Turning points για την Ελλάδα και τον κόσμο

Χωρίς καμία ουσιαστική «σταθερά» πορεύεται ο πλανήτης. Συμφωνίες και συμμαχίες που χτίστηκαν τις προηγούμενες δεκαετίες, οι οποίες αποτέλεσαν τη βάση πάνω στην οποία κινήθηκαν οικονομία και πολιτική, έχουν πλέον αμφισβητηθεί ανοικτά.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κομβική στιγμή αποτέλεσε η εκλογή του νέου Αμερικανού προέδρου Ντ. Τραμπ. Δεν χρειάστηκαν παρά λίγοι μήνες για να σπάσουν συμμαχίες δεκαετιών, να «ξηλωθούν» διεθνείς συμβάσεις και να έρθει ο πλανήτης αντιμέτωπος με τον κίνδυνο ενός νέου εμπορικού πολέμου, στο όνομα του δόγματος «η Αμερική Μπροστά».

Υπό αυτό το πρίσμα, οι προκλήσεις πολλαπλασιάστηκαν τόσο σε ό,τι αφορά την παγκόσμια οικονομία που πέρυσι έδειξε ότι μπαίνει σε τροχιά ισχυρής ανάπτυξης, όσο και στο σκέλος των διεθνών σχέσεων. Περιφερειακές κρίσεις, όπως αυτές στη Συρία και στην κορεατική χερσόνησο, αθροίζονται με σκληρές κόντρες στο τρίγωνο ΗΠΑ-Ρωσία-Ευρώπη, με τις καταστάσεις να αλλάζουν ταχύτατα.

Σε ένα τέτοιο διεθνές περιβάλλον, η Ελλάδα ελπίζει να «γυρίσει σελίδα» έχοντας ως ορόσημο την έξοδο από το τρίτο πρόγραμμα χρηματοδότησης. Οκτώ χρόνια κρίσης μεσολάβησαν και αποτελεί κοινό τόπο ότι πέραν από τις πληγές άφησαν και μεγάλες εκκρεμότητες.

Την επόμενη ημέρα, ανεξάρτητα των επιμέρους πτυχών της σχέσης με τους εταίρους, καλείται να προχωρήσει μεταρρυθμιστικά κεφάλαια κόντρα σε συμφέροντα και μάχες οπισθοφυλακών, αλλά και να χαράξει μια εξωτερική πολιτική ικανή να περιορίσει τους κινδύνους που κατά κύριο λόγο προέρχονται εξ ανατολών.

Για όλα τα παραπάνω θέματα, αλλά και ζητήματα που αφορούν την τεχνολογία, την κλιματική αλλαγή και τις διεθνείς σχέσεις τοποθετούνται στο αφιέρωμα «Turning Points» του Euro2day.gr και των New York Times αναγνωρισμένης αξίας αρθρογράφοι από τον χώρο της πολιτικής, της οικονομίας, των τεχνών και της τεχνολογίας.

Η επόμενη ημέρα στην Ελλάδα

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης είναι ξεκάθαρος: «Θα χρειαστούν όχι απλώς µεταρρυθµίσεις αλλά ρήξεις και τοµές για να ανατραπούν "συστήµατα" που για δεκαετίες δρούσαν σε όλη την κλίµακα της κοινωνίας ως µηχανισµοί γιγάντωσης και διευρυµένης αναπαραγωγής φαινοµένων διαφθοράς, διαπλοκής και σπατάλης», γράφει και καταθέτει την πρόταση για ένα ευρύτερο στρατηγικό σχέδιο με ορίζοντα την Ελλάδα του 2030.

Από την πλευρά της, η βουλευτής της ΝΔ Ντόρα Μπακογιάννη ρίχνει φως στα σημαντικά προβλήματα της Τουρκίας. «Η γειτονική χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σειρά σημαντικών προβλημάτων ασφαλείας, που έχουν καταστήσει το «εγγύς εξωτερικό της» ένα στρατηγικό ναρκοπέδιο», τονίζει και αναλύει μια συνεκτική στρατηγική αντιμετώπισης του εξ ανατολών γείτονα.

