Nέος νομισματικός πόλεμος μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ διαγράφεται καθώς η ασιατική υπερδύναμη στοχεύει να αποδυναμώσει το γουάν για να αντιμετωπίσει την πτώση των εξαγωγών της, προκαλώντας έτσι την έντονη αντίδραση των ΗΠΑ.

Ήδη, στην πρόσφατη συνάντηση που είχε με τον Κινέζο πρωθυπουργό, κ. Γουάνγκ Κισάν, ο απερχόμενος Αμερικανός υπουργός Οικονομικών κ. Χένρι Πόλσον έκανε λόγο για την ανάγκη ενός ισχυρού γουάν. «Φωνή βοώντος...», αφού κάθε κράτος προσπαθεί να προστατεύσει τις δικές του επιχειρήσεις εν μέσω της διεθνούς οικονομικής κρίσης.

Ειδικότερα, στις αγορές παραγώγων οι επενδυτές στοιχηματίζουν ότι η Κίνα θα αφήσει το νόμισμά της να διολισθήσει έναντι του δολαρίου. Η ασιατική χώρα για τρία συνεχή χρόνια (από το 2005) είχε επιτρέψει στο νόμισμά της να ανατιμάται έναντι του αμερικανικού, με αποτέλεσμα το δικό της να έχει κέρδη περί το 20% έναντι του δολαρίου. Τώρα 1 δολάριο αντιστοιχεί σε 6,85 γουάν.

Όμως, πλέον, οι αναφορές μεταξύ των αναλυτών κάνουν λόγο για πιθανή μείωση του κινεζικού νομίσματος έως και 5% μέχρι το τέλος του χρόνου. Εάν η πρόβλεψη επιβεβαιωθεί, η ισοτιμία των δύο νομισμάτων θα επιστρέψει στα επίπεδα του περασμένου Φεβρουαρίου. Ήδη, από τον Σεπτέμβριο η Λαϊκή Κεντρική Τράπεζα της Κίνας έχει μειώσει τρεις φορές το επιτόκιό της, το οποίο πλέον βρίσκεται στο 5,58%, και οι αναλυτές αναμένουν μία ακόμη πτώση σύντομα, παρότι στελέχη της τράπεζας διαβεβαιώνουν πως τα επιτόκια βρίσκονται «σε σχετικά κατάλληλα επίπεδα».

--- Σε δύσκολη θέση

Η Κίνα βρίσκεται σε δύσκολη θέση καθώς η οικονομική κρίση έχει πλήξει τον ισχυρότατο τομέα των εξαγωγών της, οι οποίες τον περασμένο μήνα κατέγραψαν ιστορικά χαμηλά. Είναι ενδεικτικό ότι η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει σημαντική επιβράδυνση στους ρυθμούς αύξησης των εξαγωγών της το 2009, στο 4,5% σε πραγματικούς όρους μετά τη φετινή άνοδο κατά 11%.

Αποτέλεσμα είναι οι μειωμένες εξαγωγές να ψαλιδίσουν μία ποσοστιαία μονάδα από το κινεζικό ΑΕΠ. Μάλιστα, καθώς οι εισαγωγές θα ξεπεράσουν τις εξαγωγές, θα είναι η πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια που το εξαγωγικό εμπόριο θα περιορίσει την ανάπτυξη.

Ήδη η κινεζική οικονομία επιβραδύνθηκε το τελευταίο τρίμηνο στο 9% έναντι 11,9% την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Συνολικά, το 2008 η οικονομία της Κίνας θα αναπτυχθεί με μονοψήφιο ρυθμό, για πρώτη φορά από το 2002.

Μετά το 11,9% του 2007, το κινεζικό ΑΕΠ θα αναπτυχθεί φέτος, σύμφωνα με την εκτίμηση της Παγκόσμιας Τράπεζας, κατά 9,4%, και σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ σε ποσοστό 9,5%. Παρότι το μέγεθος είναι υψηλό, το Πεκίνο ανησυχεί για ενδεχόμενες απολύσεις, κυρίως στον κλάδο των εξαγωγών, και για πιθανότητα κοινωνικών αναταραχών.
 
Ενδεικτικό είναι ότι στην επαρχία Γκουανγκντόνγκ, όπου απασχολούνται περίπου 27 εκατ. εργάτες, καταγράφονται μαζικές απολύσεις αφού τα εργοστάσια κλείνουν εξαιτίας της μείωσης των εξαγωγών.

--- Το πάνω χέρι

Η κατάσταση προβλέπεται ακόμη πιο δύσκολη το 2009 για το οποίο, παρά την τόνωση της οικονομίας με το πακέτο στήριξης των 586 δισ. δολαρίων (οι επιπτώσεις του θα φανούν το επόμενο εξάμηνο), οι εκτιμήσεις αναθεωρούνται πτωτικά.

