Πλούσιος μπουφές, δημόσιες σχέσεις, αιτήματα για διορισμούς και δουλειές «απ’ το παράθυρο»! Αν σε όλα αυτά προσθέσει κάποιος την ουσιαστική απουσία των θεσμικών επενδυτών και ένα μάτσο γραφικότητες, τότε καταλαβαίνει γιατί αυτός ο τόσο χρήσιμος θεσμός πάσχει στη ρίζα του…

Η τακτική γενική συνέλευση μιας εισηγμένης εταιρίας είναι ο καταλληλότερος τρόπος για να συναντήσετε τον πρόεδρό της που δεν σας βγαίνει στο τηλέφωνο προκειμένου να ακούσει τα αιτήματά σας!

Όχι μόνο γιατί ο πρόεδρος θα είναι σίγουρα εκεί, αλλά και γιατί -λόγω της ημέρας- είναι υποχρεωμένος να σας απαντήσει με… χαμόγελο.

Δεν έχετε λοιπόν παρά να μιμηθείτε και εσείς τόσους άλλους που αγοράζουν δέκα μετοχές και έτσι έχουν τη δυνατότητα να εκφράζουν από κοντά τα αιτήματά τους στον πρόεδρο, όπως το να προσληφθεί το παιδί τους στην εταιρία, να συνεργαστεί η επιχείρησή τους με την εισηγμένη (επ’ αγαθώ της κοινωνίας βεβαίως-βεβαίως…), να πάρει η εφημερίδα τους καμιά διαφήμιση παραπάνω και άλλα σχετικά.

Και αν η αγωνία ενός πατέρα να βρει εργασία στο παιδί του είναι ιερή, μη νομίζετε ότι κάποια από τα υπόλοιπα αιτήματα που υποβάλλονται δεν βρίσκονται στη «γκρίζα ζώνη» της νομιμότητας…

---Για πέντε λεπτά δημοσιότητας…

Μια δεύτερη κατηγορία ατόμων που συμμετέχουν συχνά-πυκνά στις γενικές συνελεύσεις είναι αυτή που επιζητεί τα γνωστά… πέντε λεπτά της δημοσιότητας που αναλογούν στον καθένα μας.
Η δυνατότητα που προσφέρουν οι γενικές συνελεύσεις σε κάθε μέτοχο να πάρει τον λόγο, σε συνδυασμό με τον πλούσιο μπουφέ που συνήθως ακολουθεί, αποτελούν μεγάλη πρόκληση, που δύσκολα κάποιος μπορεί να της αντισταθεί… Παίρνουν λοιπόν τον λόγο και όποιος αντέξει από αυτά που «εκτοξεύουν»!

Σε ό,τι αφορά μάλιστα τον μπουφέ, έχει παρατηρηθεί στατιστικά ότι οι μέτοχοι «επιτίθενται» με μεγαλύτερη βουλιμία στους μπουφέδες εκείνων των εισηγμένων εταιριών που δεν διανέμουν μέρισμα, προφανώς με το σκεπτικό ότι «η φτώχεια θέλει καλοπέραση»…

Άλλες κατηγορίες ατόμων που κατά καιρούς συμμετέχουν σε ορισμένες γενικές συνελεύσεις είναι:

Οι «χειροκροτητές»: Πρόκειται συνήθως για στελέχη των εταιριών που απλώς χειροκροτούν στο τέλος της ομιλίας του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου.

Οι συνδικαλιστές: Οι εκπρόσωποι των συνδικαλιστικών οργανώσεων που λαμβάνουν τον λόγο στις κρατικού ενδιαφέροντος εταιρίες και συνήθως προβάλλουν τα αιτήματά τους.

Οι «φουσκωτοί»: Πρόκειται για κυρίους που χαρακτηρίζονται για τις μεγάλες σωματικές διαστάσεις τους. Δεν δείχνουν να παρακολουθούν με ιδιαίτερα τεταμένη προσοχή τα όσα λέγονται στη γενική συνέλευση, αλλά καλού-κακού εσείς καλό είναι να μην τσακωθείτε μαζί τους...

---Επί της ουσίας τώρα…

Αν η πορεία ενός θεσμού κρίνεται εκ του αποτελέσματος, τότε οι γενικές συνελεύσεις των εισηγμένων εταιριών φαίνεται να πάσχουν στη… ρίζα τους.