Με τον «μεγάλο ασθενή», τον κρατικό τομέα, ασχολείται ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης και καταθέτει επτά προτάσεις για μεταρρυθμίσεις, με στόχο η νέα δημόσια διοίκηση να είναι «αδιαπέραστη από τα συμφέροντα και τις συντεχνίες».

Τα παραπάνω ωστόσο θα πρέπει να προχωρήσουν εντός μιας Ευρώπης που έχει πάψει να εμπνέει, όπως υποστηρίζει ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Δημήτρης Χριστόπουλος. «Ο ευρωπαϊκός "ρεαλισμός" είναι απλώς η παραδοχή της μετριότητάς της», γράφει. Ο πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αναλύει τα δεδομένα της πολιτικής σκηνής στην Ελλάδα και διαπιστώνει ότι «η ραγδαία πολιτική απονομιμοποίηση των πολιτικών ελίτ στην Ελλάδα -από τα δεξιά στα αριστερά- αφήνει διάπλατο χώρο σε ένα εγχείρημα τύπου Τραμπ, «να κάνουμε την Ελλάδα μεγάλη πάλι».

Από την άλλη πλευρά, ο Νίκολαος Καραμούζης καταγράφει τις έξι προϋποθέσεις για την καθαρή έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα στήριξης, ενώ καθορίζει τις νέες προτεραιότητες για τον τραπεζικό κλάδο. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Eurobank και της ΕΕΤ, «ωριμάζουν οι συνθήκες να εξεταστούν από όλους τους εμπλεκόμενους, σε συνεργασία με τις τράπεζες, εναλλακτικές λύσεις που θα οδηγήσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα στη διαμόρφωση πλαισίου για τη μετά το 2019 εποχή, με στόχο την ταχύτερη εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών».

Ρόλο-κλειδί για την οικονομία έχει φυσικά ο τουρισμός. Ο Αλέξανδρος Αγγελόπουλος εξηγεί ότι «η Ελλάδα βασίζεται στην οικονομία υπηρεσιών. Αυτό είναι το μοντέλο ανάπτυξης που οφείλει να υπηρετήσει, προσανατολίζοντας προς αυτή την κατεύθυνση τις δυνάμεις της, κοινωνικές, οικονομικές, αλλά και πολιτιστικές». Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Αldemar Resorts καταγράφει «επτά προκλήσεις, οι οποίες και θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης για αυτή τη γενιά αλλά και για τις επόμενες».

Ενας άλλος κρίσιμος κλάδος είναι αυτός της ενέργειας, όπου οι ευρωπαϊκοί στόχοι αλλάζουν τα δεδομένα στο μείγμα παραγωγής, στην αποθήκευση και τη διανομή. Σύμφωνα με τον καθηγητή της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών του Μετσόβιου Εμμανουήλ Κακαρά, τα οράματα για μια πλήρη απανθρακοποίηση της παραγωγής ενέργειας, τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς, απαιτούν νέες επενδύσεις που με τη σειρά τους προϋποθέτουν μακροχρόνια σταθερό κανονιστικό περιβάλλον και μια αγορά χωρίς στρεβλώσεις.

Όλα τα παραπάνω υποδηλώνουν την ανάγκη αλλαγής του μοντέλου ανάπτυξης και αναδεικνύουν τη σημασία των επιχειρήσεων. Ο Χάρης Μακρυνιώτης, διευθύνων σύμβουλος της Endeavor Greece, καταγράφει τον δεκάλογο του νέου μοντέλου ανάπτυξης ενώ διαπιστώνει ότι «έχει γίνει κατανοητό από την πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων ότι η μεγέθυνση, η συνεργασία και η εξωστρέφεια αποτελούν μονόδρομο επιβίωσης».

Το δικό τους παράδειγμα δημιουργίας και ανάπτυξης μιας καινοτόμας startup περιγράφουν οι συνιδρυτές της Owiwi, Αθηνά-Πολίνα Ντόβα και Ηλίας Βαρθολομαίος. Η εταιρεία τους προσφέρει ένα πλήρως αυτοματοποιημένο ψυχομετρικό εργαλείο τελευταίας τεχνολογίας υπό τη μορφή ηλεκτρονικού παιχνιδιού. Οι δυο νέοι κρίνουν ότι «η Ελλάδα πραγματικά έχει όλες τις προδιαγραφές να εξελιχθεί σε τεχνολογική κοιτίδα, ειδικά ενόψει της χρηματοδότησης από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων».

