε σε bonus 4,8 δισ. δολ. έναντι κερδών 2,3 δισ. δολ., ενώ ακόμη η Morgan Stanley και η JP Morgan Chase ξεχώρισαν για παρόμοιες ανισορροπίες. Όλες έλαβαν ουσιαστική χρηματοδότηση από το αρμόδιο κρατικό ταμείο (Troubled Asset Relief Program).

"Τα πακέτα αμοιβών θα έπρεπε να είναι σχεδιασμένα ώστε να προωθούν τη μακροπρόθεσμη διατηρήσιμη ανάπτυξη και την πραγματικές αυξήσεις της αξίας", είπε ο κ. Cuomo. "Αυτό θα οδηγήσει τις εταιρίες προς τις αποφάσεις που προωθούν τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και επίδοση παρά προς τον επικίνδυνο συνδυασμό των βραχυπρόθεσμων κερδών και των εκτιναχθέντων αναβολών πληρωμής που προκαλούνται από την τρέχουσα κουλτούρα των bonus".
 
Ηχηρό και περισσότερο πειθαρχημένο σύστημα παροχής bonus, συνέχισε, θα καθιστούσε τις εταιρίες λιγότερο ευάλωτες στη λαθροθηρία των υπαλλήλων τους και στους αναπόφευκτους πολέμους πλειοδοσίας που έπληξαν ολόκληρο τον κλάδο. Ο κ. Cuomo δέχτηκε ότι μια λύση ιδιωτικού τομέα θα είναι η πλέον ταιριαστή. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι αν η αγορά δεν μπορεί να βρει θεραπεία τότε πρέπει να το κάνει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση.

Η δημόσια αντίληψη

Αλλού οι πολιτικοί, τα media και το κοινό ενισχύουν ο ένας την οργή του άλλου, με τη βοήθεια και αναφορών για υποσχέσεις μεγάλων bonus σε περιπτώσεις νέων προσλήψεων από τράπεζες που λαμβάνουν κυβερνητική ενίσχυση. Εκτός του αγγλοσαξωνικού ωστόσο κόσμου, η διάθεση για μια λύση που θα προέλθει από την αγορά είναι μικρή. Ακόμα και οι Αγγλοσάξωνες, οι υποστηρικτές της ελεύθερης αγοράς, είναι λιγότερο πρόθυμοι να προβάλλουν ιδεολογικές αντιρρήσεις εναντίον μιας ρύθμισης, παρά να επιμείνουν απλώς ότι θα είναι άχρηστη.
"Κανείς δεν πρέπει να κοροϊδεύει τον εαυτό του ότι η ενασχόληση με τα bonus των τραπεζικών στελεχών καθιστά μια τραπεζική κρίση περισσότερο ή λιγότερο πιθανή στο μέλλον", διαφωνεί ο κ. Nicholas Boys Smith, consultant director του συντηρητικού βρετανικού μη κομματικού think tank, με την επωνυμία Reform. "Μπορεί να είναι πολιτικώς ορθό. Μπορεί ακόμη να είναι και δίκαιο. Από οικονομική άποψη όμως είναι άσχετο".

Ο κ. Boys Smith υπογραμμίζει ότι τα προγράμματα παροχής κινήτρων σε κάποιες από τις χειρότερα πληγείσες τράπεζες ενθάρρυναν τους υπαλλήλους να διακρατήσουν επί μακρόν μετοχές της τράπεζάς τους. Αυτό συνέβη κυρίως στην Bearn Stearns και στη Lehman Brothers, αν και με περιορισμένα οφέλη, όπως λέει.

Εντούτοις, οι νέοι κανόνες περί αμοιβών για τις μεγαλύτερες τράπεζες γενικά και για τις επενδυτικές ειδικότερα είναι αναπόφευκτοι - στην πραγματικότητα σε αρκετές χώρες έχουν ήδη καταγραφεί. Μένει να δούμε ποια μορφή θα πάρουν σε άλλες περιοχές του πλανήτη και πόσο παγκόσμια θα είναι η εφαρμογή τους.

Στη συνέχεια, είναι πιθανό η πλειονότητα των μελών του G20, που περιλαμβάνει τις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου, να υποβάλει τα σέβη της στο γενικόλογο προσχέδιο που κατέθεσε η FSB (βρετανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς) κατόπιν σχετικού αιτήματος της ομάδας.

