Η επόμενη μέρα της Συνόδου Κορυφής Τραμπ-Κιμ

Η πολυαναμενόμενη Σύνοδος Τραμπ-Κιμ επιτέλους πραγματοποιήθηκε και είχε ως αποτέλεσμα μια κοινή ανακοίνωση, την οποία υπέγραψαν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν με μεγάλη φανφάρα. Τελικά, αυτή η συνάντηση κορυφής εξυπηρετεί ως σημείο εκκίνησης που ανοίγει τον δρόμο για να διευθετηθούν από χαμηλότερου επιπέδου αξιωματούχους οι λεπτομέρειες του ευρύτερου πλαισίου που ετέθη από τους Τραμπ και Κιμ. Αυτή η διαδικασία θα μπορούσε να ξεκινήσει ακόμα και την επόμενη εβδομάδα.

Τι συνέβη

Η κοινή ανακοίνωση των Τραμπ και Κιμ επικεντρώθηκε στη δέσμευση ΗΠΑ και Βόρειας Κορέας σε αρκετά ζητήματα-κλειδιά: την εδραίωση νέων διμερών σχέσεων, την κοινή προσπάθεια για εδραίωση διαρκούς ειρήνης στην Κορεατική Χερσόνησο, την εργασία προς την πλήρη αποπυρηνικοποίηση της Κορεατικής Χερσονήσου και την ανάκτηση των λειψάνων Αμερικανών στρατιωτών από τον Πόλεμο της Κορέας. Ο Τραμπ πρόσφερε επίσης αδιευκρίνιστες «εγγυήσεις ασφάλειας» στη Βόρεια Κορέα.

Το σημαντικότερο, ως αντάλλαγμα για να συμφωνήσει η Βόρεια Κορέα σε αυτό που αποκαλείται «πλήρης αποπυρηνικοποίηση», οι ΗΠΑ άφησαν να εννοηθεί ότι μπορεί να χαλαρώσουν τις κυρώσεις κατά της Β. Κορέας πριν την πλήρη αποπυρηνικοποίηση και ότι θα σταματήσουν τις στρατιωτικές ασκήσεις ΗΠΑ-Νότιας Κορέας.

Με την επιβεβαίωση πως «η δημιουργία αμοιβαίας εμπιστοσύνης μπορεί να προωθήσει την αποπυρηνικοποίηση της Κορεατικής Χερσονήσου», η ανακοίνωση έδειξε πως οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να αποδεχθούν τη σε φάσεις προσέγγιση της αποπυρηνικοποίησης που επιθυμεί η Βόρεια Κορέα. Σε μια τέτοια προσέγγιση, και οι δυο πλευρές θα πρόσφεραν κίνητρα για την αποπυρηνικοποίηση αντί να περιμένουν οι ΗΠΑ μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία, προτού να δώσουν ανταλλάγματα. Για την ώρα, ο Τραμπ έδωσε έμφαση στο ότι οι κυρώσεις θα παραμείνουν σε ισχύ, όμως είπε πως θα μπορούσαν να αρθούν όταν η Βόρεια Κορέα σημειώσει κάποιον βαθμό προόδου στην αποπυρηνικοποίησή της.

Ο Τραμπ είπε επίσης ότι θα σταματήσουν οι στρατιωτικές ασκήσεις ΗΠΑ-Νότιας Κορέας, σημειώνοντας τόσο ότι η Βόρεια Κορέα θα εκτιμήσει την κίνηση όσο και ότι θα γλιτώσει σημαντικά λεφτά στις ΗΠΑ. Ο πρόεδρος πρόσθεσε, όμως, ότι οι ΗΠΑ δεν θα αποσύρουν σε αυτή τη φάση στρατιώτες από την Κορεατική Χερσόνησο.

Τα επόμενα βήματα

Αυτό στο οποίο συμφώνησαν Τραμπ και Κιμ είναι ένα βασικό πλαίσιο συμφωνίας που -όπως και η Διακήρυξη Πανμουντζόμ μεταξύ της Βόρειας και της Νότιας Κορέας- ενεργοποιεί έναν τεχνικό διάλογο, επιτρέποντας σε αξιωματούχους χαμηλότερου επιπέδου να διευθετήσουν σημεία δράσεων που θα μπορούσαν να αποκλιμακώσουν τις εντάσεις. Πράγματι, η κοινή ανακοίνωση Τραμπ-Κιμ προβλέπει πως ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο θα εργαστεί με Βορειοκορεάτη εταίρο, προκειμένου να εφαρμοστούν οι συμφωνίες της συνόδου.

Ο Τραμπ στα σχόλιά του έδωσε έμφαση στο ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε περισσότερα απ’ όσα περιλαμβάνονταν στο έγγραφο, σημειώνοντας ότι η Βόρεια Κορέα είπε πως θα καταστρέψει σημείο δοκιμής πυραυλικών μηχανών. Ο Αμερικανός πρόεδρος είπε επίσης πως η διαδικασία αποπυρηνικοποίησης θα ξεκινήσει «πολύ γρήγορα» και πως αυτή την αρχική συνάντηση θα ακολουθήσουν και άλλες. Δήλωσε πως «οπωσδήποτε» θα προσκαλέσει τον Βορειοκορεάτη ηγέτη στον Λευκό Οίκο, και πως οι δυο χώρες πιθανόν να χρειαστεί να πραγματοποιήσουν και άλλη σύνοδο. Ο Κιμ φέρεται να αποδέχθηκε την πρόσκληση.