Ο ΟΟΣΑ κάνει λόγο για ανάπτυξη στο 8% και η Παγκόσμια Τράπεζα για 7,5%, μετά τις αρχικές εκτιμήσεις περί το 9%. Όμως, οι νέες προβλέψεις είναι χαμηλές, με δεδομένο ότι η Κίνα έχει θέσει ως ελάχιστο αποδεκτό όριο ανάπτυξης το 8%, ώστε η οικονομία να μπορεί να απορροφήσει τους νεοεισερχομένους στην αγορά εργασίας.

Όλα αυτά ενισχύουν τις εκτιμήσεις για κάμψη του γουάν, αποδυναμώνοντας το ενδεχόμενο κίνησης καλής θέλησης (και τη διάρκειά της, εάν τελικά γίνει) εκ μέρους της Κίνας μετά τις πιέσεις του κ. Πόλσον. Άλλωστε, όπως παρατηρούν αναλυτές, αυτήν τη στιγμή η Κίνα παρουσιάζεται να έχει το πάνω χέρι, αφού η αμερικανική πιστωτική κρίση έχει μειώσει την αξιοπιστία του κ. Πόλσον και εν γένει την επιρροή των ΗΠΑ στα διεθνή κέντρα αποφάσεων.

ΚΑΙ ΤΟ ΑΔΥΝΑΜΟ ΕΥΡΩ ΨΑΛΙΔΙΖΕΙ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Την ώρα που οι ΗΠΑ εξάγουν την οικονομική τους κρίση προκαλώντας τριγμούς σε όλη τη διεθνή οικονομία, το αμερικανικό νόμισμα «πληρώνει» τη φυγή των κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές υψηλού ρίσκου αλλά και την εξασθένηση του ευρώ λόγω ακριβώς των... εισαγόμενων εκ των ΗΠΑ οικονομικών προβλημάτων της ευρωζώνης.

Τελικό θύμα είναι οι αμερικανικές επιχειρήσεις, οι οποίες βλέπουν την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών τους να πλήττεται για μία ακόμη φορά εξαιτίας των συναλλαγματικών ισοτιμιών, παρότι καθ’ όλη τη διάρκεια του 2008 το ασθενές δολάριο είχε στηρίξει τις εξαγωγές τους και κατ’ επέκταση την κερδοφορία τους, καθώς τα έσοδά τους από τις αγορές του εξωτερικού σε ξένο νόμισμα στις ΗΠΑ μεταφράζονταν σε περισσότερα δολάρια.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τους αναλυτές της Standard & Poor’s, εάν η ισοτιμία ευρώ - δολαρίου κινηθεί μεταξύ του 1,20 και του 1,30 (όπου βρίσκεται και η τρέχουσα διακύμανση), τότε τα κέρδη των εταιρειών του δείκτη S&P 500 το 2009 θα έχουν απώλειες της τάξης του 3% - 4%. Αν, στην καλύτερη περίπτωση, το ευρώ ενισχυθεί κινούμενο περί το 1,35 δολάριο, τότε η δυσμενής για το αμερικανικό νόμισμα ισοτιμία θα αφαιρέσει από τα κέρδη των αμερικανικών εταιρειών περί το 2%.

Οι επιπτώσεις στην κερδοφορία των επιχειρήσεων λόγω της ενίσχυσης του δολαρίου θα γίνουν ιδιαίτερα ισχυρές από τα μέσα του επόμενου έτους. Μάλιστα, ορισμένοι αναλυτές θεωρούν πως η κατάσταση θα γίνει χειρότερη το 2010, καθώς το δολάριο θα διατηρήσει τη δυναμική του έναντι του ευρώ. Βέβαια, η μείωση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ θα μπορούσε να προσφέρει ένα στήριγμα, το οποίο όμως ακυρώνεται εξαιτίας των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή οικονομία, με αποτέλεσμα από την πλευρά της και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να προγραμματίζει νέες αυξήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό τα κεφάλαια προτιμούν τις αμερικανικές αξίες, καθώς οι ευρωπαϊκές οικονομίες δείχνουν να κλυδωνίζονται εντονότερα από τις ΗΠΑ.

Βέβαια, το μεγαλύτερο πλήγμα θα το υποστούν οι κλάδοι που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις εξαγωγές. Όμως, ακόμη και οι εταιρείες που εισάγουν προϊόντα, επομένως ευνοούνται κάνοντας τις πληρωμές με το δολάριο ενισχυμένο, αναμένεται να αντιμετωπίσουν προβλήματα και τις πιο αρνητικές προβλέψεις συγκεντρώνει ο κλάδος των εταιρειών λιανικής. Κι αυτό διότι λόγω της ύφεσης θα έχουν μειωμένα περιθώρια κέρδους, τα οποία πιέζονται ακόμη περισσότερο εξαιτίας της πολιτικής των προσφορών.