Ανοιχτή παραμένει η ημερομηνία για τη νέα αύξηση των αντικειμενικών αξιών, με τον υπουργό Οικονομίας να επαναλαμβάνει μονότονα ότι «δεν έχει αλλάξει ο σχεδιασμός μας σε ό,τι έχουμε πει για τις αντικειμενικές αξίες», χωρίς όμως να δίνει σαφές χρονοδιάγραμμα. Οι υπηρεσίες του υπουργείου εξακολουθούν να βρίσκονται σε διαδικασία προετοιμασίας, αλλά τον πρώτο λόγο στην παρούσα συγκυρία έχει η επιδείνωση του οικονομικού κλίματος που καταγράφεται ευκρινώς και στην κτηματαγορά, με τις πωλήσεις να σημειώνουν πτώση και την οικοδομική δραστηριότητα να διαγράφει καθοδική τροχιά.

Μετά την παρέλευση της 1ης Μαρτίου, που είχε προσδιοριστεί από πέρυσι ως το χρονικό σημείο επανακαθορισμού των αντικειμενικών αξιών, το δόγμα που επικρατεί στο οικονομικό επιτελείο είναι το «βλέποντας και κάνοντας», με ορισμένους μάλιστα να εισηγούνται μετάθεση των αυξήσεων για το φθινόπωρο και, πάλι, υπό την προϋπόθεση ότι η ελληνική οικονομία θα απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος των έξωθεν πιέσεων και θα διέλθει την κρίση σχετικά ακλόνητη. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο, παρότι το υπερασπίζονται σθεναρά τα κορυφαία στελέχη του οικονομικού επιτελείου, συγκεντρώνει με βάση τα σημερινά δεδομένα περιορισμένες πιθανότητες επιβεβαίωσης.

Όταν, για παράδειγμα, ο κορυφαίος Αμερικανός οικονομολόγος και νομπελίστας κ. Τζόζεφ Στίγκλιτζ δηλώνει ότι η τρέχουσα οικονομική κρίση είναι «η χειρότερη παγκοσμίως μετά την ύφεση του 1930», προβλέποντας ότι το πλήθος των επισφαλών δανείων θα αυξηθεί και θα υπονομεύσει ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα διεθνώς, προφανώς το μέλλον δεν διαγράφεται ρόδινο.

Ορατές οι επιπτώσεις

Στην ελληνική πραγματικότητα, βέβαια, είναι γεγονός ότι σε επίπεδο χρηματοπιστωτικού συστήματος οι άμεσες επιδράσεις είναι σχετικά περιορισμένες, όμως οι πρώτες επιπτώσεις στην κατανάλωση, στις επενδύσεις, στον ρυθμό ανάπτυξης και, βεβαίως, στον πληθωρισμό είναι περισσότερο από ορατές.

Έτσι, παρότι επισήμως διαψεύδεται, το ενδεχόμενο αναθεωρήσεων των βασικών μεγεθών του προϋπολογισμού κάθε άλλο παρά μπορεί να αποκλειστεί. Οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομίας περιμένουν τα στατιστικά στοιχεία του πρώτου τριμήνου του έτους και τις νεότερες εκτιμήσεις της Κομισιόν προς τα τέλη Απριλίου για να έχουν σαφέστερη εικόνα της κατάστασης και αναλόγως στη συνέχεια θα υπάρξει επαναπροσδιορισμός της οικονομικής πολιτικής και των βασικών μεγεθών.

Τότε αναμένεται να επανεξεταστεί και το θέμα των αντικειμενικών αξιών, με το επικρατέστερο σενάριο να εξακολουθεί να αφορά στη μεσοσταθμική αύξηση των αντικειμενικών σε ποσοστό 25%. Σε πολλές περιοχές, πάντως, οι αυξήσεις αναμένεται, ούτως ή άλλως, να ξεπεράσουν ακόμη και το 40%, καθώς παρά τις δύο συνεχόμενες ανόδους οι αντικειμενικές αξίες υπολείπονται αρκετά των αγοραίων λόγω πρόσφατων έργων υποδομής αλλά και μελλοντικών εργασιών ανάπλασης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον προϋπολογισμό οι εισπράξεις από τους φόρους στην ακίνητη περιουσία για το 2008 υπολογίζεται πως θα είναι αυξημένες κατά 275% (!), αντιπροσωπεύοντας το ποσό των 900 εκατ. ευρώ, έναντι 240 εκατ. ευρώ το 2007.

«Πάγωμα» ζητά η αγορά

Η αγορά υποδέχτηκε με ανακούφιση την αναβολή των αυξήσεων των αντικειμενικών αξιών και στο σύνολό τους οι εμπλεκόμενοι φορείς ζητούν «πάγωμα» των τιμών για το σύνολο του έτους ως αντίδοτο στη μειωμένη κινητικότητα. Με αλλεπάλληλες επιστολές προς τον υπουργό Οικονομίας, οι σύνδεσμοι των οικοδομικών επιχειρήσεων ζητούν ήπια ή και μηδενική αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, θεωρώντας ότι η αγορά δεν θα αντέξει και τρίτη συνεχόμενη αύξηση.

Η επικείμενη άνοδος των αντικειμενικών αξιών, αναφέρουν, θα οδηγήσει σε αύξηση όλους τους φόρους που επιβάλλονται στα ακίνητα, ενώ οι άνοδοι που υπήρξαν καθ’ όλη τη διάρκεια του περυσινού έτους, όπως ο διπλασιασμός της αμοιβής των μηχανικών και οι αυξήσεις σε διάφορα οικοδομικά υλικά (τούβλα, σίδηρος, μπετόν κ.λπ.), έχουν φέρει κρίση στην αγορά. Επιπρόσθετα βάρη θα υποστούν και ο φόρος κατοχής, όπως και το σύνολο των εξόδων συμβολαίων, δικηγόρων, μεταγραφών συμβολαίων σε υποθηκοφυλακεία και κτηματολόγια κ.λπ.

Η ύφεση στην ελληνική κτηματαγορά, υποστηρίζουν, είναι ήδη εμφανής καθώς οι πωλήσεις νεόδμητων κατοικιών την τελευταία διετία ήταν μειωμένες κατά τουλάχιστον 50% σε σχέση με το 2005. Ανάλογη πορεία υπολογίζεται ότι θα υπάρξει και φέτος, ιδίως αν ισχύσουν μέσα στο έτος οι νέες αυξημένες αντικειμενικές αξίες.

Σύμφωνα, μάλιστα, με τους εκπροσώπους του κλάδου, για μία κατασκευαστική εταιρεία είναι περισσότερο συμφέρουσα πλέον η μίσθωση ή η χρήση του sale & lease back, όσον αφορά στην αξιοποίηση ενός ακινήτου, απ’ ό,τι η πώλησή του με μειωμένη τιμή.

Όπως επισημαίνουν, οι κατασκευαστές δεν εμφανίζονται διατεθειμένοι να απορροφήσουν τις αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών μέσω της μείωσης των τιμών πώλησης των ακινήτων, καθώς υποστηρίζουν ότι το περιθώριο κέρδους τους είναι μικρό και δεν ξεπερνά σήμερα το 10%.