Ο κ. Cuomo υπογράμμισε την ανάγκη η φύση της παροχής κινήτρων μέσω bonus να καταστεί περισσότερο βραχυπρόθεσμη με μεγαλύτερη μετοχική ανάμιξη, ενώ η FSB θέλει να εξασφαλίσει ότι στις αμοιβές των υπαλλήλων συνυπολογίζονται και τα ρίσκα που αναλαμβάνουν για λογαριασμό της επιχείρησης.

Δύο υπάλληλοι μπορεί να παράγουν το ίδιο βραχυπρόθεσμο κέρδος, ενώ εκθέτουν την επιχείρηση σε εντελώς διαφορετικό ύψος ρίσκου. Το σύστημα επιβράβευσης δεν θα πρέπει να τους αντιμετωπίσει με τον ίδιο τρόπο, επιμένει η FSB. Το μέγεθος της δεξαμενής των bonus πρέπει να αντανακλά τη συνολική επίδοση της εταιρίας και καθώς τα κέρδη και οι ζημίες από τις διαφορετικές δραστηριότητες έχουν την τάση να πραγματοποιούνται σε διαφορετικές χρονικές περιόδους η κάθε μία, οι αμοιβές θα πρέπει να κλιμακώνονται αντίστοιχα.

Ο χρόνος της ολοκλήρωσης καταβολής των αμοιβών δεν πρέπει να είναι μικρότερος από τον χρόνο που χρειάζεται για να φανεί το μέγεθος ολόκληρου του κινδύνου που αναλήφθηκε. Ακόμα, οι αμοιβές των υπηρεσιών και του προσωπικού που είναι επιφορτισμένο με τον έλεγχο του κινδύνου δεν θα πρέπει να επηρεάζονται από αυτές των εργαζομένων στο front office.

Οι αρχές της FSB για "ισχυρές πρακτικές σε ό,τι αφορά τις αμοιβές των στελεχών" σε μεγάλα χρηματοοικονομικά ιδρύματα έχουν τρεις άξονες: Καθορισμός της αμοιβής με συνετή ανάληψη ρίσκου, διασφαλίζοντας ότι κάτι τέτοιο ελέγχεται και παρακολουθείται από το Δ.Σ., και όλα αυτά υπό το εξεταστικό μάτι των ρυθμιστικών αρχών και άλλων μετόχων. Στο Pittsbourg, η FSB ανέλαβε να δώσει περισσότερη σάρκα σε αυτόν το σκελετό ιδεών.

Η ίδια αναγνώρισε έναν παράγοντα- κλειδί: τίποτα από αυτά δεν θα λειτουργήσει, εκτός αν επιβληθεί και εφαρμοστεί διεθνώς. Η εναλλακτική θα είναι ένα είδος arbitrage με επιταγές πληρωμής, διαδικασία μέσω της οποίας το τραπεζικό ταλέντο θα μεταναστεύσει σε αγορές με χαλαρότερους ρυθμιστικούς κανόνες.

Ζητείται κανόνας

Το σημείο αυτό υπογραμμίζεται επίμονα και από τις ίδιες τις τράπεζες. Ενώ ο κλάδος φαίνεται ανίκανος να δράσει μονόπλευρα, οι περισσότεροι από τους παίκτες που επηρεάζονται θα καλωσόριζαν διεθνώς επιβαλλόμενους κανόνες που θα εξασφάλιζαν ότι το πεδίο δράσης θα ήταν του ίδιου επιπέδου για όλους. Κάποια όχι εντελώς "άχρωμη" συμφωνία στο πλαίσιο του G20 θα ήταν μεν χρήσιμη, αλλά στη συνέχεια η κατά τόπους εθνική εφαρμογή δεν θα ήταν καθόλου σίγουρο ότι θα πραγματοποιηθεί.

"Θα μας ικανοποιούσε μια συμφωνία, αλλά χρειαζόμαστε επίσης συμφωνία [και για τα 20 έθνη] προκειμένου τα μέτρα να εφαρμοστούν με τον ίδιο τρόπο εντός ενός εύλογου χρονοδιαγράμματος", λέει η κ. Angela Knight, διευθύνουσα σύμβουλος στην British Bankers’ Association.