Θεωρητικά τουλάχιστον, οι τακτικές γενικές συνελεύσεις αποτελούν το μοναδικό ίσως «βήμα» των μετόχων μειοψηφίας, προκειμένου να ελέγχουν τις διοικήσεις των εταιριών, τους ορκωτούς ελεγκτές, τις αμοιβές των διευθυντικών στελεχών κ.λπ.

Παρ' όλα αυτά, οι γενικές συνελεύσεις φαίνεται να λειτουργούν σαν την «αστυνομία» που εδώ και δεκαετίες δεν έχει καταφέρει να συλλάβει ούτε έναν παράνομο…

Και αυτό γιατί, τουλάχιστον κατά τα 15 τελευταία χρόνια, από τη διαδικασία των τακτικών γενικών συνελεύσεων των εισηγμένων εταιριών δεν προέκυψαν:

• Ούτε μία (λέτε να μην υπήρχε;) περίπτωση απιστίας των διοικήσεων εναντίον των μικρομετόχων, σε μια χώρα που φημίζεται για την έκταση και το βάθος της διαφθοράς της.

• Ούτε μία περίπτωση παράβασης καθήκοντος από ορκωτό ελεγκτή…
Ακόμη όμως και σε περιπτώσεις που εμφανίστηκε κάποιας μορφής «αντιπολίτευση» στις διοικήσεις των εταιριών μέσω των γενικών συνελεύσεων, αυτή δεν προέκυψε από τη συσπείρωση των μικρομετόχων, αλλά κυρίως από επώνυμους επενδυτές (π.χ. η περίπτωση του κ. Τζιβέλλη στην «αυταρχική» συμπεριφορά της διοίκησης της Crown Hellas Can, ή των γνωστών εφοπλιστών κ. Πατέρα και Μαρινάκη στις Εκδόσεις Λυμπέρη).

Από την άλλη πλευρά, βέβαια, σε ορισμένες περιπτώσεις η «αντιπολίτευση» των μετόχων μειοψηφίας δεν βασίζεται στα αγαθότερα κίνητρα, καθώς όλοι γνωρίζουν περιπτώσεις όπου συγκεντρώθηκαν ποσοστά προκειμένου να εκβιαστούν διοικήσεις!

---Τα βασικότερα αίτια

Αν κάποιος αναζητήσει τα αίτια όλων αυτών, θα μπορούσε να εστιαστεί:

• Στην πολύ χαμηλή συμμετοχή των μετόχων μειοψηφίας στις γενικές συνελεύσεις. Σε πολλές από αυτές δεν παρουσιάζονται πάνω από 2 - 3 άτομα και συχνά γι' αυτό ευθύνονται και οι εισηγμένες εταιρίες (συνωστισμός γενικών συνελεύσεων στις τελευταίες ημέρες του Ιουνίου, γενικές συνελεύσεις που γίνονται πολύ μακριά από το κέντρο της Αθήνας κ.λπ.). Επίσης, τα μεγάλα ποσοστά που συχνά κατέχουν οι βασικοί μέτοχοι αποθαρρύνουν τη συμμετοχή των μικροεπενδυτών, καθώς γνωρίζουν ότι η ψήφος τους δεν θα αλλάξει τις ισορροπίες.

• Στην ουσιαστική απουσία των θεσμικών -των πλέον «έξυπνων» δηλαδή- επενδυτών. Οι τελευταίοι ποτέ δεν παίρνουν τον λόγο στις συνελεύσεις, παρά μόνο ψηφίζουν, χωρίς μάλιστα να αιτιολογούν τις αποφάσεις τους. Για παράδειγμα, πρόσφατα στον ΟΠΑΠ είχαμε την καταψήφιση στο σοβαρότατο θέμα των οικονομικών καταστάσεων του οργανισμού από 150 - 200 χιλιάδες μετοχές και είδαμε επίσης σε ένα ήσσονος σημασίας θέμα (την εκλογή των ορκωτών ελεγκτών) να καταψηφίζεται από 9 περίπου εκατ. μετοχές (!).

Οι Έλληνες και ξένοι λοιπόν θεσμικοί επενδυτές επιμένουν να μη μιλούν δημοσίως, ούτε να καταγγέλλουν τα κακώς κείμενα, έτσι ώστε να συμβάλλουν στη διαφάνεια και στην εξυγίανση του συστήματος.

Αντίθετα, η κριτική τους ασκείται στις διοικήσεις σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις, εκτός της γενικής συνέλευσης, και την όποια καταδικαστική ψήφο τους δεν τη βλέπουμε κατά τη διάρκεια της συνέλευσης, αλλά στο ταμπλό της Σοφοκλέους.