Το πρόβλημα του χρυσού δεν είναι ότι πέφτουν οι τιμές του, αλλά ότι για πολλούς έχει χάσει τη «λάμψη του.
Το κλίμα έχει μεγάλη σημασία στην αγορά του χρυσού, όπου μόνο το 60% του μετάλλου που εξορύσσεται ή ανακυκλώνεται κάθε χρόνο χρησιμοποιείται για κοσμήματα και για βιομηχανικές χρήσεις. Το υπόλοιπο πωλείται για νομίσματα ή ράβδους. Έτσι, όταν στεγνώνει η ζήτηση από τους επενδυτές, μπορεί να υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις σε όσους παραμένουν «ταύροι».
Οι τιμές θα υποχωρήσουν στα 984 δολάρια η ουγκιά πριν από τον Ιανουάριο, σύμφωνα με τον μέσο όρο των εκτιμήσεων 16 αναλυτών που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg. Θα πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο από το 2009, με πτώση 10% από την τιμή κλεισίματος της Τρίτης. Οι κερδοσκόποι σορτάρουν το μέταλλο για πρώτη φορά από τότε που άρχισαν να συγκεντρώνονται στοιχεία από την αμερικανική κυβέρνηση το 2006, ενώ οι κάτοχοι τίτλων που συναλλάσσονται στο χρηματιστήριο (ETPs) πουλούν με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων τεσσάρων μηνών.
«Ο χρυσός είναι εκτός μόδας, όπως και τα παντελόνια-καμπάνα: κανένας δεν τον θέλει», σχολίασε ο αναλυτής της Societe Generale, Robin Bhar. «Δεν θα καταρρεύσει, όμως νομίζουμε ότι θα είναι σε χαμηλότερο επίπεδο στο όχι πολύ μακρινό μέλλον».
Έχοντας κινηθεί χαμηλότερα κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2015, η τιμή του έκανε βουτιά τον Ιούλιο, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη μέχρι στιγμής μηνιαία πτώση των τελευταίων δύο ετών. Η υποχώρηση δείχνει πως το μέταλλο έχει χάσει την ελκυστικότητά του ως εμπορεύματος και ως εναλλακτικής λύσης στα συναλλάγματα, σύμφωνα με τη Macquarie Group. Τα futures στη Νέα Υόρκη διαπραγματεύονταν στα 1.097,6 δολάρια νωρίτερα στο Λονδίνο, ουσιαστικά αμετάβλητα σε σχέση με χθες.
Οι τιμές κατρακυλούν εν μέσω αυξανόμενων εκτιμήσεων πως τα αμερικανικά επιτόκια θα αυξηθούν φέτος, περιορίζοντας την ελκυστικότητα του χρυσού καθώς δεν πληρώνει επιτόκια όπως άλλα ανταγωνιστικά assets. Την ίδια ώρα, η Κίνα αγόρασε λιγότερο χρυσό απ' όσο ανέμεναν οι αναλυτές, ενώ ενισχύεται και η τιμή του δολαρίου.
Κατά το μεγαλύτερο μέρος της προηγούμενης δεκαετίας, οι τιμές αυξάνονταν. Οι αγορές ενισχύθηκαν αφότου οι παγκόσμιες κεντρικές τράπεζες προχώρησαν σε άνευ προηγουμένου μέτρα τόνωσης της ρευστότητας, ως αντίδραση στη χρηματοοικονομική κρίση του 2008, εντείνοντας τους φόβους για επιτάχυνση του πληθωρισμού. Τα futures του χρυσού είχαν εξαπλασιάσει τα κέρδη τους από το 2000 έως το 2012.
Η βελτίωση της αμερικανικής οικονομίας όμως πυροδότησε μια αλλαγή στο κλίμα, οδηγώντας τον χρυσό σε bear market τον Απρίλιο του 2013. Σχεδόν το 60% από τους 27 traders και αναλυτές που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg είπαν πως το κίτρινο μέταλλο θα καταγράψει ετήσια πτώση για τρίτο συνεχόμενο χρόνο φέτος. Θα πρόκειται για τη χειρότερη επίδοση από το 1998, όταν ο χρυσός υποχώρησε κοντά σε χαμηλό 19 ετών.