Μην κυβερνητικές οργανώσεις του τρίτου κόσμου θα περιέγραφαν αυτό που πάντα συμβαίνει με τις υποσχέσεις που δίνονται με την ευκαιρία διεθνών συνεδρίων: "Έχεις τις χαιρετούρες και τις φωτογραφίες, αλλά μετά αυτά που παίρνεις δεν έχουν καμία σχέση με όσα σου υποσχέθηκαν", προσθέτει.

Ορισμένες χώρες, όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Ολλανδία και τη Γαλλία, δεν περίμεναν το G20, αλλά προχώρησαν μόνες τους ελπίζοντας ότι ο υπόλοιπος κόσμος θα τις ακολουθήσειι. Ήδη μάλιστα, υπάρχουν διαφορές στις προσεγγίσεις τους, οι οποίες δεν συμπίπτουν επαρκώς για μελλοντική εναρμόνιση των κανόνων - ειδικά σε ό,τι αφορά τα "καπέλα". Η Μ. Βρετανία, έχοντας συνείδηση του κυρίαρχου ρόλου που παίζει ο χρηματοοικονομικός κλάδος στην οικονομία της, οδήγησε την επίθεση κατά της αντίδρασης των αρχών. Τον Αύγουστο η FSA δημοσίευσε την τελική εκδοχή του κώδικά βέλτιστης πρακτικής για τις αμοιβές στις τράπεζες.

Με κάποιον τρόπο είχε μαλακώσει αρκετά από το προσχέδιο του Μαρτίου, ενώ δεν περιλάμβανε πλέον εφαρμογή σε μη βρετανικές εταιρίες, αλλά μόνο στις 26 μεγαλύτερες βρετανικές και στις εταιρίες παροχής τραπεζικών υπηρεσιών [building societies].

Ο κώδικας υπογραμμίζει τις έννοιες της αναβλητική αίρεσης και κατά συνέπεια της επιστροφής των ειλημμένων (clawback) στην περίπτωση που οι συνεπαγόμενες συναλλαγές που συνδέονται με τα bonus δεν εξελιχθούν σύμφωνα με τα αναμενόμενα.

Το αρχικό σχέδιο έκανε λόγο για τρεις αρχές: Για έναν σταθερό συντελεστή αμοιβής υπαλλήλων που θα επέτρεπε στην τράπεζα να μην καταβάλει bonus σε ζημιογόνα έτη και την καθυστέρηση των δύο τρίτων οποιουδήποτε bonus για τουλάχιστον τρία χρόνια. Ακόμα, ένα στοιχείο του σχεδίου προέβλεπε ότι ένα σημαντικό ποσοστό της καταβαλλόμενης αμοιβής πρέπει να συνδέεται με τη μελλοντική επίδοση της εταιρίας και, αν είναι δυνατόν, με την επίδοση του τμήματος στο οποίο ο δέκτης του bonus ανήκει.

Κατ' αρχάς, η τυχόν μη συμμόρφωση με τις αρχές αυτές θα σήμαινε την αθέτηση των κανόνων. Στην τελική μορφή της έκθεση της FSA, ωστόσο, υποβαθμίστηκαν από "αρχές" σε "οδηγίες" και "βεβαιώσεις καλής πρακτικής". Αντικαταστάθηκαν από μία και μόνη αρχή που προβλέπει ότι "οι εταιρίες πρέπει να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν την πολιτική και την πρακτική των αμοιβών, ώστε αυτή να είναι συνεπής προς την αποτελεσματική διαχείριση του ρίσκου και να φροντίζουν για την προώθησή της".

Οι εγγυήσεις επέστρεψαν

Αν κάτι αντιστρατεύεται τη σύνδεση των αμοιβών με την επίδοση και το ρίσκο αυτό είναι το προκαθορισμένο ύψος στα bonus. Χρησιμοποιούμενο για την αλίευση νέων υπαλλήλων ή για την παραμονή παλαιότερων, έδειξε να ψυχορραγεί πέρυσι που οι τράπεζες πάλευαν για την επιβίωσή τους.

