Πριν λίγα χρόνια ήταν ένα περιζήτητο περιφερειακό τραπεζικό κέντρο, με διόδους προς το ρωσικό και το αραβικό χρήμα, αλλά και μια ραγδαίως αναπτυσσόμενη εσωτερική αγορά real estate, που «διψούσε» για τραπεζική χρηματοδότηση.

Σήμερα, τα ποσά που απαιτούνται για την ανακεφαλαιοποίηση του κυπριακού τραπεζικού συστήματος, κυμαίνονται από 6 έως και 12 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τις πληροφορίες που κατά καιρούς έχουν διαρρεύσει στον τοπικό αλλά και τον διεθνή Τύπο.

Το «Ελντοράντο» στο οποίο θέλησαν να συμμετάσχουν οι περισσότερες μεγάλες ελληνικές τράπεζες, είτε καθιερώνοντας αυτόνομη παρουσία, είτε με εξαγορές, είτε ακόμη επιδιώκοντας συνενώσεις με τοπικούς μεγάλους παίκτες προκειμένου να δημιουργήσουν μεγάλα σχήματα, κινδυνεύει σε ορισμένες τουλάχιστον περιπτώσεις να μετατραπεί σε «εφιάλτη»!

Τα προβλήματα δεν εντοπίζονται μόνο στην σταδιακή κατακρήμνιση της εκεί οικονομικής δραστηριότητας. Σχετίζονται με την μείωση των τιμών στο real estate, τις ιδιοτυπίες του κυπριακού θεσμικού πλαισίου, το κόστος χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων, αλλά και το επερχόμενο due diligence που προωθείται στα πλαίσια ενός κυπριακού «τραπεζικού μνημονίου».

Ως μεγάλο «θύμα» της επιτυχίας της (που μετατρέπεται σε αχίλλειο πτέρνα) και της απότομης ανατροπής της κατάστασης εμφανίζεται σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία η Alpha Βank.

Κι αυτό καθώς η θυγατρική της στην Κύπρο έχοντας μακρόχρονη παρουσία, πολυάριθμα καταστήματα και την πιο μεγάλη «διείσδυση» στην αγορά, ( η οποία στο παρελθόν της προσέφερε σημαντικότατα κέρδη) διέθετε με βάση στοιχεία του πρώτου τριμήνου του τρέχοντος έτους συνολικά δάνεια της τάξεως των 4,56 δισ. ευρώ, με καταθέσεις που ανέρχονταν σε 2,67 δισ. ευρώ. Με αποτέλεσμα το κενό χρηματοδότησης (funding gap) της θυγατρικής να ανέρχεται σε περίπου 1,9 δισ. ευρώ.

Δεύτερη σε δανειακό μέγεθος έρχεται η εκεί θυγατρική της Eurobank, με συνολικά δάνεια κατά το ίδιο διάστημα της τάξεως του 1,35 δισ. ευρώ, τα οποία όμως εμφανίζονται να υπερκαλύπτονται από καταθέσεις 2,92 δισ. ευρώ.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι – αντίθετα με τις υπόλοιπες ελληνικές τράπεζες- η Eurobank δεν επεκτάθηκε στο σύνολο των τραπεζικών υπηρεσιών, αλλά παρείχε μόνον επιχειρηματικές υπηρεσίες, (corporate, wholesale, investment banking) αφήνοντας εκτός τη λιανική τραπεζική.(retail στεγαστικά-καταναλωτικά), μέσω επτά επιχειρηματικών κέντρων που δημιούργησε από το 2007 και εντεύθεν.

Στην τρίτη θέση -πολύ κοντά στην Πειραιώς- βρίσκεται κατά τα ίδια στοιχεία η Εθνική Τράπεζα, με παρουσία στην Κύπρο από το 1907, συνολικά δάνεια ύψους 890 εκατ. ευρώ και καταθέσεις 837 εκατ. ευρώ που αφήνουν ένα κενό χρηματοδότησης της τάξεως των 50 εκατ. ευρώ, μάλλον ασήμαντο για το μέγεθος της ΕΤΕ. Στην περίπτωση της Πειραιώς εμφανίζονται δάνεια 853 εκατ. ευρώ και καταθέσεις λίγο υψηλότερες, στα 878 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο το «κενό χρηματοδότησης» είναι η μία όψη του νομίσματος. Η δεύτερη αφορά τις ιδιαιτερότητες του κυπριακού θεσμικού πλαισίου, σε ότι αφορά τα δάνεια και ιδίως το στεγαστικά που κατά κανόνα έχουν σημαντικές «εξασφαλίσεις»

Δεν είναι τυχαίο ότι τα ποσά που διαρρέονται αναφορικά με τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης του κυπριακού τραπεζικού συστήματος είτε πρόκειται για 6 είτε για 12 δισ. ευρώ, είναι πολύ υψηλότερα από τις έως τώρα δημοσιοποιημένες ανάγκες των δύο μεγάλων κυπριακών τραπεζών, ή και από τη συνολική τους έκθεση σε κρατικά ομόλογα.