Βέβαια, δεν τρέχουν όλοι προς την «έξοδο». Ο χρυσός εξακολουθεί να έχει τη θέση του στα χαρτοφυλάκια ως «ασφάλιση», σύμφωνα με τον Frank Holmes της U.S. Global Investors. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δήλωσε τη Δευτέρα πως οι εξελίξεις στην Ελλάδα εξακολουθούν να αποτελούν ρίσκο για την ευρωζώνη και προειδοποίησε πως οι αρχές δεν θα πρέπει να εφησυχάσουν αναφορικά με το μέγεθος της απειλής μετά τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν η Αθήνα με τους πιστωτές της.
Η φυσική ζήτηση μπορεί επίσης να δώσει στήριξη στης τιμές. Οι πωλήσεις χρυσού Αμερικανικού Αετού (ενός εκ των δημοφιλέστερων χρυσών νομισμάτων παγκοσμίως) από το νομισματοκοπείο των ΗΠΑ τον Ιούλιο καταγράφουν την μεγαλύτερη αύξηση από τον Απρίλιο του 2013, ενώ έχει αυξηθεί η ζήτηση και στο Βασιλικό Καναδικό Νομισματοκοπείο, αλλά και στο Νομισματοκοπείο του Περθ, λόγω της μείωσης των τιμών του χρυσού κάτω από τα 1.100 δολάρια.
«Ως επενδυτής, πρέπει να έχεις χρυσό», σχολίασε ο Holmes. «Υπάρχουν πολλοί συστημικοί κίνδυνοι εκεί έξω».
Τα hedge funds όμως δεν έχουν πειστεί. Οι κερδοσκόποι τηρούσαν θέση net-short σε 11.345 συμβόλαια την εβδομάδα που έληξε στις 21 Ιουλίου, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της CFTC. Πρόκειται για την πρώτη απαισιόδοξη πρόβλεψη από τότε που άρχισαν να συγκεντρώνονται στοιχεία το 2006.
Τι προβλέπει η Goldman Sachs
Αναλυτές που έχουν κάνει σωστές εκτιμήσεις κατά το παρελθόν, προβλέπουν τώρα ότι θα υπάρξει περαιτέρω πτώση. Ο Jeffrey Currie της Goldman Sachs, ο οποίος είπε στους επενδυτές να πουλήσουν πριν από την πτώση του 2013, έχει πει πως το κίτρινο μέταλλο θα μπορούσε να υποχωρήσει κάτω από τα 1.000 δολάρια. Ο αναλυτής της Oversea-Chinese Banking Corp, Barnabas Gan, οι προβλέψει του οποίου υπήρξαν οι πιο ακριβείς τα τελευταία δυο χρόνια, εκτιμά πως ο χρυσός θα υποχωρήσει στα 1.050 δολάρια μέχρι τον Δεκέμβριο.
Τον Ιούλιο «εξανεμίστηκαν» 5,7 δισ. δολάρια από την αξία των παγκόσμιων ETPs χρυσού. Οι επενδυτές έχουν τώρα στην κατοχή τους περίπου 1.539 μετρικούς τόνους, το μικρότερο απόθεμα από το 2009, ενώ πουλούν χρυσό για τρεις συνεχόμενους μήνες.
«Ο χρυσός είναι ένα περίεργο κειμήλιο της αρχαιότητας», είπε ο Brian Barishο της Cambiar Investors. «Δεν είναι ένα εμπόρευμα που έχει μεγάλη θεμελιώδη ζήτηση. Είναι όμορφο, άρα ο κόσμος το χρησιμοποιεί για κοσμήματα. Όμως δεν μοιάζει με το σιδηρομετάλλευμα ή το πετρέλαιο ή τον χαλκό ή τον αραβόσιτο. Δεν έχει κάποια συγκεκριμένη τελική χρήση. Απλώς αρέσει στον κόσμο και έτσι γίνεται θέμα θερμής συζήτησης».