Τώρα φαίνεται ότι μια επιστροφή του στήνεται και στις δύο άκρες του Ατλαντικού, συχνά μάλιστα με τη μορφή πολυετών συμφωνιών. Η FSA, αν και δεν γυρνά εντελώς την πλάτη σε αυτές τις σκέψεις, έχει δηλώσει ότι οι εγγυήσεις για οτιδήποτε άνω του ενός έτους "είναι απίθανο να είναι συνεπείς με την αποτελεσματική διαχείριση ρίσκου".

Οι κανόνες που αρχίζουν να ισχύουν από τον Ιανουάριο είναι πιθανόν να προκαλέσουν κύμα υποσχέσεων για παλαιού τύπου bonus πριν από την εκπνοή της χρονικής προθεσμίας. Οι διατάξεις θα αστυνομευθούν στη βάση της "συμμόρφωσης ή παροχής εξηγήσεων", αν και η FSA διατηρεί το τελικό δικαίωμα να ζητήσει από τους παραβάτες να διακρατήσουν περισσότερο κεφάλαιο, γεγονός που θα ζημιώσει τα κέρδη και άρα και τη δεξαμενή η οποία είναι διαθέσιμη για διανομή.

Το Λονδίνο, από φόβο μήπως βρεθεί σε δύσκολη θέση σε όρους διεθνούς ρυθμιστικού ανταγωνισμού, υποσχέθηκε να επανεξετάσει τους όρους σε διάστημα ενός έτους. Επίσης, συνεργάζεται με τη βρετανική κυβέρνηση για να πειστούν και άλλες χωρικές δικαιοδοσίες να υιοθετήσουν παρόμοιο καθεστώς.

"Η ερώτηση είναι σε ποιον βαθμό η FSA επιθυμεί να σηκώσει τα μανίκια και να χρησιμοποιήσει την εσχάτη των ποινών", ρωτά ο κ. Christopher Page, associate partner της KPMG People Services, η οποία έχει έδρα το Λονδίνο. "Πρόκειται για αμφιλεγόμενο σημείο", συμπληρώνει. Όπως και να έχει, ο κ. Page πιστεύει ότι η προσέγγιση "συμμόρφωσης ή παροχής εξηγήσεων" έχει οφέλη. "«Στις ΗΠΑ έχουν την τάση να νομοθετούν" εξηγεί. "Αλλά από τη στιγμή που αρχίζεις να νομοθετείς, το πρώτο πράγμα που κάνουν οι σύμβουλοι είναι να βρίσκουν τρόπους να προσπεράσουν τις διατάξεις. Η συμμόρφωση ή παροχή εξηγήσεων είναι ακριβώς αυτό: γιατί δεν συμμορφώθηκες;".

Η Μεγάλη Βρετανία έχει ακόμη δημοσιεύσει μία έκθεση για την εταιρική διακυβέρνηση στις τράπεζες, τη Walker Review, την οποία ζήτησε ο πρωθυπουργός κ. Gordon Brown. Εκεί περιλαμβάνονται αρκετές συστάσεις για τις αμοιβές οι οποίες είναι περισσότερο περιγραφικές από τον κώδικα της FSA.

Το πρώην στέλεχος επενδυτικής τράπεζας sir David Walker εστίασε στο ότι η άμεση εποπτεία των αμοιβών από το Δ.Σ. γενικά περιορίζεται αποκλειστικά σε αυτές των ίδιων των διευθυντών. Ενώ ορισμένοι τραπεζικοί υπάλληλοι κερδίζουν αρκετές φορές περισσότερα απ' όσα τα μέλη του Δ.Σ., τα πακέτα αμοιβών τους είναι τυπικά ευθύνη του τμήματος ανθρώπινων πόρων, αλλά πρακτικά βρίσκονται υπό τον έλεγχο των επικεφαλής των επιμέρους τμημάτων.

Ετσι, ο sir David θέλει να επεκτείνει τα εμβάσματα των επιτροπών αμοιβών των τραπεζών σε όλα τα υψηλά αμοιβόμενα στελέχη. Επίσης συνιστά την αποκάλυψη των συνολικών πακέτων αμοιβών όχι για κάθε υπάλληλο ονομαστικά αλλά με βάση την ομάδα στην οποία ανήκει.

Η ευθύνη

Η εταιρική διακυβέρνηση είναι το σημείο συνάντησης των μετόχων - γεγονός το οποίο ήγειρε το ερώτημα για το τι έκαναν ή δεν έκαναν για να ασκήσουν έλεγχο επί της κουλτούρας των bonus.

