Mπορεί από τον Σεπτέμβριο και μετά οι εισηγμένες εταιρείες του εμποροβιομηχανικού κλάδου να προσδοκούν ότι το ποσοστό πτώσης των φετινών κερδών τους σε σχέση με πέρυσι θα αρχίσει να συρρικνώνεται και η κατάσταση θα εμφανιστεί σχετικά βελτιωμένη, ωστόσο όμως, όλοι γνωρίζουν ότι η συγκεκριμένη εξέλιξη μόνο εντυπώσεις μπορεί να προκαλέσει και όχι ουσία...

Ελάχιστοι είναι εκείνοι που αναμένουν σημαντική ανάκαμψη στο μέτωπο της ζήτησης από το φθινόπωρο, παρά τα όσα λέγονται για τις προοπτικές της διεθνούς οικονομίας. Αντίθετα, σημαντικοί παράγοντες της αγοράς φοβούνται παγίωση της ζήτησης σε χαμηλά επίπεδα, παρουσιάζοντας, μάλιστα, ως παράδειγμα τις πολύ υψηλές εκπτώσεις στις οποίες προχωρούν φέτος γνωστές αλυσίδες καταστημάτων (π.χ. Βάρδας έως 50%, Sprider έως 80%, Athens Heart έως 70% κ.λπ.).

Χαρακτηριστική είναι η απάντηση του διευθύνοντος συμβούλου της Rilken κ. Κων. Φαλτσέτα, όταν ρωτήθηκε, στα τέλη Ιουνίου, για την άνοδο της ζήτησης που είχε σημειωθεί τον Μάιο: «Μην κοιτάτε την κατάσταση μήνα με τον μήνα. Για να πούμε ότι έχουμε δει τον πάτο του βαρελιού θα πρέπει να υπάρξει, τουλάχιστον, ένα τρίμηνο συνεχούς ανόδου. Μάλλον, δεν έχουμε δει ακόμη τα χειρότερα».

Ο διευθύνων σύμβουλος της Rilken φαίνεται ότι δικαιώθηκε από τα επίσημα στοιχεία των επόμενων μηνών. Για παράδειγμα, o δείκτης προσδοκιών του ΙΟΒΕ στο λιανικό εμπόριο επιδεινώθηκε τον τελευταίο μήνα, μετά από ένα ανοδικό διάλειμμα που είχε μεσολαβήσει, ενώ στο α΄ πεντάμηνο του 2009 ο όγκος της ζήτησης (πλην αυτοκινήτων και καυσίμων) υποχώρησε κατά 10,8%, με τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων να πέφτουν κατά 7,8%, τα πολυκαταστήματα κατά 7,1% και τον κλάδο επίπλων-ηλεκτρικών ειδών κατά 20,4%...

Επίσης, ενώ τον Απρίλιο είχε φανεί μια συρρίκνωση του ποσοστού πτώσης των οικοδομικών αδειών σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, η υστέρηση του Μαΐου από τον αντίστοιχο περυσινό μήνα εκτινάχθηκε στο -41,5% και η μέση πτώση του α΄ πενταμήνου του 2009 στο 28,1%!

Τέλος, ενώ η βιομηχανική παραγωγή είχε περιορίσει τον Μάιο το ποσοστό πτώσης της στο 8,2%, ήρθε το -11,6% του Ιουνίου για να ρίξει την παραγωγή του πρώτου εξαμήνου του τρέχοντος έτους στο -12%.

«Λογιστικές» προσδοκίες

Οι παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την κερδοφορία του τελευταίου τετραμήνου του 2009 στις εμποροβιομηχανικές επιχειρήσεις, έτσι ώστε το ποσοστό πτώσης των ετήσιων κερδών να φανεί χαμηλότερο σε σύγκριση με αυτό του α΄ εξαμήνου, είναι:

- Σε αντίθεση με το πρώτο οκτάμηνο του 2008, οπότε η ζήτηση ήταν ισχυρή, το υπόλοιπο διάστημα του περασμένου έτους οι πωλήσεις επηρεάστηκαν δραστικά, τόσο από την οικονομική κρίση (διστακτικότητα καταναλωτών, πολιτική destocking κ.λπ.), όσο και από τα επεισόδια του Δεκεμβρίου στην Αθήνα και στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας.

- Η πτώση των τιμών των πρώτων υλών (αλουμίνιο, χάλυβας κ.λπ.) κατά το τελευταίο τετράμηνο του 2008 ήταν κατακόρυφη, με αποτέλεσμα μια σειρά από κλάδους να υποχρεωθούν, κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, σε μεγάλες ζημιές. Κάτι τέτοιο, δεν αναμένεται να επαναληφθεί -τουλάχιστον στον ίδιο βαθμό- το προσεχές φθινόπωρο.

-Τα επιτόκια των τραπεζών είναι σήμερα αρκετά χαμηλότερα από τα αντίστοιχα περυσινά, ενώ πολλές εισηγμένες έχουν καταφέρει να περιορίσουν την εξάρτησή τους από τις τράπεζες, με αποτέλεσμα τα χρηματοοικονομικά κόστη να αναμένονται μειωμένα. Βέβαια, υπάρχουν εκτιμήσεις κάποιων παραγόντων της αγοράς που βλέπουν κάποια ανάκαμψη των επιτοκίων από τον Οκτώβριο και μετά, ωστόσο αυτό θα πρέπει να φανεί και στην πράξη.

-Κάποιες κινήσεις περιορισμού του κόστους που έγιναν από την πλευρά των επιχειρήσεων θα αρχίσουν να αποδίδουν σταδιακά και η επίδραση αυτή θα είναι πιθανότατα μεγαλύτερη στο δ΄ τρίμηνο του 2009, σε σχέση με τα προηγούμενα τρίμηνα.

-Πολλοί ήταν πέρυσι οι εισηγμένοι όμιλοι που βλέποντας το οικονομικό περιβάλλον να επιδεινώνεται δραστικά, προχώρησαν στις λογιστικές καταστάσεις του δ΄ τριμήνου στην εγγραφή πολύ υψηλών προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις, για απομειώσεις θυγατρικών και άλλων περιουσιακών στοιχείων κ.λπ. Φέτος, είναι αμφίβολο αν θα προχωρήσουν σε αναλόγου μεγέθους προβλέψεις.

Ακόμη, όμως, κι αν επιβεβαιωθούν οι παραπάνω εκτιμήσεις, κανένας επιχειρηματικός παράγοντας δεν αναμένεται να τις... πανηγυρίσει. Όλοι κατανοούν ότι από τον Οκτώβριο του 2008 μέχρι σήμερα το ύψος της κερδοφορίας έχει καθηλωθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα, όσο κι αν έχουν πέσει οι τόκοι, οι μισθοί και οι υπόλοιπες κατηγορίες εξόδων. «Το μεγάλο πρόβλημά μας είναι η έλλειψη ζήτησης και αυτό πολύ δύσκολα θα αλλάξει στο άμεσο μέλλον», αναφέρει υψηλόβαθμο στέλεχος εισηγμένης εταιρείας, το οποίο αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό και την πορεία της οικονομίας το 2010. 

***Αναδημοσίευση από το 597ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 28 Αυγούστου – 1 Σεπτεμβρίου 2009.