Τίποτα πάντως δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς η χώρα να επινοήσει ένα νέο εκπαιδευτικό σύστημα, όπως εξηγεί ο ιστορικός, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Αντώνης Λιάκος, ενώ ο αστροφυσικός Διονύσης Π. Σιμόπουλος συμπληρώνει πως «η μεταμόρφωση της επιστημονικής γνώσης σε πρακτικά εργαλεία και μεθόδους υπολογίζεται ότι θα τριπλασιαστεί μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια και μαζί μ’ αυτά θα επηρεαστεί αναμφίβολα και ο ίδιος ο άνθρωπος».

Από την πλευρά του, ο επίκουρος καθηγητής Ιστορίας Βαγγέλης Καραμανωλάκης αναλύει τη σημασία της λάθος ανάγνωσης του παρελθόντος, ενώ ο γνωστός δημοσιογράφος Αθ. Χ. Παπανδρόπουλος εξηγεί ότι η ιστορική και πνευματική παράδοση του ελληνισμού μπορεί να δώσει τις απαντήσεις στις σύγχρονες επιχειρηματικές προκλήσεις.

Το διεθνές τοπίο

Σε κάθε δυτική δημοκρατία, ο Τραμπ έχει βοηθήσει να απελευθερωθούν τα πιο απαίσια στοιχεία της ανθρώπινης φύσης, διαπιστώνει ο Roger Cohen, αρθρογράφος των NYT, συμπληρώνοντας ότι η Αμερική συμπεριφέρεται ως αλλοπρόσαλλος έφηβος ενώ παράλληλα, όπως εύστοχα παρατηρεί ο Justin Yifu Lin, Διευθυντής του Center for New Structural Economics, η Κίνα σπεύδει να καλύψει το «κενό» που αφήνει στην παγκοσμιοποίηση η νέα στρατηγική της Ουάσιγκτον.

Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Bill Clinton αρθρογραφεί για την κρίσιμη επιλογή που θα πρέπει να κάνουν οι Αμερικανοί πολίτες, ενώ η πρώην υπουργός Εξωτερικών Madeleine Albright ρίχνει φως στις πτυχές του προβλήματος με τη Βόρεια Κορέα.

«Οταν δίνουμε υπερβολική έμφαση στη φυλή, την εθνικότητα, την πίστη ή το επίπεδο του εισοδήματος και της μόρφωσης, ξεχνάμε τις πολλές ομοιότητές μας», γράφει ο 14ος Dalai Lama. Το να εμποδίζει κανείς τα καταστρεπτικά συναισθήματα και να εξασκεί την αγάπη και την καλοσύνη δεν έχει σχέση με κάτι που θα πρέπει να κάνουμε στην επόμενη ζωή, έχοντας στο μυαλό μας τον Παράδεισο ή τη Νιρβάνα, αλλά με το πώς θα πρέπει να ζήσουμε εδώ και τώρα», τονίζει.

Εuro2day.gr

Στο αφιέρωμα γράφουν από ελληνικής πλευράς οι Γιάννης Δραγασάκης, Ντόρα Μπακογιάννη, Σταύρος Θεοδωράκης, Νικόλαος Καραμούζης, Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, Εμμανουήλ Κακαράς, Δημήτρης Χριστόπουλος, Διονύσης Σιμόπουλος, Αντώνης Λιάκος, Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Αθανάσιος Χ. Παπανδρόπουλος, Χάρης Μακρυνιώτης, Αθηνά - Πολίνα Ντόβα, Ηλίας Βαρθολομαίος.

Οι διεθνείς αρθρογράφοι είναι οι Bill Clinton, Madeleine Albright, Dalai Lama, Vincente Fox Quesada, Justin Yifu Lin, Roger Cohen, Ben Affleck, Hari Kunzru, Laurence Tubiana, Bill Nye, Zhang Yimou, Orhan Pamuk, Carolina Herrera.

* Διαβάστε όλο το αφιέρωμα εδώ