"Αυτή η διαμάχη δεν είναι για το αν τα bonus είναι καλά ή κακά", λέει ο κ. Mark Thompson associate director στις πρακτικές αμοιβών για λογαριασμό της συμβουλευτικής Hay Group. "Είναι καλά -είναι χρήσιμα στο να διατηρούν τους ανθρώπους και στο να σχηματίζουν έναν άμεσο σύνδεσμο ανάμεσα στα επιτεύγματα και στις αμοιβές. Αλλά σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, κατέληξαν σε κούρσα μεταξύ των διαφόρων τμημάτων. Οι μέτοχοι πρέπει να ζητήσουν κάτι περισσότερο από απλώς ένα μπροστινό κάθισμα αν θέλουν να αποδοθούν οι ευθύνες στις εταιρίες".

Ο κ. Peter Mentagnon, επικεφαλής επενδυτικών υποθέσεων στην Association of British Insurers, υπερασπίζεται την έκδηλη απουσία δράσης των μετόχων. "Λαμβάνουμε πολύ λίγη πληροφορία και έχουμε πολύ περιορισμένες δυνάμεις σε αυτή την περιοχή", επισημαίνει. "Στη μεγάλη Βρετανία δεν έχουμε ποτέ τη δυνατότητα να ψηφίσουμε για κάτι άλλο πέρα από τις αμοιβές του διοικητικού συμβουλίου, αλλά θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι τα μέλη του Δ.Σ. ελέγχουν αυτό το θέμα".

"Σε έναν κόσμο όπου τα έσοδα μπορούν να κυμαίνονται σε μεγάλο εύρος και που οι πληρωμές αντιστοιχούν σε μεγάλο μέρος του συνολικού κόστους, οι εταιρίες θα έχουν ξεκάθαρα πρόβλημα αν είναι δεσμευμένες σε υψηλά επίπεδα σταθερών αμοιβών", λέει.

"Οπότε πρέπει να κάνουμε την υπάρχουσα διαδικασία καταβολής μεταβλητών αμοιβών καλύτερη, λαμβάνοντας υπόψη τον κίνδυνο και το προσαρμοσμένο κόστος κεφαλαίου. Θα παρακολουθούμε τη διάδραση ανάμεσα στον κίνδυνο και στις αμοιβές πιο προσεκτικά απ' ό,τι παλαιότερα".

Ο κ. Montegnon είναι υπέρ της πρότασης Walker για δημοσίευση των αμοιβών και την επέκταση των εμβασμάτων των επιτροπών αμοιβών. Ανησυχεί ωστόσο για τον μεταχρονισμό υπερβολικά μεγάλου ποσοστού αμοιβών. Όπως λέει, κάτι τέτοιο οδηγεί τις τράπεζες οι οποίες κυνηγούν στελέχη στο να υπόσχονται ότι θα αναπληρώσουν οποιαδήποτε εξ αναβολής αμοιβή. Για τον λόγο αυτό, θέλει τα εγγυημένα bonus να σταματήσουν και οι συμφωνίες πληρωμής να ολοκληρώνονται μετά το τέλος της περιόδου αίρεσης, αν και εφόσον όλα έχουν πάει καλά.

Διαφωνεί επίσης με το να παραλύουν αυτές που τώρα είναι "κυβερνητικές τράπεζες", μέσω της ακύρωσης της ικανότητάς τους να προσλαμβάνουν ταλέντα. "Είναι πολύ σημαντικό [οι τράπεζες αυτές] να ανθήσουν και να αυξήσουν την αξία τους πριν πουληθούν, επ’ ωφελεία των φορολογουμένων. Εάν επιβληθούν μη ανταγωνιστικές νόρμες επιλογής στελεχών, αυτό θα κοστίσει σε όλους μας".

Γενική συμφωνία

Αν και δεν πρόκειται ακριβώς περί ομοφωνίας, υπάρχει αυξανόμενη αποδοχή των γενικότερων θεμάτων σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές δομές των bonus. Ακόμη και ο CEO της Goldman Sachs, κ. Lloyd Blankfein, έκρινε πρόσφατα ως πολιτικά δόκιμο να αγκαλιάσει επερχόμενες αλλαγές όπως η αναβλητική αίρεση των αμοιβών, η επιστροφή των ειλημμένων αμοιβών και η σύνδεση με την επίδοση της εταιρίας. Επίσης, ζήτησε τον περιορισμό των πολυετών εγγυημένων συμβολαίων. Το εκκρεμές ζήτημα τώρα είναι το αν θα τεθεί ή όχι όριο αμοιβών.