Η διαφορά αυτή όπως προκύπτει, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις «ιδιαιτερότητες» του κυπριακού θεσμικού πλαισίου, σε ότι αφορά τον χαρακτηρισμό των επισφαλών δανείων και το σχηματισμό αντίστοιχων επισφαλειών.

Ειδικότερα, όπως έχει ξαναγράψει το Euro2day.gr μια πολύ σημαντική διαφορά σχετίζεται με το γεγονός ότι δάνεια που δεν εξυπηρετούνται για μεγάλο διάστημα και θα έπρεπε μετά από 90 ημέρες να χαρακτηρισθούν ως επισφαλή, θεωρούνται στην Κύπρο «ενήμερα» εφόσον υπάρχουν επαρκείς… καλύψεις!

Για το λόγο αυτό, σύμφωνα με draft του «τραπεζικού μνημονίου» που ετοιμάζει η τρόικα στην Κύπρο (το οποίο και δημοσιεύτηκε από το έγκυρο οικονομικό site Stockwatch), πρόκειται σύντομα να ολοκληρωθεί εκτεταμένο due diligence, έλεγχος λογιστικών και οικονομικών στοιχείων δηλαδή, όχι μόνο στις μεγάλες κυπριακές τράπεζες, αλλά και στις ελληνικές που έχουν ισχυρή τοπική παρουσία.

Κι αυτό καθώς η τρόικα προτίθεται-παρά την ισχυρή αντίδραση μέρους του κυπριακού συστήματος- όχι απλώς να αποκαλύψει τα δάνεια σε καθυστέρηση που εμφανίζονται ως ενήμερα λόγω «επαρκών καλύψεων» (προκειμένου να σχηματιστούν προβλέψεις και να προσδιοριστεί το κενό κεφαλαίων) αλλά και να πιέσει για αλλαγή της σχετικής νομοθεσίας.

Ακόμη και σε ότι αφορά το χρονικό διάστημα κατάσχεσης και πλειστηριασμού ακινήτων, το οποίο κατά την άποψη της, σύμφωνα με το συγκεκριμένο σχέδιο, δεν πρέπει να ξεπερνά τον 1,5 χρόνο.

Υπό αυτή την έννοια, προκύπτει το ερώτημα των πρόσθετων επισφαλειών που ενδέχεται να προκύψουν, επί των δανείων που έχουν προσφέρει ελληνικές τράπεζες και κυρίως η Alpha Bank Cyprus που διαθέτει μακράν το μεγαλύτερο συνολικό δανειακό χαρτοφυλάκιο, με σημαντική διείσδυση στα στεγαστικά, (ύψους 2,12 δισ. ευρώ στις αρχές του έτους) κι αποδέκτες σε πολλές περιπτώσεις, κατοίκους τρίτων χωρών.

Κι αυτό καθώς η αγοραία αξία των περισσότερων ακινήτων στην Κύπρο εμφανίζεται σήμερα να είναι αισθητά μικρότερη απ ότι την εποχή στην οποία αγοράστηκαν, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις τα δάνεια έχουν συναφθεί σε ξένα νομίσματα που προσέφεραν χαμηλό επιτόκιο, αλλά έχουν έκτοτε ανατιμηθεί σημαντικά, όπως το ελβετικό φράγκο.

Στον ξένο Τύπο έχει εμφανιστεί το τελευταίο διάστημα αριθμός δημοσιευμάτων, στα οποία καταγράφεται η αντίδραση (σε ορισμένες περιπτώσεις νομικά οργανωμένη) βρετανών πολιτών που αγόρασαν σπίτια στην Κύπρο, λαμβάνοντας δάνεια σε ελβετικό φράγκο από κυπριακές και ελληνικές τράπεζες, πολλές φορές λειτουργώντας μέσω…μεσαζόντων! Κι εν συνεχεία είδαν τις αξίες των ακινήτων τους να μειώνονται δραστικά, την ώρα που το ελβετικό φράγκο σημείωσε ισχυρή ανατίμηση.

Τέλος, όπως αναφέρεται στο draft «τραπεζικό μνημόνιο» της Κύπρου, στη περίπτωση ελληνικών τραπεζών, θα ενημερωθούν αρμοδίως, οι ρυθμιστικές αρχές της χώρας μας, καθώς ο προσδιορισμός των κεφαλαιακών ελλειμμάτων, αλλά και των αναγκών χρηματοδοτικής κάλυψης είναι διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη προκειμένου να ακολουθήσει η πολυαναμενόμενη ανακεφαλαιοποίηση.


* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.