Stratfor: Τι επιλογές έχει η Ισπανία στην υπόθεση «Καταλονία»

Ο πρόεδρος της Καταλονίας Κάρλες Πουτζντεμόν κήρυξε την ανεξαρτησία της περιοχής από την Ισπανία. Όμως, σε ομιλία του στο κοινοβούλιο της Καταλονίας, ζήτησε επίσης από το νομοθετικό σώμα να αναστείλει την εφαρμογή της ανεξαρτησίας για αρκετές εβδομάδες, προκειμένου να ξεκινήσει διάλογος με την ισπανική κυβέρνηση, έναν διάλογο που θα διευκολυνθεί από διεθνείς μεσολαβητές.

Σύμφωνα με τον Πουτζντεμόν, το δημοψήφισμα έδειξε πως η Καταλονία έχει το δικαίωμα να είναι αυτόνομη δημοκρατία. Ωστόσο, παραδέχθηκε επίσης πως οι εντάσεις είναι υψηλές και χρειάζεται ένας εξωτερικός μεσολαβητής για να μπορέσει η περιοχή να γίνει ανεξάρτητη.

Το ανάμικτο μήνυμα του Πουτζντεμόν είναι αποτέλεσμα εσωτερικών διαφωνιών εντός του «στρατοπέδου» των αυτονομιστών. Οι μετριοπαθείς δυνάμεις ήθελαν να καθυστερήσουν την κήρυξη ανεξαρτησίας, προκειμένου να «αγοράσουν χρόνο» για να διαπραγματευτούν με την Ισπανία, ενώ τα πιο ριζοσπαστικά μέλη, να εφαρμοστεί αμέσως η ανεξαρτησία.

Με την ομιλία του, ο Πουτζντεμόν προσπάθησε να βρει ισορροπία μεταξύ των δυο θέσεων, καθώς υποσχέθηκε πως η Καταλονία θα ανεξαρτητοποιηθεί, αλλά αυτό θα συμβεί «εντός εβδομάδων», χωρίς να δίνει συγκεκριμένη ημερομηνία. Οι πρόσφατες ανακοινώσεις πως εταιρείες με έδρα στην Καταλονία μετέφεραν τις έδρες τους εκτός περιοχής ίσως να επηρέασαν και αυτές την απόφαση, καθώς έδειξαν πως μια μονομερής κήρυξη ανεξαρτησίας θα υπονόμευε την οικονομία της Καταλονίας.

Η ισπανική κυβέρνηση έχει τώρα αρκετές επιλογές. Ακόμα και αν δεν ισχύσει αμέσως η ανεξαρτησία της Καταλονίας, η Μαδρίτη (σ.σ. που ζήτησε από τον Πουτζντεμόν να ξεκαθαρίσει μέχρι την επόμενη εβδομάδα αν κήρυξε ή όχι την ανεξαρτησία της Καταλονίας) θα μπορούσε να εκλάβει την ενέργεια της Βαρκελώνης ως μια απαράδεκτη αμφισβήτηση της συνταγματικής τάξης της Ισπανίας. Ως αποτέλεσμα, θα μπορούσε να αναστείλει την αυτονομία της Καταλονίας, όπως απείλησε επί της ουσίας ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι και να αναλάβει τον έλεγχο όλων ή κάποιων εκ των θεσμών της περιοχής.

Η Μαδρίτη θα μπορούσε επίσης να διαλύσει την καταλανική κυβέρνηση και να κηρύξει πρόωρες τοπικές εκλογές. Και οι δύο αυτές επιλογές θα απαιτούσαν την έγκριση της ισπανικής Γερουσίας, άρα η επιβολή τους ίσως χρειαστεί κάποιες μέρες.

Όμως η Μαδρίτη έχει και άλλες επιλογές, όπως να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή κατάσταση πολιορκίας. Οι επιλογές αυτές θα είναι πιθανότερες στην περίπτωση μιας σοβαρής κοινωνικής αναταραχής. Τις τελευταίες ημέρες, τόσο αυτοί που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας όσο και αυτοί που τάσσονται κατά, έχουν δείξει πως μπορούν να βγάλουν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους στους δρόμους της Καταλονίας. Δεν μπορεί να αποκλειστούν περαιτέρω αναταραχές.

Ωστόσο, η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη δεν είναι οι μόνοι «παίκτες» σ’ αυτή την κρίση. Αρκετά εισαγγελικά γραφεία στην Ισπανία ερευνούν αν υπήρξε διάπραξη εγκλημάτων πριν και μετά το δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου για την ανεξαρτησία της Καταλονίας.

Ο Πουτζντεμόν και αρκετά μέλη της κυβέρνησής του θα μπορούσαν να συλληφθούν, αν Ισπανός δικαστής θεωρήσει πως υπάρχει διάπραξη εγκλήματος. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα μπορούσε να πυροδοτήσει μαζικές διαδηλώσεις υπέρ της καταλανικής κυβέρνησης, που θα έβαζαν σε δίλημμα την ισπανική κυβέρνηση ως προς το αν θα πρέπει ή όχι να χρησιμοποιήσει βία για την καταστολή τους.

Και το αίτημα του Πουτζντεμόν για διεθνή μεσολάβηση ίσως να μην καρποφορήσει. Η ισπανική κυβέρνηση θεωρεί πως ο Πουτζντεμόν και η κυβέρνησή του έχουν παραβιάσει το νόμο και ως εκ τούτου η Μαδρίτη δεν θεωρεί τη νυν καταλανική κυβέρνηση έγκυρο συνομιλητή. Τις τελευταίες εβδομάδες, η ισπανική κυβέρνηση δήλωσε πως δεν θέλει κανέναν εξωτερικό μεσολαβητή να εμπλακεί στην καταλανική κρίση. Η διαμάχη για την Καταλονία θα συνεχιστεί και θα ακολουθήσουν περισσότερες εβδομάδες πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας.

Η κυβέρνηση της Καταλονίας μπορεί να «αγόρασε» λίγο χρόνο, όμως οι εντάσεις δεν θα αποκλιμακωθούν σύντομα.