Το πλέον ηχηρό κάλεσμα για θέσπιση ορίων προέρχεται από τη Γαλλία και υποστηρίζεται από τη Γερμανία, αν και η συντονισμένη δράση σταμάτησε για λόγους ανταγωνισμού. Οι ΗΠΑ δεν τάσσονται υπέρ των δύο, ενώ η Μ. Βρετανία που ήταν αρχικά εχθρική, έχει πρόσφατα σωπάσει. Η FSA έχει τοποθετηθεί λέγοντας πως δεν είναι δική της δουλειά να επιβάλει μια πολιτική πληρωμών και ότι εναπόκειται στους μετόχους να επηρεάσουν το πόσο πληρώνεται το προσωπικό.

Αφήστε τους διοικητές να διοικήσουν

Ο κ. Montagnon της ABI δεν είναι υπέρ της θέσπισης επίσημου ορίου αμοιβών ή στην πραγματικότητα μετακίνησης από τη μεταβαλλόμενη στη σταθερή αμοιβή. "Η διοίκηση πρέπει να έχει το δικαίωμα να διοικεί", λέει. Άλλοι προειδοποιούν ότι η θέσπιση επίσημων ορίων θα έχει νομοθετική επίπτωση ενθαρρύνοντας την αναζήτηση εναλλακτικών δομών: δηλαδή bonus που δεν είναι bonus.

Επί παραδείγματι, ήδη ορισμένες τράπεζες πειραματίζονται με εικονικά δάνεια - δάνεια που δεν είναι υποχρεωτικά να επιστραφούν.

"Αν η κυβέρνηση ξεκινήσει να ρυθμίζει τα ποσά που οι τράπεζες μπορούν να πληρώσουν, θα πρόκειται για απόλυτη καταστροφή", πιστεύει ο κ. Tompson της Hay Group. "Κάθε φορά που μια κυβέρνηση προσπαθεί να κάνει κάτι σε σχέση με τις πληρωμές, αυτό λειτουργεί στην αντίθετη κατεύθυνση. Όταν η Μ. Βρετανία εισήγαγε πολιτικές εσόδων στα 1970 αυτό είχε ως αποτέλεσμα την παροχή γενναιόδωρων αποζημιώσεων ανώτερων στελεχών, για τις οποίες ακόμη υπάρχουν διαμαρτυρίες".

Τα όρια μπορεί να μη χτυπήσουν καν τους κατάλληλους στόχους. Οι νέοι ολλανδικοί κανόνες, για παράδειγμα, δεν εφαρμόζονται σε καλοπληρωμένους traders ή σε κανέναν άλλον που βρίσκεται χαμηλότερα από το Δ.Σ. Αυτό που λένε ωστόσο -και αυτό πρέπει να ανησυχήσει τα τραπεζικά στελέχη παντού- είναι ότι η πολιτική σε σχέση με τις αμοιβές των στελεχών πρέπει να λάβει υπόψη της και "την αποδοχή από την κοινωνία".

Κάτι τέτοιο έχει αρχίσει να διαμορφώνει την αντίληψη του κοινού για τα τραπεζικά στελέχη και την τραπεζική. Ακόμη και ο πρόεδρος της FSA, κ.  Alain Turner πρόσφατα ερωτήθηκε για το αν το μέγεθος του χρηματοοικονομικού κλάδου και κάποια από τα προϊόντα του είναι "κοινωνικά χρήσιμα".

Όταν η διαμάχη φτάσει σε εκείνα τα "χωράφια" θα έχει έρθει η ώρα για τους τραπεζίτες για να πάρουν την κοινή γνώμη πραγματικά στα σοβαρά. Με δεδομένου ότι τα bonus είναι στην πρώτη γραμμή της γνώμης του κοινού, φαίνεται καλή επιλογή για τις τράπεζες ώστε να αρχίσουν από εκεί να ξεκαθαρίζουν τη στάση τους.

* Το άρθρο είναι από το τεύχος του Οκτωβρίου.