Για τη Βόρεια Κορέα, αυτή η σύνοδος επέτρεψε στη χώρα να επιτύχει τον στόχο της να συζητήσει ως ίση με τις ΗΠΑ, εισάγοντας επίσης ευκαιρίες για τη Βόρεια Κορέα να κινηθεί προς μια ειρηνευτική συμφωνία για τον Πόλεμο της Κορέας. Ο Τραμπ υπογράμμισε την επιθυμία του να βάλει επισήμως τέλος στον πόλεμο και είπε πως θα ήθελε να συμπεριλάβει στην τελική συνθήκη ως υπογράφοντες τη Νότια Κορέα και την Κίνα.

Τα επόμενα βήματα τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για τη Βόρεια Κορέα θα είναι κρίσιμης σημασίας, καθώς οι δυο πλευρές θα εργάζονται για να «χτίσουν» εμπιστοσύνη και να ξεκαθαρίσουν ακανθώδεις τεχνικές λεπτομέρειες. Ωστόσο, ακόμα και αν η διαδικασία καταρρεύσει μακροπρόθεσμα, η σύνοδος-ορόσημο, που έδωσε στη Βόρεια Κορέα χώρο για διπλωματική πρόοδο, θα καταστήσει πιο δύσκολο για τις ΗΠΑ να επιστρέψουν σε μια εκστρατεία μέγιστης πίεσης.

Οι επιπτώσεις για την περιοχή

Νότια Κορέα

Από όλους τους «παίκτες» της περιφέρειας, η Νότια Κορέα ήταν αυτή που ήθελε περισσότερο να δει τις ΗΠΑ και τη Βόρεια Κορέα να απομακρύνονται από τον δρόμο του πολέμου. Έκανε ενέργειες ώστε να βελτιώσει τις διακορεατικές σχέσεις προκειμένου να συνεχιστεί ο διάλογος ΗΠΑ-Β. Κορέας. Τώρα, η Νότια Κορέα θα κάνει ό,τι μπορεί για να διασφαλίσει πως θα συνεχιστεί η δυναμική. Ωστόσο, είναι ασαφές το τι θα σήμαινε συγκεκριμένα το «πάγωμα» των στρατιωτικών ασκήσεων και αν η ίδια η Νότια Κορέα ερωτήθηκε για την απόφαση αυτή. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο θα ταξιδέψει στη Σεούλ αμέσως μετά τη σύνοδο κορυφής, για να μεταφέρει προσωπικά τις λεπτομέρειες του αποτελέσματος της συνόδου.

Ιαπωνία

Η Ιαπωνία εξακολουθεί να είναι η εξαίρεση σ’ αυτή την αναδυόμενη δυναμική. Αν και ο Τραμπ είπε πως έθεσε το θέμα των ιαπωνικών ανησυχιών για τις απαγωγές Ιαπώνων κατά την ψυχροπολεμική περίοδο από τη Βόρεια Κορέα, η Πιονγιάνγκ δεν φαίνεται να έχει αλλάξει τη στάση της σε αυτό το επίμαχο ζήτημα. Και αν οι ΗΠΑ και η Νότια Κορέα πράγματι σταματήσουν τις στρατιωτικές ασκήσεις τους, αυτό θα προκαλέσει κάποια ανησυχία στην Ιαπωνία για την αξιοπιστία της ηγούμενης από τις ΗΠΑ αμυντικής στρατηγικής στη Βορειοανατολική Ασία.

Κίνα

Για την Κίνα, η συμβολική συμφωνία και οι βελτιωμένες σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Βόρειας Κορέας είναι θετική εξέλιξη -τουλάχιστον για όσο έχουν ως αποτέλεσμα μια σχέση ΗΠΑ-Βόρειας Κορέας που να βρίσκεται κάπου μεταξύ της ταχείας επαναπροσέγγισης και της ξεκάθαρης αποτυχίας.

Προκειμένου να αμβλύνει τις άμεσες ανησυχίες για μια στρατιωτική αντιπαράθεση, η Κίνα θέλει η Βόρεια Κορέα να κάνει ξεκάθαρη πρόοδο προς τη μείωση των πυρηνικών δυνατοτήτων της και να αποφύγει περαιτέρω πυραυλικές και πυρηνικές δοκιμές. Η απόφαση των ΗΠΑ να σταματήσει τις στρατιωτικές ασκήσεις εισάγει την προοπτική μιας περιορισμένης αμερικανικής αμυντικής τοποθέτησης και, ακόμα και αν παραπέμπει επίσης σε πιο ευέλικτες στρατιωτικές προσαρμογές στην περιοχή, εκλαμβάνεται ως καθαρό κέρδος για το Πεκίνο. Τώρα που η σύνοδος μείωσε την πιθανότητα μιας στρατιωτικής αντιπαράθεσης μεταξύ των ΗΠΑ και της Βόρειας Κορέας, η επόμενη προτεραιότητα της Κίνας θα είναι να διασφαλίσει πως θα παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της Κορεατικής Χερσονήσου.